Sneller op weg naar een groene en circulaire industrie

In de Provinciale Statenvergadering van 2 oktober 2023 voerde Statenlid Krista Jansen na installatie meteen het woord. Als woordvoerder gezonde leefomgeving en milieu agendeerde D66 samen met andere partijen de recente berichtgeving over vervuiling in de IJmond door de staalfabriek met een zgn. “actualiteit”. Dit is een door partijen aangevraagd debat over een actueel onderwerp.
 
Een rapport uit 1975 deed veel stof opwaaien. Dit rapport blijkt destijds wel door Provinciale Staten gezien en besproken te zijn. Echter er zijn toen geen maatregelen genomen.
Het actuele RIVM-rapport bevestigt met huidige onderzoeks-methoden dat met name bewoners in Wijk aan Zee extra kans hebben om ziek te worden door de uitstoot van de staalfabriek.
 
Krista Jansen stelde dat wanneer 50 jaar geleden de juiste maatregelen waren getroffen tegen de uitstoot van de schadelijke stoffen, we nu niet hadden hoeven kampen met gevolgen voor de gezondheid. Voor D66 is dit een aansporing voor het plan groen staal als enige mogelijke oplossing voor de staalfabriek.
Jansen: “D66 wil graag dat Tata staal blijft produceren zodat we zelfvoorzienend zijn en niet afhankelijk worden van andere landen. Een voorwaarde is wel dat Tata in snel tempo duurzamer gaat werken.”

Provinciale Staten hebben na het actualiteitsdebat besloten om een signaal aan de Tweede Kamer te geven om gezondheid op de eerste plaats te zetten. Den Haag moet zo snel en ambitieus mogelijk aan de slag gaan met strengere milieunormen en meer instrumentarium, zodat de provincie haar inwoners beter kan beschermen tegen de negatieve gezondheidseffecten van de industrie. Ook zijn eerder gemaakte afspraken bevestigd om met Tata in gesprek te gaan over het zetten van concrete stappen naar sluiting van de kooks- en gasfabriek 2 voor eind 2029.

Laurien Berkvens, woordvoerder economie, hield daarna haar maidenspeech over het rapport van de Randstedelijke Rekenkamer. Dit rapport gaat over de stand van zaken van de transitie van de lineaire naar de circulaire economie. Berkvens: “Om ervoor te zorgen dat we onze aarde niet uitputten én om Nederland minder afhankelijk te maken van instabiele regimes, moeten we omschakelen.”
 
De rekenkamer geeft aan dat de provinciale doelen op dit gebied nog heel ver weg zijn. D66 vindt dat de provincie de circulaire aanpak moet meenemen in alles wat de provincie doet. ‘Circulair’ moet geen eiland blijven en concreet in alle beleidsterreinen een serieuze rol spelen. Dat is nog niet het geval.
Berkvens: “Aan alle aanbevelingen van de rekenkamer moet opvolging gegeven worden. Ook willen we dat het onderwijs als beleidsinstrument toegevoegd wordt aan de actieagenda.”
Die toezegging kregen we van het college.

Provinciale Staten waren in meerderheid positief over de aanbevelingen en namen ook een mede door D66 ingediend voorstel aan om de afbouw van de lineaire economie expliciet onderdeel te maken van het geactualiseerde (circulair) economisch beleid.

Opmerkelijk was dat D66 als enige stemde tegen het voorstel van JA21 om te stoppen met vergunningen voor biomassacentrales die houtige biomassa gebruiken, en dit te verbieden.
Emre Kanik, woordvoerder klimaat & energie, lichtte deze keuze toe: “D66 is hier tegen omdat er nu goed functionerende biomassa-centrales zijn, die op snoeiafval draaien. Het voorstel houdt geen rekening met een mogelijke verlenging van hun vergunningen en kan ertoe leiden dat onze inwoners in de kou komen te zitten. Zaanstad en Purmerend hebben tijd nodig om alternatieve energiebronnen te onderzoeken.”
Ook heeft de provincie geen juridische mogelijkheden voor een verbod: de provincie is verplicht om landelijke wetgeving als vergunningverlener gewoon uit te voeren. Overigens is D66NH wel tegen het verlenen van nieuwe, nog te bouwen installaties voor gebruik van houtige biomassa, en zet zich daar landelijk voor in.