Voor een dienstbare overheid

Het vertrouwen in de overheid staat de afgelopen jaren flink onder druk. Dat vertrouwen kan slechts stap voor stap teruggewonnen worden. De gemeente moet daarom zichtbaar dienstbaar zijn aan haar inwoners. Communicatie moet en kan beter. Het bestuur moet en kan voorspelbaarder en inzichtelijker.

D66 Heumen kiest voor:

  • betere communicatie met inwoners over de status van plannen en wie wanneer in het proces welke rol heeft;
  • doorgaan met ‘Heumen praat mee’;
  • grotere transparantie zodat het werk van de gemeente ingezien, begrepen en gecontroleerd kan worden;
  • versterking van de democratische controle op regionale samenwerkingsverbanden;
  • een brede discussie over de mate waarin de gemeente toekomstig zelfstandig kan blijven;
  • voorspelbaar en inzichtelijk bestuur;
  • meer handhaving;
  • een solide slimme begroting voor een financieel gezonde gemeente.

De gemeenteraad als vertegenwoordiger van de inwoners

D66 Heumen staat pal voor de invloed van de inwoners op het beleid van onze gemeente. De mogelijkheid voor inwoners van onze gemeente om deze invloed uit te oefenen begint bij het kiezen van een partij die het dichts bij de eigen overtuigingen staat. De gemeenteraad bepaalt kaders voor het beleid, stelt beleid vast en controleert de uitvoering van dat beleid. De gemeenteraad dient pal te staan voor een duidelijke communicatie naar en met inwoners over voorgenomen beleid. We willen daarom dat ook na verkiezingen inwoners gehoord worden en zij hun mening kunnen geven. De gemeenteraad moet vooraf altijd duidelijk maken welke invloed inwoners kunnen uitoefenen op het besluit dat de gemeenteraad gaat nemen. De “regels van het spel” moeten voor iedereen duidelijk zijn. Het moet duidelijk zijn wanneer de gemeente samen met inwoners ‘denkt’, wanneer er samen ‘besloten’ wordt of wanneer er samen ‘gedaan’ wordt.

D66 Heumen wil dat de gemeente beter gaat communiceren over plannen om nieuw beleid in te voeren, wijzigingen door te voeren (waaronder wijzigingen van bestemmingsplannen) e.d. Inbreng vanuit de samenleving is essentieel. Daarvoor is het van groot belang dat dat de gemeente op een voorspelbare en consistente wijze nieuw beleid introduceert of (bestemmingsplan)wijzigingen doorvoert. Het moet klip en klaar zijn, voor alle belanghebbenden, welke stappen in een dergelijk proces doorlopen worden, in welke fase zo’n proces zich bevindt en wie wanneer welke rol heeft. En uiteraard moet het duidelijk zijn welke inbreng de samenleving heeft. D66 Heumen wil dat de gemeente dit alles een stuk inzichtelijker maakt via haar website zodat het proces geen onderwerp van discussie meer is.

D66 Heumen wil dat ‘Heumen praat mee’ nieuw leven wordt ingeblazen. De gemeenteraad heeft helaas besloten per 1 januari 2022 te stoppen met het online participatieplatform ‘Heumen praat mee’. D66 Heumen vindt dat een gemiste kans. Door een andere werkwijze, meer bekendheid te geven én relevante onderwerpen te bespreken kunnen inwoners juist met behulp van dit platform meer betrokken worden bij plan- en besluitvorming.

De gemeente heeft een brengplicht om inwoners op de hoogte te stellen van informatiebijeenkomsten. Naast publicaties in nieuwsbrieven en gemeentenieuws, is het zaak dat er meer huis-aan-huis berichten verspreid worden. Op deze manier willen we meer en vaker inwoners voorlichten en mee laten praten op het juiste moment, het moment waarop nog daadwerkelijk invloed uitgeoefend kan worden en nog geen beslissingen zijn genomen.

Een gemeente moet transparant zijn en haar werk controleerbaar. D66 zal er daarom naar streven dat de informatievoorziening op peil blijft, verbetert en consistent uitgevoerd wordt. Hierbij hoort ook dat de gemeente samenvattingen en presentaties van bijeenkomsten via de website ter beschikking stelt.

Verbetering van samenwerking in de regio

Voor kleine gemeenten, zoals Heumen, is het financieel niet meer mogelijk alle gemeentelijke taken in eigen beheer uit te voeren. Om deze reden zijn samenwerkingsverbanden met andere gemeenten gezocht. Deze gezamenlijke uitvoeringsinstanties zijn zelfstandige organisaties, met een eigen structuur en beleid. D66 wil de manier waarop wij in de regio onze samenwerkingsverbanden besturen radicaal democratiseren. De huidige vorm van bestuur is haast technocratisch en vooral gericht op het verdelen van belangen tussen de verschillende regiogemeenten. Daarmee worden de regionale verschillen onnodig benadrukt, terwijl politiek-ideologische verschillen geen gehoor vinden. Dit is in onze ogen een probleem, want er worden wel degelijk politiek-inhoudelijke keuzes op regionaal niveau gemaakt. In de komende raadsperiode verkennen we daarom welke mogelijkheden er zijn meer vanuit politiek-ideologische stromingen te werken bij samenwerkingsverbanden. D66 Heumen wil dat onder andere bereiken met een regionaal politiek congres waarin de diverse politieke stromingen, zoals die in onze regio vertegenwoordigd zijn, discussiëren over de manier waarop de democratische controle verbeterd kan worden.

D66 Heumen wil dat de gemeente zo lang mogelijk zelfstandig blijft maar gaat een discussie over verdergaande ambtelijke samenwerking en zelfs gemeentelijke herindeling niet uit de weg. De landelijke trend is dat kleine gemeenten minder geld krijgen ten gunste van grotere en centrumgemeenten. Het resultaat is dat het steeds lastiger wordt voor de gemeente Heumen om alle wettelijke taken uit te voeren en noodzakelijke voorzieningen zoals een bibliotheek overeind te houden. Daarnaast is het lastig om kwalitatief goed personeel in dienst te houden. D66 Heumen wil daarom dat in de komende raadsperiode de discussie gevoerd wordt, ook met de Heumense samenleving, over de houdbaarheid van (volledige) zelfstandigheid en onder welke voorwaarden we die eventueel willen opgeven.

Voorspelbaar en inzichtelijk bestuur

Bij het opstellen van beleid, moet de gemeente vooral zorgen voor beleidskaders. Hierdoor kan de regeldruk worden verminderd en kan handhaving worden vereenvoudigd.

We hebben voldoende regels, maar niet alle regels zijn even goed te handhaven. Daardoor ontstaan onveilige en onbevredigende situaties. D66 Heumen wil dat de gemeente zich terughoudend opstelt in het opleggen van regels. Meer regels is niet de oplossing. Eigen verantwoordelijkheid van inwoners en ondernemers moet ook de ruimte krijgen. Daar waar regels gelden pleit D66 Heumen voor betere handhaving. D66 Heumen wil daarom een uitbreiding van de capaciteit en inzet van technische middelen, zoals verkeerscamera’s om, daar waar nodig, toezicht te vergroten en handhaving te verbeteren. Als nieuwe regels gemaakt worden, moet handhaafbaarheid meegewogen worden.

D66 Heumen wil dat een nieuwe coalitie een akkoord op hoofdlijnen sluit. Voor een goede democratie is dat van groot belang. Op deze manier ontstaat er immers ruimte om door goede discussie met wisselende meerderheden tot breed gedragen besluiten te komen. De gemeenteraad wordt daarmee in staat gesteld goed haar kader stellende en controlerende rol uit te voeren. D66 Heumen vindt dat de gemeenteraad zich moet beperken tot die rol. Rolvastheid is belangrijk en de gemeenteraad moet niet op de stoel van college of ambtenaren willen zitten.

Zonder veiligheid zijn we niet echt vrij

Veiligheid is een absolute voorwaarde voor een vrije samenleving. Om veiligheid na te kunnen streven in een snel veranderende wereld moeten alle middelen die de rechtsstaat ons biedt, slim worden ingezet. Middelen die door diezelfde rechtsstaat begrensd worden. Soms vraagt dat om repressie en de effectieve inzet van het bestuursrecht. Vaak ook ten behoeve van preventie, dus om misdaad zoveel mogelijk te voorkomen.

D66 Heumen heeft tijdens de IGM-acties (in gesprek met) met inwoners vaak de klacht gehoord dat er niet wordt gehandhaafd op bestaande regelgeving. Dit varieert van het negeren van stopverboden (winkelcentrum Malden), hondenpoep op de stoepen, brommers op fietspaden waar dat verboden is, tot afval op de openbare weg en in de natuur. D66 Heumen wil dan ook dat er geld vrij gemaakt gaat worden voor meer toezicht. Concreet betekent dit meer BOA’s in de gemeente om de gemeentelijke regelgeving te handhaven en het verzoek aan de politie om actiever te controleren op ‘politiefeiten’.

Milieucriminaliteit kost de Nederlandse samenleving jaarlijks vier miljard euro. Ook afgelopen jaren heeft de gemeente Heumen meerdere keren te maken gekregen met milieucriminaliteit. Denk bijvoorbeeld aan dumpingen van huisvuil in de natuur en het spoor door onze gemeente van drugsafval. D66 Heumen wil investeren in een bewustwordingscampagne en meer opsporing van deze strafbare feiten.

De spanning tussen vrijheid en veiligheidsmaatregelen treedt vanzelfsprekend ook op bij de aanpak van ondermijnende criminaliteit. Ondermijning is een veelkoppig monster, waarbij onderwereld en bovenwereld in elkaar overlopen waardoor criminele activiteiten zich in buurten en woonwijken nestelen. Er wordt als het ware gebruik gemaakt van de kwetsbare plekken in de samenleving, om drugs af te zetten, geld wit te wassen en dekmantels te creëren. D66 Heumen wil dat de gemeente Heumen de middelen heeft om krachtig hiertegen op te treden.

Een financieel gezonde gemeente

D66 Heumen zet zich in onze gemeente altijd in voor een solide financieel beleid. Dat betekent dat we zorgvuldig met belastinggeld omspringen en ervoor te zorgen dat de begroting tegen een stootje kan. We willen dat er slim met het beschikbare geld wordt omgegaan. Op beleid dat onnodig of niet effectief is kan bezuinigd worden. Zo creëren we ruimte om te investeren.

We stimuleren een kostenbewuste omgang van gemeentelijk geld bij het ambtelijk apparaat. Als binnen een beleidsprogramma te veel geld wordt uitgegeven, moet dat zo veel mogelijk binnen het programma worden opgelost.

D66 Heumen wil meer transparantie over de financiën van de gemeente door bijvoorbeeld verdere verbetering van de leesbaarheid van de begroting en jaarrekening.

Subsidies zijn een nuttig middel om zaken die we belangrijk vinden voor elkaar te krijgen. Omdat het gaat om belastinggeld is het wel belangrijk dat we verstandig en zorgvuldig met subsidies omgaan. De financiële situatie in de gemeente Heumen maakt dat het subsidiebeleid sober moet zijn. D66 Heumen wil daarom dat de gemeente bij subsidies de volgende uitgangspunten hanteert:

  • de gemeente subsidieert activiteiten gericht op het bereiken van maatschappelijke effecten met een breed gedragen doel;
  • nieuwe subsidies richten zich vooral op het opstarten en aanjagen van nieuwe activiteiten en zijn in principe tijdelijk;
  • bij bewezen resultaten kan de gemeente een subsidierelatie aangaan voor langere termijn;
  • de gemeente en de subsidieontvanger zijn volledig transparant over verstrekte subsidies en behaalde resultaten;
  • aanvragers van subsidies moeten altijd ook gekeken hebben naar de mogelijkheid van andere vormen van financiering, waaronder niet-gemeentelijke subsidies. In beginsel worden alleen onder deze voorwaarden aanvragen in behandeling genomen.

De financiële ruimte van de gemeente Heumen is erg beperkt en wordt mogelijk de komende jaren nog kleiner. De Onroerend Zaak Belasting (OZB) is één van de weinige instrumenten die de gemeente heeft om de inkomstenkant van de begroting te beïnvloeden. In de afgelopen raadsperiode is er, met instemming van D66 Heumen, voor gekozen om de OZB te stabiliseren door geen inflatiecorrectie toe te passen. D66 Heumen twijfelt of dit nog langer houdbaar is en wil daarom een (beperkte) verhoging van de OZB toestaan maar alleen als dat nodig is voor goede nieuwe voorstellen zoals u die elders in dit programma aantreft.

Voor een dienstbare overheid

Beeld: Jan Willem van Aalst, CC BY-SA 4.0 licentie