Don’t it always seem to go, that you don’t know what you’ve got ‘till it’s gone? Niet alleen Joni Mitchell zong het in haar nummer Big Yellow Taxi, maar talloze artiesten, en in allerlei varianten, voor en na haar. Van De Dijk (‘als ze er niet is, weet een man pas wat ‘ie mist’) tot de jaren zestig-rockgroep The Exciters (‘you don’t know what you’re missing till it’s gone’). Wellicht herkent u het gevoel zelf ook: bij een nieuwe baan die toch wat tegenviel, een geliefd restaurant dat plotseling de deuren sloot of een vertrokken collega waarvan u later pas écht besefte hoezeer u diegene waardeerde. Dat laatste maakten we bij de Mr. Hans van Mierlo Stichting afgelopen maanden mee. Als gevolg van de verkiezingsuitslag van 22 november, waarbij D66 van 24 naar 9 zetels terugging, hebben we noodgedwongen van een aantal collega’s afscheid genomen. Stuk voor stuk bevlogen, getalenteerde en bovenal fijne mensen die hier helemaal op hun plek waren. Het gemis is nog steeds tastbaar: in het ontbreken van vertrouwde grappen in de team-app, originele politieke observaties op kantoor of, zoals een collega verzuchtte: met de oude bezetting hadden we allang een EK-voetbalpoule gehad.
Maar Mitchell’s zin is ook van toepassing op Europa en de EU, het continent en het verbond waarvan veel Nederlanders de voordelen als vanzelfsprekend zijn gaan beschouwen. Totdat sommige voordelen – per trein of auto eenvoudig naar een ander land, historische steden, bondgenoten om de hoek – er even niet zijn; bijvoorbeeld wanneer we ons op een ander continent bevinden, zoals Joris Melman beschrijft in het Europa-dossier in deze Idee. Of, gevaarlijker: wanneer een rechts-radicaal Europees beleid gebaseerd op nationaal en korte termijn eigenbelang – blijven vliegen, grenzen dicht – zich tegen ons gaat keren in de vorm van klimaatrampen, nog meer mensenrechtenschendingen aan de grenzen en geopolitieke onveiligheid. En we achteraf moeten constateren: wat we hadden in Europa, was zo gek nog niet.
Laten we hopen dat het zo ver niet komt. Vaststaat is dat de nieuwe Europese regering grote opgaven wacht op het gebied van onder meer klimaat, ongelijkheid, veiligheid, migratie en digitalisering, zodat de Europese Unie voor álle lidstaten vrijheid, gelijkheid en democratie dichterbij brengt. In deze Idee geven we de nieuwkomers een sociaal-liberaal duwtje in de rug in de vorm van enkele Europese missies op het gebied van klimaat, migratie en Europese gemeenschapsvorming. Hoogleraar Kalypso Nicolaïdis pleit daarnaast voor een democratische make-over in de vorm van een permanent Europees burgerforum en een jaarlijks festival à la Woodstock voor de Europese politiek.
Joni Mitchell’s geplande optreden op Woodstock in 1969 ging op het laatste moment niet door. Een herkansing is voor haar wellicht te veel gevraagd. Daarom een ontspannen gedachte-experiment voor tijdens de reis naar uw vakantiebestemming, binnen of buiten Europa: welke artiesten mogen op zo’n festival volgens u beslist niet ontbreken?
Suzanne van den Eynden
Hoofdredacteur Idee
Menu
