Feiten & cijfers – Duurzame energie in historisch perspectief

Lees hier het pdf van dit artikel. Dit artikel bevat figuren en tabellen. Lees het pdf om de tabellen te bekijken. Duurzaamheid, ook duurzame energie, wint welbeschouwd pas vanaf de jaren ’70 terrein als politiek thema. Eerder werd wel gedacht en geschreven over de eindigheid van grondstofvoorraden en het veranderen van klimaten, maar in veel mindere mate over de menselijke bijdrage aan deze ontwikkelingen. Samenstelling Andrys Wierstra en Jasper Bongers Commercial gap Er is veel kostbare technologische ontwikkeling nodig om een ontdekking, zoals de halfgeleider zonnecel van Ohl, een praktische toepassing te geven. Veel innovaties die kunnen leiden tot duurzame energie lopen daarom stuk op de zogenaamde ‘commercial gap’. De risico’s verbonden aan investeringen zijn hoog, en blijven daarom vaak uit. Als gevolg springen maar weinig technologieën over de gap. The limits of growth In opdracht van de Club van Rome bouwden Donella Meadows, haar man Dennis Meadows, Jørgen Randers en William Behrens een computermodel dat de gevolgen van economische ontwikkelingen simuleerde. Het model voorspelt een daling in de beschikbaarheid van bronnen, voedsel, en tevens een stijging op het vlak van bijvoorbeeld vervuiling. De sombere resultaten leidde tot The limits of growth. Het model werd geüpdate in 1992 (Beyond the limits), en in 2004 (Limits to growth: the 30-year update). Beiden keren hielden de uitkomsten over het algemeen stand. Lobbyuitgave Hoewel het moeilijk te achterhalen is hoeveel invloed zij ermee verwerven, is het veelzeggend dat oliemaatschappijen wereldwijd $144 miljoen reserveren om te lobbyen. Ook onze ‘eigen’ Koninklijke Shell heeft ook een flink lobbyapparaat, in sommige jaren werd zelfs $15 miljoen aan de lobby uitgegeven. 1962 De Amerikaanse biologe Rachel Carson brengt het boek Silent Spring uit, waarin ze het gebruik van pesticiden bekritiseert. Carson is één van de eersten die de milieuproblematiek aankaartte. 1972 De Club van Rome, een groep prominente milieuonderzoekers, brengt het spraakmakende rapport The limits to growth uit. Op basis van variabelen als wereldpopulatie, voedselvoorraad en vervuiling concludeert het rapport dat de mens de aarde uitput. 1973 De Organization of the Petroleum Exporting Countries (OPEC), met daarin de 12 grootste olieproducenten, kondigt een olieboycot aan. De prijs stijgt binnen enkele maanden van $3 naar $17 per vat. De eerste oliecrisis is een feit. Het embargo, dat een grote klap is voor de westerse economieën, leidt tot een groeiend besef over de afhankelijkheid van aardolie. Velen zien de Oliecrisis als het vervroegd uitkomen van The limits to growth. 1987 De World Commission on Environment and Development (WCED) publiceert het Brundtlandrapport, beter bekend als Our Common Future. In het rapport wordt stilgestaan bij de nadelige effecten van consumptie en de ongelijkheid tussen het westen en de derde wereld. 1997 In de Japanse stad Kyoto ondertekenen 55 landen een protocol, met de doelstelling de uitstoot van broeikasgassen in 2008 met 5,2% te verminderen (ten opzichte van 1990). Ieder land krijgt op basis van haar economische omvang een bepaald emissiequotum (uitstootquotum) opgelegd. Landen kunnen delen van het quotum aan elkaar verkopen, zodat veelverbruikers tegen betaling meer kunnen uitstoten. 2011 In Duitsland stemt de Bondsdag voor de Energiewende. Duitsland vult haar energieportfolio met hernieuwbare energiebronnen en beperkt het gebruik van fossiele brandstoffen (olie, kolen en gas). Gaan andere landen volgen? Of weerhoudt de machtige energielobby hen hiervan?   Heeft dit artikel uw interesse gewekt? Klik hier voor meer info en abonnementen. - - Dit artikel verscheen in idee nr. 2 2015: De slag om duurzame energie, en is te vinden bij de onderwerpen duurzaamheid, energie en feiten en cijfers.