De minderheid krijgt altijd gelijk
Lees hier het pdf van dit artikel.
Door Andre Meiresonne
Met een van mijn kinderen eet ik wel eens steak tartare. Rauw rundvlees, met een rauw ei. Vinden we heerlijk. Biologisch – maar het blijft een gemalen dood beest op je bord. Bij onze ‘Raw!’-selfies op Facebook wordt ‘Eng!’ en ‘Brrr...’ geroepen. Dan hebben we het erover of zijn of haar kinderen ook nog vlees zullen eten. Eigenlijk kan ik me niet voorstellen dat wij over honderd jaar nog dieren eten. Dat is dan zo ‘Dat dóe je toch niet!’. Dat heet beschaving.
We zijn beschaafder dan in het stenen tijdperk. Dat komt omdat we steeds gevoeliger worden. Iemand denkt: ‘Dat kán toch niet?!’ en praat daarover met een ander. Als er genoeg mensen zijn die dat ook echt zo vinden, kan de stemming ‘zomaar’ omslaan. Omdat er een kritische massa is bereikt. Een magisch verschijnsel. Een onzichtbare hand die een systeem laat omslaan. Zo ging het met vrouwenemancipatie, gelijkberechtiging van homo’s en kiezen voor een vrijwillig levenseinde. En op een dag kiezen we niet alleen onze burgemeester, maar ook onze premier en de aanvoerder van de Europese Unie. Zoals er op een dag ook een wereldwijd Schengen zal zijn. Als genoeg mensen het echt willen. Want een minderheid krijgt uiteindelijk altijd gelijk – als het een vooruitstrevende minderheid is. Vroeg of laat ‘verwandelt’ die minderheid in een meerderheid. Hoe dan ook.
Aan die stappen in onze beschaving – die terugkijkend volstrekt logisch zijn – gaat heel wat strijd vooraf. Dat komt omdat er twee soorten mensen zijn: vooruitstrevend en tegenstribbelend. De tegenstribbelaars houden het graag bij het oude en vertrouwde omdat ze in alle oprechtheid denken dat het hen zekerheid en veiligheid biedt. Ze krijgen de zenuwen van de persoonlijke vrijheid die de vooruitstrevenden ‘vooruitgang’ noemen. Terwijl die de hang naar traditie en respect voor het verleden ervaren als een sentimentele illusie van vertrouwdheid en geborgenheid. Met als extra tragiek voor de tegenstribbelaars dat ze uiteindelijk aan het kortste eind trekken. Want vooruitgang is nu eenmaal niet te stuiten. Daarom is het protest van de Russisch Orthodoxe Kerk tegen het Eurovisie Songfestival-optreden van Conchita Wurst zo hilarisch. Mannen met baarden in jurken die opgewonden raken van een man met een baard in een jurk. It’s all in your mind.
Niet lang geleden waren de doodstraf, kinderarbeid en slavernij hier volstrekt normaal. Tot iemand er een vraag over stelde. Wil je weten hoe het verder gaat? Luister naar kinderen. Want kinderen zijn goed in onbetamelijke vragen stellen: ‘Waarom eten we dieren?’ en ‘Waarom mag je niet wonen waar je wilt?’. Zij wijzen onbevangen de weg naar meer beschaving: ‘Waarom moet ik dingen leren die me niets interesseren?’ en ‘Waarom maken we mensen dood die we niet kennen?’. Zo zijn algemeen kiesrecht en onderwijs voor iedereen ook ‘normaal’ geworden. Omdat iemand dringend de ‘Waarom?’-vraag stelde. Diegene is per definitie in de minderheid. Maar als het een vooruitstrevende vraag is die vaak genoeg gesteld wordt, ontstaat er ‘vanzelf ’ een meerderheid. Wonderlijk toch?
Andre Meiresonne spreker en schrijver
Heeft dit artikel uw interesse gewekt? Klik hier voor meer info en abonnementen.
- -
Dit artikel verscheen in idee nr. 3 2014: Meerderheid, minderheid en is te vinden bij het onderwerp vooruitgang.