Provinciale Staten moeten trekken aan informatie

De commissie landelijk gebied had op 11 maart 2024 geen geagendeerde bespreekpunten. Wel waren er een aantal interessante technische briefings over agrarisch natuurbeheer, het provinciaal programma landelijk gebied (PPLG) en de bossenstrategie. Daarin werd duidelijk dat de activiteiten in het kader van het PPLG eigenlijk stil staan (de zgn. gebiedsprocessen) en dus ook het werk aan de natuuropgaven in Noord-Holland. Er wordt In Noord-Holland zelfs overwogen om het door het rijk gestelde doel om het natuurnetwerk Nederland (NNN) in 2027 af te ronden los te laten. Ook is er onvoldoende geld begroot voor natuurbeheer in de toekomst. Dat is geen technische informatie, maar zouden Provinciale Staten (PS) van het college van Gedeputeerde Staten moeten horen. D66 woordvoerder Krista Jansen was onthutst.

In een technische briefing kunnen Statenleden wel inhoudelijke vragen stellen aan de ambtenaren, maar geen politieke vragen aan de bestuurders. Ook andere politieke partijen waren verrast door de nieuwe informatie uit de technische briefings.
Na de technische briefing volgde de commissievergadering. Daar kwam dit natuurlijk wel ter sprake. De agenda had daar voldoende ruimte voor! D66 woordvoerder Krista Jansen stelde scherpe vragen over de nieuwe informatie en over het niet halen van de natuurdoelen.

De gedeputeerde natuur gaf toe dat inderdaad overwogen wordt om realisatie van het natuurnetwerk Nederland in 2027 los te laten. Hectares voor NNN realiseren is namelijk voor de gedeputeerde geen doel op zich, maar een middel om natuurdoelen te halen. In de praktijk stokt het aankopen van hectares omdat eigenaren niet willen verkopen en het kost veel geld. Er wordt momenteel bekeken hoe de achteruitgang van de natuur het beste bestreden kan worden. Het college wil de keuzes daarvoor pas op een later moment voorleggen aan PS. Wanneer is nog niet duidelijk. Duidelijk is wel dat het PPLG beperkte middelen zal krijgen en dat de doelen “geprioriteerd” zullen moeten worden. D66 vreest dat BBB en VVD in het college ervoor gaan zorgen dat er veel geld naar de boeren blijft gaan, en dat de natuur daar onder gaat lijden.

De gedeputeerde PPLG verwijst bij zijn update over het programma naar de technische briefings. Er was weer geen heldere update over de stand van zaken in de gebiedsprocessen, waarin de belangrijke transities van deze tijd moeten plaatsvinden. Alleen een korte procesmededeling dat reactie van Wageningen universiteit op de “koploper-projecten” nog wordt geanalyseerd (kwam net voor het weekend binnen). Dat was niet zoals beloofd. Partijen hadden eerder specifiek gevraagd om een maandelijkse schriftelijke stand van zaken, die voorbereid kan worden door de commissieleden en daarna besproken kan worden. De commissieleden waren geheel niet tevreden over de korte mondelinge toelichting van gedeputeerde Beemsterboer, waarin er alleen maar verwezen wordt dat alles in Den Haag anders is en er daarom al maanden niets gebeurt. Natuurdoelen worden niet gehaald, de landbouwtransitie komt niet op gang, de bossenstrategie hapert, de realisatie van NNN staat op losse schroeven, de waterkwaliteit en de kwaliteit van natuur verslechtert. Verder was er geen enkele bestuurlijke reflectie vanuit het college over het missen van de rijksbijdrage voor de koploper-projecten van het PPLG.

Net als andere partijen heeft D66-woordvoerder Krista Jansen haar ongenoegen geuit over de lege agenda van de commissie en het gebrek aan concrete maatregelen voor natuurherstel en landbouwtransitie. De provincie blijft gewoon verantwoordelijk voor natuurbeheer – ook tijdens regeringsonderhandelingen. Natuurherstelmaatregelen hadden van start kunnen gaan als er met de eerste versie van het PPLG meer op natuurherstel gerichte koploper-projecten waren aangevraagd. Nu heeft de provincie voor de koploper-projecten slechts 12 miljoen van de beschikbare 80 miljoen van het rijk gekregen. De oppositie heeft het gebrek aan focus op concrete natuurmaatregelen in juni al aangekaart bij de concept-PPLG, maar de toen onderhandelende partijen (de latere provinciale coalitie) heeft alle moties hierover destijds geblokkeerd. De PvdA had hier openlijk spijt van nu.

D66 wil (met een aantal andere partijen) dat de koploper-projecten in de commissie behandeld worden voordat ze naar het rijk gestuurd worden. Dit om te voorkomen dat we opnieuw miljoenen mislopen. Daarom deed Jansen een voorstel voor een extra commissievergadering om de input van PS mee te kunnen nemen. Er moeten keuzes gemaakt worden die door Provinciale Staten – in de openbaarheid – besproken moeten worden. Het college stelt dat er te weinig tijd is om dit voor te leggen.

Natuurlijk kwam de gedeputeerde PPLG met excuses voor het ontbreken van de schriftelijke stand van zaken en ook excuses dat hij vergeten is om het persbericht over het missen van de rijksbijdrage niet aan PS te sturen. Hij bevestigde dat in september de 2e concept-PPLG-versie naar de commissie komt, maar dat pas in 2025 Provinciale Staten een echt besluit kan nemen over het PPLG. Er komt wel binnenkort eindelijk een overzicht van de status van de 13 gebiedsprocessen. De gedeputeerde bevestigde dat alle nieuwe gebiedsprocessen gewoon stilliggen. Alleen de gebiedsprocessen die van onderaf gestart zijn lopen (maar zonder sturende kaders vanuit het PPLG). Het college beloofde min of meer verder te zoeken naar “een mogelijkheid om in ieder geval iets te doen” en hoopt snel verder concreet in gesprek te kunnen gaan over natuurherstelmaatregelen. Niet alleen de oppositie maar ook coalitiepartijen uitten de behoefte om mee te gaan schrijven aan alles wat naar het rijk gestuurd wordt. Het vertrouwen in het college is niet hoog.
 
De volgende keer zal er meer informatie zijn over de gebiedsprocessen. Dat zal voor D66 een goede gelegenheid zijn om input te geven voor duidelijke kaders voor deze processen. Dan weet iedereen beter waar ze aan toe zijn.