Begroting: Eerste termijn D66

Op 11 november behandelde de gemeenteraad van Schiedam de concept-begroting voor 2026. Namens D66 sprak fractievoorzitter John van Sliedregt de volgende tekst uit:

“Voorzitter,

We bespreken de concept-begroting voor 2026. De laatste van dit stadsbestuur. De tijd vliegt. Er is genoeg om op terug te kijken. Grote woningbouwprojecten zoals Schieveste, Terras aan de Schie, sMaak, de Peperkliplocatie, Dirkzwager en natuurlijk de Glasbuurt werden van plannen omgezet in daden. Dat verschil gaan we de komende jaren merken in Schiedam.
We verruimden de starterslening. Er kwam op sommige plekken een zelfbewoningsplicht.
We maakten ons sterk voor behoud van De Boshoek, maakten het eenvoudiger om in de oude binnenstad zonnepanelen op het dak te leggen, er zijn stappen gezet op het gebied van diversiteit en inclusie, het erfpachtsysteem is weer iets eerlijker gemaakt en de ICT van de gemeente wordt in lijn gebracht met de eisen van deze tijd. Zomaar wat zaken die in deze periode aan de orde zijn gekomen.

Maar, ik maak het nu even persoonlijk, dit is ook de laatste conceptbegroting die ik namens D66 zal mogen behandelen. In heel andere omstandigheden dan toen we drieënhalf jaar geleden als coalitiepartij begonnen.
De begroting is sluitend, Maar dat is het dan ook wel. Er zitten zaken in, waar ik als D66’er niet blij van word. Zoals het verhogen van de OZB en het verminderen van subsidies aan instellingen die het leven in onze stad op tal van manieren mooier maken.

Dat komt door een gebrek aan betrokkenheid, durf en voorrang geven van onze politici in Den Haag. Dit verwijt naar Den Haag maak ik al enkele jaren. Maar herhaling is de kracht van de boodschap.
Door te bezuinigen op de gemeenten worden deze gedwongen allerlei keuzes te maken, die de inwoners van en het leven in hun stad soms hard treft.

Mooi en knap dat ons huishoudboekje op orde is. Maar tegen welke prijs?
Ik heb het al vaker gezegd: ik ben raadslid geworden om Schiedam mooier te maken, niet om haar kapot te bezuinigen. Laten we geen dingen afbreken, die in jaren zijn opgebouwd.
Ik spreek voor het laatst op deze plek de hoop uit, dat er een kabinet gevormd kan worden dat het besef  heeft, buiten de eigen bubbel te kijken, naar de rest van Nederland. Een kabinet en Tweede Kamer, niet gericht op eigen belangen, maar uitgaand van het nationale belang. Onafhankelijke, sterke gemeenten vormen immers een onmisbaar onderdeel van het Huis van Thorbecke.

Er is in deze zaal in ieder geval één persoon die vanaf morgen haar steentje daaraan kan bijdragen. Dus Anouschka, je kende mijn mening al. Ga vanaf jouw zetel jouw best doen de financiële positie van de gemeenten in Nederland blijvend te verbeteren!

Ik haal wat zaken uit deze begroting naar voren.
Allereerst de positie van de culturele instellingen en initiatieven in Schiedam. Instellingen die een waardevolle bijdrage leveren aan het leven en de samenhang in Schiedam. Een bijdrage die vaak niet uit te drukken is in geld. Hoe graag sommigen dit ook doen.
De waarde van cultuur gaat verder. Het draagt bij aan gezondheid, herstel en veerkracht. Cultuur is nodig als infrastructuur van een gezonde, bruisende stad. Een gezonde stad bouw je niet alleen met stenen, maar ook met creativiteit en verbeelding.
Als je dit goed inzet kan cultuur, op andere plekken in de begroting van de gemeente geld besparen of opleveren.
Ik verzin dit niet zelf. Ik baseer mij op een publicatie van de Erasmus Universiteit in Rotterdam.

Te vaak naar mijn zin heb ik in deze zaal verwijten gehoord richting met name de grote culturele instellingen. Tegelijkertijd hebben wij als gemeente een systeem in stand gehouden waarbij deze instellingen een subsidieverhoging kregen van rond het inflatieniveau, bijvoorbeeld 3%. Terwijl vervolgens hun huisbaas, de gemeente, hen een huurverhoging oplegde van 6%. En dan verbaasd zijn dat er financiële tekorten ontstaan. Daarom zijn wij blij met de motie van GL, die inzichtelijk moet maken hoeveel subsidie er in de vorm van huur terugvloeit naar de gemeente.

Op dit moment maken vooral de instellingen en initiatieven die niet in het basisprogramma zitten zich zorgen. Het budget dat voor hen beschikbaar is voor de komende twee jaar, is niet toereikend. Dat is nu al duidelijk. Hoe groot het tekort precies gaat zijn weten we echter nog niet.

Tegelijkertijd horen we vanuit de instellingen begrip voor de financiële situatie van de gemeente en de bereidheid iets in te leveren. Maar wel binnen de grenzen van de redelijkheid.

Daarom mijn vraag aan het college: we zien dat er grote kans is op tekorten bij de culturele instellingen die niet in het basisprogramma zitten en die voldoen aan de subsidievoorwaarden. Bent u bereid hen een helpende hand te bieden, wanneer zij in hun voortbestaan bedreigd worden hierdoor?
Bent u bereid in dat geval met de instellingen van geval tot geval te bekijken hoeveel zij tekortkomen en wilt u hen dan een maatwerkoplossing bieden? Zodat er inderdaad geen instellingen omvallen. Kunt u dat toezeggen?

Voorzitter: op deze plek heb ik namens D66 de afgelopen jaren een aantal maal gepleit voor het behoud van Natuur- en Milieueducatie in Schiedam. We hebben er samen met andere fracties voor gezorgd, dat de voorgestelde afbouw van de subsidie van Code Groen op zo’n manier werd uitgevoerd, dat deze instelling de tijd had, te zorgen voor een andere financiële basis. Dat is hen gelukt en dat verdient een compliment. Code Groen heeft echter nog een heel klein beetje hulp nodig. En dat wil D66 hen graag geven. Een druppeltje op de totale begroting van Schiedam.
Daarom dienen we samen met GL een amendement in.

Een laatste punt, ook al eerder vermeld: de gemeente moet op een begrijpelijke manier  communiceren met haar inwoners. Dat is niet altijd gemakkelijk en er gebeurt op dat punt al veel. Maar laten we onszelf scherp houden. En laat inwoners van onze stad maar aangeven of zij een brief van de gemeente begrijpelijk vinden. En zo niet: dan sturen ze hem maar terug, zoals ook in Arnhem gebeurt. Daarom dienen wij samen met GL een motie in (die u al ontvangen heeft).
 
Tot slot voorzitter,
In maart  kiest Schiedam een nieuwe gemeenteraad. Ik roep mijn collega’s van andere partijen op een verkiezingscampagne te voeren op inhoud. Niet op basis van persoonlijke aanvallen. Ga anderen niet in een kwaad daglicht stellen. We willen allemaal het beste voor onze stad. Ieder op zijn eigen manier. Laat dat het uitgangspunt zijn.
D66 zal kiezen voor een positieve, optimistische benadering.  Om met de filosoof Karl Popper te spreken: optimisme is een plicht.
Laten we in naast het benoemen van verschillen ook kijken waar we elkaar kunnen vinden.
Als je iets wilt bereiken zal je toch een meerderheid moeten vinden in deze raad. En daar heb je nu eenmaal anderen voor nodig.
Dus: Samen! Bouwen aan een goede toekomst voor ònze stad. Het kan wél!
Dankuwel.”