Luilekkerland

Lees hier het pdf van dit artikel. Door Pieter Derks Ach ja, Utopia. Ik ben er één keer op vakantie geweest, paar weken gekampeerd, maar ik moet zeggen: het wordt nogal overschat. Eigenlijk is het niet meer van deze tijd. Aardige mensen hoor, daar gaat het niet om, goed eten ook, maar iets als toelating tot de Eurozone kunnen ze wel vergeten. Bestuurlijk gezien is het een rommeltje. Ze doen maar wat! Geen begroting, geen CPB-beramingen, geen ecologische hoofdstructuur, geen regels aangaande gezichtsbedekkende kleding, geen kenniseconomie, volslagen onduidelijkheid over het ontslagrecht en de woningmarkt, geen triple-A status, sterker nog, helemáál geen rating van Standard & Poors, en een regering is er ver te zoeken. Daar red je het niet mee. Dan kun je bij hoog en bij laag beweren dat alles in jouw land vanzelf gaat, maar daar trapt Brussel natuurlijk niet meer in. Zonder duidelijkheid over het huishoudboekje van Utopia ontstaat er onrust op de markten, stijgt de rente, trekken investeerders zich terug, en voor je het weet dondert de hele boel als een kaartenhuis in elkaar - want het klinkt natuurlijk wel aardig, zo’n luilekkerland waar iedereen tevreden is, maar iemand zal dat hele verhaal toch moeten financieren. En het is dus níet de bedoeling dat de hardwerkende Nederlander daar uiteindelijk voor op moet draaien. Nee, als Utopia mee wil doen in de moderne tijd zal er toch echt drastisch hervormd moeten worden. Dan moeten heilige huisjes als gratis zorg, geen bezit en algehele deugdzaamheid zonder aarzelen op de schop. Er was een tijd dat Utopia als gidsland gold. Dat iedereen erbij wilde horen. En er zijn nog altijd politici die dromen van de dag dat hun land een Utopia zal zijn, die elke nieuwe maatregel zien als een kleine stap in de richting van die grote onhaalbare droom. Maar die verliezen het op dit moment natuurlijk hopeloos van pragmatici en boekhouders. Het is geen tijd voor vergezichten. Als een politicus tegenwoordig al een voorbeeld aanhaalt, is het vooral om te laten zien wat hij níet wil zijn. We moeten geen Griekenland worden, en geen België, en oppassen dat we geen Spanje worden. Niet zo inspirerend misschien, zo’n negatieve formulering van je ambitie, maar vergis je niet: je kunt er als politicus een eind mee komen. Willem van Oranje wilde ook geen Spanje worden, en had nog een alleraardigste carrière. Nee, Utopia is niet van deze tijd. Geen schijn van kans om de Eurozone of EU te betreden, of de NAVO - ze mogen niet eens meedoen aan het EK voetbal, al heeft dat een andere reden. Het voetbalteam van Utopia wint namelijk altijd alles, en dat is ontzettend irritant. Maar goed, waar ze het ook aan te danken hebben: Utopia valt overal buiten. Je hoort er zelden nog iemand lovend over spreken. Je hoort er überhaupt maar weinig over. Niet dat ze dat in Utopia iets kan schelen - zaken als begrotingsdiscipline, internationale concurrentiepositie of rente op staatsobligaties doen er maar weinig toe als je gelukkig bent. Maar misschien zou het ons geen kwaad doen om zo af en toe eens aan ze te denken. Want het mag dan praktisch niet zo haalbaar zijn, dromen mag altijd. Sterker nog: er zijn beroepen waarin het wat mij betreft verplicht zou moeten zijn. En politicus is er daar sowieso één van.   Pieter Derks is cabaretier en gastcolumnist van idee. www.pieterderks.nl   Heeft dit artikel uw interesse gewekt? Klik hier voor meer info en abonnementen. – – Dit artikel verscheen in idee nr. 3 2012: Utopia: wat is wenselijk? Wat is haalbaar?.