Betoog programmabegroting 2025-2028 D66 Oss

Een compliment kan soms ook een waarschuwing zijn: het is als een helder licht dat ons waakzaam maakt. Onze inwoners en ondernemers verwachten dat wij niet alleen de dagelijkse problemen aanpakken, maar ook een duidelijk plan hebben voor de toekomst. De vraag is: waar willen we als gemeente naartoe, en hoe komen we daar?

Voor D66 Oss draait alles om een gemeente waar mensen prettig kunnen wonen, werken en samenleven. We willen betaalbare woningen, goede bereikbaarheid, een gezond ondernemersklimaat en een fijne leefomgeving. Maar bovenal willen we een samenleving waarin iedereen meetelt en waarin voorzieningen dichtbij zijn. Dit is de kwaliteit van onze samenleving die we willen behouden.

Maar, voorzitter, de betaalbaarheid van onze samenleving staat onder druk. We staan op de rand van wat mogelijk is, terwijl “het ravijnjaar” 2026 en andere financiële problemen ons uitdagen. Deze begroting legt de basis voor belangrijke keuzes, maar roept ook vragen op. We kijken kritisch mee, omdat we willen dat deze keuzes onze gemeente toekomstperspectief bieden.

Een belangrijk punt is de OZB-verhoging van 13,3%. Dit raakt onze inwoners en huurders direct, met gevolgen voor de huurprijzen en de woningwaarde. D66 Oss vindt het belangrijk dat we helder en transparant uitleggen waar deze verhoging voor dient. Wat ziet de Ossenaar hiervan terug? Waar gaat dit geld naartoe en hoe leidt dit tot concrete verbeteringen voor Oss? Wij vragen het college om eerlijk te communiceren, zodat onze inwoners begrijpen wat we hiermee willen bereiken.

We maken ons ook zorgen over de ambities van de gemeente. Projecten zoals de nieuwe bibliotheek, het Walkwartier en de verstedelijkingsplannen dragen bij aan een sterker Oss, maar vergen veel investeringen. We steunen deze plannen, maar we vragen ons af of er later niet financieel extra geïnvesteerd moet worden? Dit zagen wij al bij diverse andere projecten dat er uiteindelijk iets geschrapt werd of er iets bij moest om project te realiseren. Om financieel stabiel te blijven, moeten we niet alleen naar de korte termijn kijken, maar ook naar de lastendruk in de toekomst. We moeten goed afwegen welke projecten we nu wel en niet kunnen realiseren.

Daarnaast willen we aandacht voor de economische positie van Oss. Bedrijfsgrond is schaars en we zien dat ondernemers soms naar andere plekken trekken waar meer ruimte is. Dit verzwakt het ondernemersklimaat en kan werkgelegenheid uit Oss weghalen. Wij vragen het college om actief te zoeken naar oplossingen om bedrijventerreinen aantrekkelijk te houden en om voldoende grond voor groei te bieden. Ook de netcongestie, de druk op het energienet, is een urgent probleem. Dit moet snel worden opgelost om de energietransitie en de groei van bedrijven niet te belemmeren. D66 Oss roept het college op om concrete stappen te zetten voor een toekomstbestendig energienet.

Wat betreft de jeugdzorg willen we dat de gemeente meer aandacht heeft voor de lange wachtlijsten en stijgende zorgkosten. Onze jongeren en gezinnen hebben recht op tijdige, goede zorg. Wij steunen de Hervormingsagenda Jeugd, maar het is ook belangrijk dat we als gemeente blijven zoeken naar werkbare oplossingen voor de wachtlijsten. Dit is een belangrijke verantwoordelijkheid die we met urgentie moeten aanpakken.

De woningnood vraagt om actie. Er is een groot tekort aan betaalbare woningen voor starters, alleenstaanden en senioren. Daarom hadden wij een voorstel voor woningensplitsing, waarbij bestaande woningen omgezet kunnen worden in meerdere wooneenheden om het woningaanbod te vergroten. Dit voorstel wordt nu meegenomen in de actualisatie van het omgevingsbeleid 2024, wat we een goede ontwikkeling vinden.

Daarom hebben wij onze motie ingetrokken. We waarderen dat dit onderwerp nu actief wordt opgepakt en verder onderzocht.
Voorzitter, D66 Oss dient samen met SSO en PvDa een amendement in over het slim omgaan met rijksgelden voor bibliotheken. De gemeente ontvangt €279.000 voor bibliotheekvoorzieningen. Dit geld moet specifiek worden gebruikt voor bibliotheken en bijdragen aan het verbeteren van basisvaardigheden, zoals lezen, schrijven en digitale vaardigheden. Dit helpt onze kwetsbare inwoners om zelfredzaam te blijven en draagt bij aan hun welzijn.

We willen ook aandacht voor mobiliteit. Het is belangrijk dat we bij toekomstige ontwikkelingen goed rekening houden met de bereikbaarheid en de overlast die kan ontstaan, bijvoorbeeld rondom ‘t Woud. Goede bereikbaarheid en verkeersstromen zijn essentieel voor een leefbare gemeente. Tegelijkertijd moeten we het afvalbeleid sneller en daadkrachtiger aanpakken. Afval is nog steeds een probleem in onze gemeente, en het is tijd om hier concrete plannen voor te maken.

Cultuur is ook belangrijk voor Oss. Muzelinck en de Groene Engel zijn waardevolle plekken voor onze inwoners. Ze bieden een breed scala aan culturele activiteiten die bijdragen aan de sfeer en leefbaarheid in onze stad. Daarom vinden wij het belangrijk dat deze instellingen structureel ondersteund blijven, zoals staat in de programmabegroting. Cultuur maakt Oss aantrekkelijker en levendiger en verdient een stevige gemeentelijke steun.
Voorzitter, Oss moet een vitale gemeente blijven waarin iedereen de kans krijgt om goed te wonen, werken en op te groeien. We moeten zorgvuldig omgaan met de middelen die we hebben en duidelijke keuzes maken. Daarom zijn we in deze begroting terughoudend geweest met nieuwe uitgaven. Ons doel is om onze reserves te behouden en belangrijke voorzieningen veilig te stellen, zodat Oss ook op de lange termijn financieel stabiel blijft.

We vragen het college om in de lobby richting het Rijk sterk te pleiten voor voldoende middelen, zodat het ravijnjaar 2026 niet zonder de juiste steun wordt doorstaan.

Tot slot roepen wij als D66 Oss het college op om de samenleving actief te betrekken bij de keuzes die we maken. Onze inwoners verdienen duidelijkheid over de afwegingen en moeten de kans krijgen om mee te denken over de toekomst van Oss. Signaleer tijdig problemen, communiceer helder en werk samen met de inwoners om de beste oplossing te vinden.

Voorzitter, ik rond af. Het compliment waar ik mee begon is geen beleefdheid, maar een aansporing om ons waakzaam te houden. Het is “Code Rood” voor onze gemeentefinanciën en er liggen moeilijke beslissingen voor ons. Laten we de samenleving betrekken bij de onvermijdelijke stappen die voor ons liggen. Zoals altijd is D66 Oss positief-kritisch en constructief. We willen vooruit met een eerlijk verhaal voor iedereen, want iedereen in onze gemeente doet ertoe.