Bouwen in het groen. Moet je dat wel doen? De tweede ronde

In januari ging de discussie over bouwen in het groen verder met de uitgangspunten en werkwijze bij beoordeling door het college van aanvragen voor maatwerk voor woningbouw in beschermd landschap (BL).
D66 is tegen het generiek loslaten van de bescherming van het landschap voor kleine woningbouwprojecten, omdat de huidige plancapaciteit voldoende is om de woningbouwopgave binnenstedelijk op te lossen. Gericht maatwerk op plekken waar anders onvoldoende bouwmogelijkheden zijn, kunnen wel mogelijk gemaakt worden.
Berkvens vindt dat de uitgangspunten van het college sterk verbeterd moeten worden omdat ze te weinig rekening houden met de kwaliteit van het gebied en de mate van aantasting. Aantasting moet zoveel mogelijk worden gecompenseerd. Verder vindt zij dat in bepaalde gebieden met aardkundige waarden, kastelen en stolpenlinten – net als al het geval is in weidevogelgebieden – geen woningbouw mag plaatsvinden. Ook moeten Provinciale Staten (PS) bij de besluitvorming over maatwerk betrokken worden. 

In een tweeminutendebat over dit onderwerp in februari kwam het college met een aantal toezeggingen over betrokkenheid van PS en de ARO. Ook werden door aandringen van D66 drie moties aangenomen: een voorstel over minimaal 30% sociale huur bij woningbouw in beschermd landschap, een voorstel over landschappelijke waarden als uitgangspunt bij maatwerk, en een voorstel voor een aanvullende voorwaarde om indien mogelijk altijd kernkwaliteiten te compenseren bij maatwerk.

Ondertussen is er een nieuwe monitor woningbouw gepubliceerd. Dit rapport laat zien dat, de daadwerkelijke bouw van woningen sinds begin 2023 structureel achterblijft op de geplande woningbouw. Ook wordt er in veel regio’s minder dan 30 procent sociale huur gerealiseerd. Er is staat nog steeds voldoende woningbouw in de planning en ruimte is niet het probleem, maar tijdig realiseren lukt steeds maar niet. Ook in de nabije toekomst niet.  Er zijn diverse redenen maar vooral het gebrek aan capaciteit bij gemeenten is een obstakel. Het is duidelijk dat gemeenten flink hulp nodig hebben om projecten tot een goed einde te brengen. Zie ook de antwoorden op onze schriftelijke vragen.

Berkvens maakt zich zorgen dat we zo de woningbouwdoelen voor 2030 niet gaan halen. Waarom schatten gemeenten het keer op keer te optimistisch in? De provincie moet zich sterker inzetten om gemeenten te volgen en te ondersteunen. Vooral specialistische juridische kennis lijkt toegevoegd te moeten worden, om procedures effectief en sneller te kunnen doorlopen.
D66 wil dat de provincie Noord-Holland nu flink doorpakt – ook als landelijk de Wet Versterking regie volkshuisvesting stilligt bij de Tweede Kamer. Er moet vanuit de provincie goed gestuurd worden op doelgroepen om de nood te lenigen. Daarnaast moet er duurzaam en met groen gebouwd worden bij openbaar vervoer en bij voorzieningen, om de projecten realiseerbaar te maken en een prachtige leefomgeving te creëren.

Hoe kan het college van BBB, VVD, GL en PvdA de stagnatie niet eerder opgemerkt hebben? Op papier zijn er ruim voldoende plannen. Maar het lukt maar niet om de impasse te doorbreken en de woningbouw echt te versnellen. Nu snel eerst gemeenten goed in het zadel helpen. En de samenwerking met de markt regisseren.