Algemene Beschouwingen Perspectiefnota 2026

Wat D66 betreft staan we namelijk voor de urgente opgave om in hoog tempo te werken aan een weerbare samenleving, die weerbaar is tegen toenemende dreigingen die tot doel hebben de samenleving te ontwrichten. Van een mogelijk gewapend conflict tot verstoringen van vitale infrastructuur als elektriciteit, internet, drinkwater en betalingsverkeer. Het kabinet heeft Nederlanders, bedrijven en gemeenten opgeroepen zich voor te bereiden op mogelijke crisissituaties en ervoor te zorgen dat ze 72 uur zelfredzaam kunnen zijn.
 
Ook het college stelt in de Perspectiefnota dat een stevige inzet op het lokaal versterken van de weerbaarheid van onze samenleving noodzakelijk is. Maar daar blijft het vervolgens bij. Als D66 missen we urgentie en concrete voorstellen. Daarom hadden we een motie klaarliggen voor een programmatische aanpak weerbare samenleving. Maar in antwoord op een technische vraag van D66 heeft het college zo’n aanpak toegezegd. Daar zijn we blij mee en we gaan dit kritisch volgen. Graag zien we in deze aanpak concreet terug hoe het college gaat werken aan een Tilburgse samenleving en een gemeentelijke organisatie die 72 uur zelfredzaam kunnen zijn. En wat we lokaal preventief kunnen doen om kwetsbaarheid en ontwrichting van vitale infrastructuur zoveel als mogelijk te voorkomen.

Laten we niet in paniek raken, maar ook niet naïef zijn. Laten we zorgen dat we als lokale overheid in staat zijn te opereren als een gids voor onze inwoners. D66 verwacht op dit punt een daadkrachtige gemeente die richting geeft en ondersteunt.

Ten eerste de transitie van het sociaal domein. Als D66 pleiten we al jaren voor meer inzet op preventie, gezondheid, de sociale basis en innovatie. Alleen zo blijft de zorg op termijn uitvoerbaar en betaalbaar. Als we niks doen heeft Nederland over 8 jaar een tekort van 350.000 zorgverleners en verdubbelen de zorguitgaven naar 200 miljard euro. Kortom: de urgentie is groot. Ook in Tilburg.
 
D66 staat dan ook achter de beweging van individuele specialistische zorg naar laagdrempelige en vaker collectieve ondersteuning en zorg vanuit vaste wijkzorgteams en de sociale basis. Wat ons betreft is deze beweging niet alleen uit nood geboren, maar biedt deze juist kansen voor toegankelijke en vroegtijdige ondersteuning, zonder complexe indicatiestellingen of ellenlange wachtlijsten. Het is overduidelijk dat het huidige zorgsysteem tegen de grenzen aanloopt en onze inwoners lang niet altijd snel en goed helpt.
 
D66 steunt dus de richting in de Perspectiefnota. Maar we hebben wel vragen bij de voorgestelde snelheid en omvang van de investeringen in de wijkzorgteams en de sociale- en pedagogische basis. En daarmee samenhangend de ombuiging van de zorgvraag in de specialistische WMO- en jeugdzorg. Het college schrijft immers zelf dat dit de afgelopen jaren nog onvoldoende is gelukt. Daarom vragen wij het college om in de begroting met een realistisch en onderbouwd tijdpad te komen en daar de investeringen en ombuigingen op te baseren en niet andersom. Het is van groot belang om onze inwoners hier zorgvuldig in mee te nemen en ervoor te zorgen dat er niemand tussen wal en schip valt. Hoe gaat het college hiervoor zorgen en hoe wordt de raad meegenomen?

Dan de ruimtelijke transitie. Al in 2023 riepen wij als D66 het college op met een financiële strategie te komen voor de grootschalige stedelijke ontwikkeling. We hebben behoefte aan meer grip op deze grote opgave én inzicht in de financiële impact. Het is belangrijk dat we dit als college en raad goed met elkaar doorleven en afgewogen keuzes maken.Wat D66 betreft staat daarbij voorop dat we met lef en kwaliteit, ambitieus blijven investeren, bouwen en plannen maken.
 
Nu twee jaar later zien we in deze Perspectiefnota een ambitieus voorstel voor een duurzame financiële strategie. De totale strategie zorgt er in samenhang voor dat we ons financieel positioneren voor de stedelijke schaalsprong in de komende 10 tot 15 jaar. We creëren meer financiële slagkracht en een stabielere financiering. We zijn hier als D66 erg enthousiast over en moedigen het college aan deze strategie voortvarend uit te werken. Met bijzondere aandacht voor het groeikader, waar wij als D66 ook al eerder voor hebben gepleit en grote kansen voor zien. Wel missen we in de strategie nog een element: namelijk hoe we financiële ruimte creëren om aangegane schulden voor investeringen op termijn af te gaan lossen. Graag een reflectie.
 
We verzoeken het college om de raad actief bij de uitwerking te betrekken. In het bijzonder bij het actualiseren van het Tilburg Meerjarig Investerings Plan (TMIP). Zoals de accountant aangeeft, is het belangrijk dat de raad meer in positie komt bij de prioritering en fasering van investeringen. Een zorgvuldige afweging van investeringskeuzes is nodig.
 
Daarom vraag ik het college: hoe gaat u de raad beter in positie brengen? Graag zie ik hiertoe een voorstel bij de begroting. Wat D66 betreft gaat het college de uitvoeringstoetsen veel beter inzetten, door bij grote investeringsvoorstellen inzicht te geven in de prioriterig en fasering van de investering en de realisatiekracht in relatie tot andere investeringen. Ook zien we daarbij graag een reflectie van de impact op de financiële positie. Dit leidt ertoe dat de raad beter in positie komt om met het college het goede gesprek te voeren over investeringen, onze financiële positie en onze woonlasten.

Dan een ander urgent thema. Wereldwijdheid en in Nederland staan de rechten van vrouwen en de LHBTIQ+ gemeenschap onder druk. Deze maand is het Pride maand. Een maand waarin we vieren dat iedereen zichzelf mag zijn én mag houden van wie die wil. Dit is en blijft keihard nodig. Onderzoek laat zien dat er in Nederland sprake is van een sterke toename van discriminatie en geweld tegen de LHBTIQ+ gemeenschap. En in de Jaarstukken 2024 schrijft het college dat het merkt dat in Tilburg de weerstand tegen de LHBTIQ+ gemeenschap groeit. Laat deze zin even op je inwerken. In ons eigen Tilburg. Ik krijg er de rillingen van. Dit mag ons niet onberoerd laten.
 
Meer dan ooit is het van belang dat iedereen zichzelf mag én kan zijn in Tilburg. D66 roept het college op hier pal voor te blijven staan en dit zichtbaar uit te blijven dragen. Wij vragen het college om in beeld te brengen hoe de gemeentelijke inzet voor de LHBTIQ+ gemeenschap kan worden geïntensiveerd nu de weerstand groeit. Wij zien graag een reflectie en een voorstel in de begroting. We zijn namelijk pas echt een weerbare samenleving als we omzien naar elkaar én iedereen zich gezien voelt.
 
Het college heeft een ambitieuze Perspectiefnota neergelegd met belangrijke structuurkeuzes voor de grote transities van het sociaal en ruimtelijk domein. Ik hoop dat ook wij als raad tot het einde van deze raadsperiode ambitieus en daadkrachtig samenwerken in het belang van Tilburg en haar inwoners. Laten wij Den Haag het goede voorbeeld geven. Op D66 kunt u rekenen. 
 
Tot zover.