Marchantlezing 2011: Philipp Blom

In het liberalisme heerst een groot vertrouwen op de rede van mensen. Mensen worden vaak beschouwd als homo economicus, die na een redelijke overweging van alle opties uiteindelijk de meest logische kiest. Met dit mensbeeld maken liberalen zich onnodig kwetsbaar voor kritiek, want mensen zijn niet alleen redelijk en rationeel. Wat moeten liberalen met deze andere, ‘duistere’ en irrationele, kant van de mens? Op 8 december vond in de Geertekerk in Utrecht de tweede editie van de Marchantlezing plaats, getiteld: De paradox van rede en instinct. Philipp Blom, auteur van het boek Het verdorven genootschap (Bezige Bij 2010), hield de lezing getiteld: ‘De paradox van rede en instinct.’  In de Marchantlezing 2012 ging Blom in op de paradox van rede en instinct. Blom schreef in zijn boek Het verdorven genootschap al over dit onderwerp. Het boek gaat over radicale Verlichtingsdenkers uit de achttiende eeuw. Deze denkers zagen de rede en het instinct niet als een zuivere tegenstelling, maar als een complementair paar. De rede werd volgens hen aangestuurd door het instinct. Gedragseconome Henriëtte Prast trad op als coreferent. Prast is hoogleraar Persoonlijke financiële planning aan de Universiteit van Tilburg en was lid van de Wetenschappelijke Raad voor Regeringsbeleid. In haar coreferaat ging zij in op de foutieve gelijkstelling van rationeel aan verstandig, en van irrationeel aan onverstandig.   De Marchantlezing is vernoemd naar Hendrik Pieter Marchant (1869-1954). Hij was fractievoorzitter en mede-oprichter van de Vrijzinnig-Democratische Bond (VDB). In 1933 trad hij toe tot het kabinet-Colijn als minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen. Hij stond bekend om zijn vlijmscherpe, geestige en heldere betogen.