Inwoners van Leiderdorp, de wind van verandering waait hier net zo hard als in de rest van de wereld. Wat er ver weg gebeurt of dat nou oorlog is, watersnood, orkanen, armoede of corona, om maar wat voorbeelden te noemen, raakt ons Leiderdorpers ook in ons dagelijks leven in de vorm van energieprijs stijgingen, inflatie, de komst van vluchtelingen en klimaatverandering.
Onze voorouders kozen windmolens – een icoon waar we als Nederland onlosmakelijk mee verbonden zijn. Zij leerden leven met de natuurlijke elementen zoals wind en water. Ondanks de vooruitgang die ze boekten, vergaten ze nooit de kracht van de natuur en dat wij als mens n als onderdeel van de natuur maar een piepklein radertje zijn.
Na vele vette jaren, nu magere jaren. Als we naar de begroting van de gemeente kijken zal de pijn vooral vanaf 2026 te voelen zijn ondanks dat het Rijk extra middelen heeft vrijgemaakt om het gat enigszins te dichten.
Bij de kadernota behandeling hebben we ook stilgestaan bij verschillende opgaves die op ons afkomen. In september hebben we in een extra ingelaste raadsvergadering samen onze gastvrijheid in Leiderdorp getoond. Dit is zelfs opgemerkt in de landelijke Pers. Dank wederom aan de ambtenaren en de burgemeester voor het realiseren van opvang voor – en dagelijks klaar te staan voor gevluchte Oekraïners, statushouders en de tijdelijke opvang voor mensen uit Ter Apel. Ook dit dossier zal volgend jaar weer de nodige aandacht vergen – in hoeverre is daar rekening mee gehouden in deze begroting – wethouder? En ik herhaal graag mijn oproep aan het college om te kijken naar de mogelijkheden om via een pilot of door aan te kloppen in Den Haag kunnen bewerkstelligen dat de mensen in de tijdelijke opvang, net als de Oekraïners ook gewoon hier aan het werk kunnen.
Kijkend naar de begroting die voorligt zijn we blij dat de weg die wij als D66 ingezet hebben in onze coalitie periode grotendeels voortgezet wordt:
“Als de wind van verandering waait, bouwen sommigen muren en anderen windmolens.”
Bijdrage fractievoorzitter Prachee van Brandenburg begrotingsraad 4 november 2022
- Dat er gekozen is om de OZB niet te verhogen, nadat we op het gevaar hiervan in onze bijdrage bij de behandeling van het coalitieakkoord hierop hebben gewezen en dit hebben afgeraden.
- Dat er extra geld voor de onderwijshuisvesting wordt gevraagd, waarbij het huidige college voortbouwt op het werk dat gedaan is door onze voormalige wethouder en gehoor geeft aan mijn oproep tijdens de kadernota behandeling om dit als prioriteit op te pakken. Daar zijn we uiteraard blij mee. Om de uitvoering van dit plan verder te versterken, waarbij rekening dient te worden gehouden met duurzame toekomstbestendige kaders, hebben we samen met de VVD een motie opgesteld die aandacht vraagt voor inzet op de hoogste duurzaamheidsnormen. Van BENG naar ENG dus. Verder vinden wij dat ingezet moet worden op goed geventileerde ruimtes, met voldoende klaslokalen om rijksbeleid zoals de rijke schooldag & passend onderwijs uit te voeren. Dat vraagt in alle gevallen om een Integraal Kind Centrum (IKC) ook om ruimte te bieden aan zorgteams die zorg dicht bij de kinderen kunnen geven.
De wind van verandering betekent een aanslag op de portemonnee van onze inwoners met de gestegen energiekosten & oplopende inflatie. Er wordt op Rijks en EU-niveau gewerkt aan manieren om inwoners hierbij te helpen. Ook wij als Raad hebben in januari al stil gestaan bij de uitvoering van bijvoorbeeld de verschillende SPUKs enz. en het idee van de fixers. Wethouder kunt u ons voorzien van update wat tot heden is gerealiseerd zeker nu in april een motie is aangenomen waarin is en wat op korte termijn zal gebeuren?
Tijdens de kadernota behandeling is door de wethouder beloofd dat we voorafgaand aan de begroting en tijdens de begrotingsbehandeling de gelegenheid zouden krijgen om input te geven op het uitvoeringsplan van het college. Wethouder waar is dit uitvoeringsplan? Zoals wij het zien is de motie die tijdens de kadernota behandeling is aangenomen inmiddels volledig opgenomen in de begroting – eigenlijk is dit uw uitvoeringsplan!
Het is inmiddels een hangende langspeelplaat, elk jaar komen we op dit punt terug – de begroting mist SMART doelstellingen – veel indicatoren zijn gewoonweg niet effectief. Er is vorig jaar gepleit om dit in de auditcommissie eens goed te bespreken. Wij vragen de wethouder nogmaals om het gesprek op detailniveau aan te gaan in de auditcommissie. Het is van wezenlijk belang dit goed te krijgen zodat wij als Raad beter in stelling worden gebracht onze kader stellende en controlerende bevoegdheden uit te kunnen voeren. En ook helpt bij beter het werk en werkdruk van ambtenaren te prioriteren.
Het werktempo van dit college is tot nu toe minder voortvarend. Ze waren een van de eerste in het land om een coalitieakkoord af te sluiten., een document dat op hoofdlijnen is opgesteld, maar sindsdien is er nog weinig aan voorstellen richting de Raad gekomen. Wij constateren dat ze de voorsprong amper benut hebben om Leiderdorp sneller vooruit te helpen. We missen de urgentie – woningbouw – Baanderij/Ikea terrein – optoppen om maar een paar voorbeelden te noemen!
Dus hebben we de handschoen zelf opgepakt door vandaag een aantal moties op te stellen en die van anderen te steunen:
- We hebben een vergrijzend dorp – het aantal 75-plus inwoners neemt toe – maar het werk wat wij als gemeente doen houdt hier niet echt rekening mee. Ja, als het om ouderenbeleid gaat wel, maar het omvat zoveel meer. Het raakt bijna alle dossiers en daarom is het van belang dat er bij elk besluit bedacht wordt of er rekening met vergrijzing dient te worden gehouden. Onze motie pleit dan ook voor een ‘grijstoets’ zoals we ook een duurzaamheidstoets of een groentoets kennen. Hiermee kunnen we een eerste stap zetten om na te denken hoe we zorgen dat we voorbereid zijn en/of mee ontwikkelen met de demografische verandering die op ons afkomt. Deze motie hebben we in samenwerking met het CDA opgesteld. We danken CU-SGP en LPL voor hun steun voor deze motie.
- Een volgende motie die ik onder uw aandacht wil brengen gaat over de afkoopregeling van de verplichting tot sociale woningbouw die we samen met Christen Unie/SGP hebben opgesteld. Wij kennen deze mogelijkheid al jaren en op zich is het een goed instrument wanneer binnen een bepaald project sociale woningen niet te realiseren vallen en dat deze dan ergens anders wel kunnen worden gerealiseerd. Echter de afkoop bedragen die wij doorrekenen in Leiderdorp lopen ver achter bij wat andere Gemeenten doen bijvoorbeeld Gemeente Voorschoten. Daardoor zijn er bijna geen sociale woningen vanuit deze pot te realiseren. Onze motie roept dan ook op om het bedrag in lijn te brengen met andere gemeenten en ook het beleid snel te herijken want het is sterk verouderd. We danken PvdA/Groenlinks en het CDA voor hun steun. Zolang dit niet gebeurt loopt de gemeente gewoon geld mis!
- Onze laatste motie is bedoeld om sportverenigingen die in problemen dreigen te komen vanwege de hoge energiekosten te helpen en daar ook meteen de duurzaamheidsmaatregelen te realiseren die nog niet zijn genomen. Het verenigingsleven is essentieel voor een vitaal en bruisend dorp, zeker voor jongere inwoners. Inmiddels zijn onze raadsvragen beantwoord en blijkt dat er al een eerste inventarisatie heeft plaatsgevonden. Bij de voorbereiding bleek dat de coalitie ook een motie heeft voorbereid die hier erg op lijkt waarbij alle verenigingen worden meegenomen. In de geest van samenwerking zouden we kunnen kijken of we de twee voorstellen in elkaar kunnen schuiven om een verhaal te maken of in lijn met de beantwoording van onze vragen een toezegging krijgen van de wethouder hierover. Iets om in de pauze te bekijken?
Naast onze moties zijn er meerdere andere moties en 1 amendement ingediend door verschillende partijen – ik loop ze even snel langs:
Het Amendement “eerst beleid dan geld” hebben we samen met ChristenUnie & VVD ingediend. Daarbij is de hoofdboodschap – begin met de voorbereiding, laat dan de Raad akkoord gaan met het plan en u krijgt dan het geld om het uit te voeren. Niet op voorhand.
Motie 1 – “achterstallig onderhoud kunstwerken van LPL” – ik woon zelf in de Leyhof – zonder onderhoud kan het gevaar opleveren. Dus we stemmen in.
Motie 2 & 3 – over energieke verenigingen en sportverenigingen – stellen we voor in elkaar te schuiven
Motie 4 & 5 – zijn onze eigen moties over afkoop sociale woningbouw en grijstoets die ik hierboven heb behandeld
Motie 6 – over maatregelenpakket energie & inflatiearmoede – stemmen we vooralsnog niet mee in omdat we vinden dat dit al vanuit het Rijk/EU wordt aangepakt en we als Raad al gevraagd om het idee van het inzetten van fixers verder uit te werken & ook uitvoering van de middelen we krijgen hiervoor goed te regelen.
Motie 7 – over zon langs de A4 – hebben we wat vragen voor de wethouder en indieners –
a) Betekent dat het geluid zich verplaatst naar andere wijken die verder erachter liggen?
b) Waarom niet ook op het dak boven de A4?
Motie 8 – Spanjaardsbrug – zou mooi zijn als het sneller kan dus daar stemmen we mee in. (Maar punt van VVD is goed om mee te nemen)
Motie 9 – Stichting Voedselbank – goed idee om in deze tijd hier meer geld voor uit te trekken
Motie 10 – Sneller naar 30 km – dit hebben we allemaal besproken kortgeleden tijdens behandeling van mobiliteitsnota enz. dus het is nu aan het College om hier het tempo te bepalen. Dus wij stemmen hier niet mee in.
Motie 11 – Onderwijshuisvesting – daar ben ik al eerder uitgebreid op ingegaan en stemmen wij dus mee in.
Ter afsluiting, zoals u aan onze inzet ziet hebben we getracht ons positief-kritisch in te stellen. Wij zullen dan ook instemmen met deze begroting. Aan ons de keuze – bouwen we muren of windmolens. Als de wind van verandering waait kiezen wij als D66 Leiderdorp voor het bouwen van windmolens in plaats van muren. Wij zijn ook de komende jaren bereid om constructief samen te werken met alle partijen in deze Raad om de inwoner van Leiderdorp te dienen.