De Stedenbouwkundige Visie en Beeldkwaliteitsplan geluidsschermen spoor

Woon je in de gemeente Rheden, dan heb je een mening over de spoorlijn. Dat kan bijna niet anders omdat Rheden er als geen andere gemeente in Nederland door in tweeën wordt gedeeld. Met meer dan dertig spoorwegovergangen staat Rheden ook in de kopgroep van het prestigieuze ‘spoorwegovergangenklassement’.

Opgepast

Als het ministerie van I&W en ProRail (de spoorwegbeheerder van ons land) dan komen met een Meerjarenprogramma Geluidsanering (MJPG), moet je op je qui vive zijn. Dat is Rheden geweest. De gemeente heeft een eigen Beeldkwaliteitsplan geluidsschermen spoor opgesteld, dat is gekoppeld aan de Stedenbouwkundige Visie.

Hoe zit het precies?

In het kader van het MJPG zijn voor de hoofdspoorwegen in ons land geluidsaneringsplannen opgesteld. Deze plannen omvatten maatregelen voor woningen langs het spoor, waarbij het wettelijk vastgestelde, maximale geluidsniveau van 65 dB wordt overschreden.

Op basis van de wet- en regelgeving en de uitgevoerde akoestische berekeningen is door ProRail in 2020 een eerste voorstel gedaan voor geluidsmaatregelen bij de betreffende saneringswoningen in de gemeente Rheden. Denk aan raildempers, geluidsschermen en/of gevelisolatie.

Rheden laat inwoners aan het woord

De maatregelen in het voorstel zijn weliswaar afgestemd op het bereiken van de vereiste geluidsreductie, maar hielden verder weinig rekening met behoefte van inwoners. Denk bijvoorbeeld aan de behoefte aan zonlicht of uitzicht vanuit een woning. In een deel van de ontwerpen kwamen deze behoeften in het gedrang. Denk aan een geluidsscherm van 4,5 meter hoog aan de overkant van een woonstraat. Gelukkig hebben we als gemeente ook nog iets te zeggen. Van maatregelen kan namelijk worden afgeweken als deze stuiten op lokale bezwaren van ‘stedenbouwkundige of landschappelijke aard’. Een gemeente kan bijvoorbeeld aangeven waarom geluidsschermen wel of niet gewenst zijn.

Dat is precies wat Rheden heeft gedaan. Aangegeven is op welke plekken we het niet eens zijn met de voorstellen van ProRail en welke (andere) maatregelen onze voorkeur hebben. En door dit in het zogenaamde beeldkwaliteitenplan op te nemen heeft de welstandscommissie ook een kader om naar te verwijzen in haar advisering bij de vergunningaanvragen die ProRail in zal moeten dienen.

Onze complimenten…

De maatregelen die in onze Stedenbouwkundige Visie zijn opgenomen zijn mede tot stand gekomen na een vijftal bijeenkomsten in 2022, waarvoor ongeveer 400 omwonenden waren uitgenodigd. Hun voorkeuren hebben een belangrijke rol gespeeld bij de in de visie gepresenteerde oplossingen. Daarmee is een goede ruimtelijke kwaliteit voor alle inwoners van de gemeente Rheden (juridisch) geborgd.

Wij vinden dat de gemeente dit goed heeft aangepakt. En uiteraard hebben we ons zegje erover gedaan. Het leidde ertoe dat tijdens de raadsvergadering van 26 maart 2024 een klap werd gegeven op de Stedenbouwkundige Visie en Beeldkwaliteitsplan geluidsschermen spoor.

…En onze aandachtspunten

Het landelijke MJPG heeft nog geen oplossing voor hinder als gevolg van de trillingen die met name goederentreinen veroorzaken. Het voorkomen van trillingshinder vraagt niet om maatregelen langs het spoor, maar in de grond, zoals het aanbrengen van trillingsdempers. Zeker nu het goederentreinverkeer tijdelijk is geïntensiveerd blijft de gemeente bij de provincie aandringen voor betere maatregelen om de overlast die omwonenden ervaren door trillingen te verminderen.