Lokaal ideaal: Campagne voor de gemeenteraadsverkiezingen 

‘Wij zijn soms een roepende in de woestijn’
 
Bart Wijnands, sinds eind augustus lijsttrekker voor D66 Westland, vertelt over campagnevoeren voor de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2026. Welke invloed hebben de vervroegde Tweede Kamerverkiezingen op de lokale campagne? ‘Feit is dat onze invloed hier beperkt is.’
 
door Carina Kralt-Bos

De Tweede Kamerverkiezingen ‘piepten’ ineens voor de gemeenteraadsverkiezingen langs. Wat betekende dit voor jullie? 
‘Ik schat in dat het nu niet veel impact gaat hebben op de lokale uitslag. De landelijke verkiezingen zijn hooguit een indicator. Als lokale afdeling verliezen wij vooral wanneer D66 in het kabinet zit. Ik zie wel als risico dat er mogelijk minder animo is om te gaan stemmen voor de gemeenteraadsverkiezingen. In een halfjaar tijd twee keer naar de stembus gaan, is voor veel mensen een opgave. Steeds meer mensen verliezen het vertrouwen in de politiek, mede door wat er de afgelopen tijd in Den Haag is gebeurd. De vraag is hoe we die mensen overtuigen dat stemmen wél zin heeft.’ 
 
Hebben de vervroegde Tweede Kamerverkiezingen invloed op de thema’s voor jullie verkiezingsprogramma of campagne? 
‘Nee. Wij richten ons al jaren op de thema’s wonen, zorg en goed bestuur. Het is mooi meegenomen dat ‘onze’ thema’s goed aansluiten bij het landelijk verkiezings-programma. Daar kunnen we als lokale afdeling van profiteren. Wij kijken natuurlijk wel naar de situatie hier in het Westland. Inwoners zijn bezorgd of er voor starters en ouderen wel genoeg woningen zijn, dus deze doelgroepen hebben onze bijzondere aandacht. Daar zijn we niet de enige in, maar er zitten wel verschillen tussen de politieke partijen. Met name de populistische partijen in onze gemeenteraad – daar hebben we hier een paar van – willen vooral meer mogelijkheden creëren voor Westlanders. Terwijl onze inzet is: wij laten niemand vallen.’ 
 
Wat zijn andere grote thema’s in het Westland? 
‘De toekomst van de lokale economie. Zeg je Westland, dan zeg je glas- en tuinbouw. De sector is flink veranderd. Waar we vroeger veel tuinders hadden met een paar kassen achter het huis, zijn er nu veel minder maar grotere bedrijven, met meerdere locaties en waarvan een deel ook in het buitenland actief is. Veel glas- en tuinbouw is ook verdwenen en er moet worden verduurzaamd. De grootste uitdaging is om de sector toekomstbestendig te maken. Over het hoe en in welk tempo, verschillen de politieke partijen hier van mening. 
 
Een ander groot en tegelijkertijd gevoelig thema is migratie, zowel asiel- als arbeidsmigratie. Zonder die laatste groep stort de Westlandse economie in. Heel het Westland profiteert van arbeidsmigratie, maar we willen niet de ‘lasten’ dragen. Plannen om arbeidsmigranten te huisvesten in de verschillende Westlandse kernen, stuitten op veel weerstand. En een tijd geleden liep de discussie over de komst van een islamitische school zo hoog op dat de minister van Onderwijs – na een uitspraak van de Hoge Raad – het college en de gemeenteraad tijdelijk buiten spel heeft moeten zetten. 
 
In het Westland kan de discussie over migratie altijd ontvlammen. GemeenteBelang Westland [coalitiepartij en tweede partij in het Westland met acht zetels in de raad, red.] heeft het college onlangs gevraagd hoeveel geld de gemeente uitgeeft aan statushouders. Een meerderheid in de gemeenteraad heeft het college opgeroepen om zich niet aan de Spreidingswet te houden. Dit is openlijk ageren tegen landelijk beleid. Dit zijn zo een paar voorbeelden. 
 
Ik merk dat we in de samenleving steeds vaker personen reduceren tot een groep of een abstract getal. Dan is het makkelijk om te oordelen of te veroordelen. Het is van groot belang dat we niet iedereen over één kam scheren, maar elke persoon als mens blijven zien.’
 
Hoe ingewikkeld is het om het progressieve geluid te laten horen in een overwegend conservatieve en populistische omgeving? 
‘Wij zijn soms een roepende in de woestijn. Het aandeel progressieve partijen in de Westlandse gemeenteraad is zeer klein: wij hebben twee zetels, PvdA en Groen- Links allebei één. Feit is dat onze invloed hier beperkt is. Toch weten we nog veel voor elkaar te krijgen, door op inhoud met alle partijen samen te werken. Ik denk dat een deel van de inwoners dat wel waardeert in ons politiek optreden. Daarnaast weten we elkaar als progressieve partijen goed te vinden. We trekken het meest op met GroenLinks en PvdA, maar ook met het CDA dat qua standpunten vaak dicht bij ons staat. Een aantal populistische partijen bevindt zich op sociale thema’s juist aan de linkerkant.’ 
 
Hoe voer je een progressieve campagne in een gemeente waar een derde van de inwoners bij de vorige Tweede Kamerverkiezingen op de PVV stemde? 
‘Door te laten zien waar D66 inhoudelijk voor staat. Bij de discussie over de komst van de islamitische school hamerden wij op de vrijheid van onderwijs, zoals vastgelegd in Artikel 23 van de Grondwet. Als je wel christelijke scholen accepteert maar geen islamitische, meet je met twee maten. 
 
Ook kijken we kritisch naar ons taalgebruik. Op een woord als ‘diversiteit’ is hier een smet komen te liggen. Dus als wij iets op het gebied van diversiteit willen bereiken, spreken we over ‘een goede afspiegeling van de maatschappij’. Het betekent hetzelfde, maar wordt anders ontvangen. Je kunt daar heel star in blijven, maar dan schiet je in je eigen voet. Het is belangrijk om voor ogen te houden wat we willen bereiken voor onze gemeente. Politiek blijft immers een middel om iets voor elkaar te krijgen.’

Interview is door Carina Kralt-Bos