Windenergie in onze gemeente

In 2015 werd door 195 landen (incl. China en de USA) het akkoord van Parijs overeengekomen dat de ondertekenaars er wettelijk toe verplicht om klimaatverandering tegen te gaan. Dit houdt in dat men de opwarming van de Aarde ruim onder de 2 graden wil houden, liefst nog onder de 1.5 graden, waarbij gemeten wordt tegen de gemiddelde aardtemperatuur van 1750.

Hiertoe dient de uitstoot van broeikasgassen zoals, CO2 maar ook methaan, zo laag mogelijk worden. De standaard waartegen men meet is de uitstoot van deze gassen in 1990. Afgelopen jaar, 2024, was het warmste jaar tot nu toe en er zijn indicaties dat we inmiddels al de 1.5 graden hebben geraakt.

Het gevolg van deze opwarming is te merken aan het weer en het gemiddelde klimaat op aarde. Dit is in principe een chaotisch systeem. Het problem is dat als je energie pompt in een chaotisch systeem, de extremen ervan toenemen. Dat is precies wat we nu zien gebeuren. Er zijn meer en intensere stormen. Er komen nattere winters en drogere zomers (in Nederland). Er zullen meer intensere bosbranden gaan plaatsvinden zoals nu rond Los Angelos, California en Australie.

Het kabinet heeft met de Klimaatwet van 2019 gesteld dat in 2030 de uitstoot 49% (Bijgesteld door de EU en Rutte IV tot 55%) verminderd moet zijn en in 2050 95% (bijgesteld tot 100%) moet zijn ten opzichte van 1990. Om dit doel te realiseren zal de energieproductie door middel van verbranding van fossiele brandstoffen naar 0 moeten worden gebracht.

Het huidige college heeft dit doel geherformuleerd als electriciteitneutraal in 2030, oftewel we gebruiken net zoveel electriciteit als we met duurzame middelen opwekken. Energieneutraliteit geeft alleen niet de gevraagde uitstoot reductie. In de cijfers van 2021 (de laatst beschikbare) zien we de volgende gegevens voor onze gemeente voor het gebruik: electriciteit 180TJ, aardgaswarmte 449TJ en mobiliteit 725TJ. Kijk je naar de uitstoot in 2021 zie je electriciteit 14k, aardgas 24k en mobiliteit 50k in tonnen CO2. Het lange termijn doel is om klimaatneutraal te zijn in 2050.

Hierbij valt ook op te merken dat je ook het gebruik van energie zou kunnen verminderen: isoleren helpt een boel. Door de hoge energieprijzen hebben veel woningeigenaren deze stap al gezet, bij huurwoningen kan nog een slag gemaakt worden.

Duurzame energie opwekking kan met:

Voor de gemeente Heumen zal wind- en zonne-energie het belangrijkste zijn. Voor waterenergie is gekeken naar een kleine centrale bij de Maas. Daarvoor zal echter financiële steun van Rijkswaterstaat nodig zijn, die voorlopig niet gegeven gaat worden. Qua zonne-energie doen we het helemaal niet slecht dankzij veel bewoners van de gemeente die al zonnepanelen op het dak hebben geplaatst. Nu neemt het stroomgebruik ook toe. Veel mensen zijn ook warmtepompen gaan gebruiken waardoor het gasverbruik afneemt ten koste van een groter electriciteitsverbruik.

Het valt te berekenen dat er in 2030 nog 33TJ aan stroom moet worden opgewekt om electriciteitneutraal te zijn. Dit komt overeen met de opbrengst van 2 windturbines met een tiphoogte van 240 meter (oftewel 50 hectare aan zonnevelden).

Windturbines hebben natuurlijk ook nadelen zoals slagschaduw, horizonvervuiling, geluidsoverlast en meer. Bij de discussie over windturbines is bijna iedereen ervan overtuigd dat ze nodig zijn, maar niet in de eigen achtertuin.

Maar de ontwikkeling van windmolens in de eigen gemeente geeft inwoners ook de mogelijkheid om actief de participeren in de opbrengsten van die energie, indien de windmolens geplaatst en onderhouden worden door een plaatselijke energiecoörperatie, b.v. ECH. Natuurlijk is er niet altijd genoeg wind om energie opte wekken. Wel is het zo dat als de zon goed schijnt, er weinig wind is en viceversa. Zoals bekend is het electriciteitsnet bijna vol. Door naast zonnevelden ook windturbines aan te sluiten wordt de netcongestie tegengegaan. Voordeel van het plaatsen van windmolens samen met zonnepanelen is dat de stroomtoevoer stabieler is. De ontwikkeling is dat duurzaam opgewekte energie zoveel mogelijk local moet worden gebruikt (en dus opgeslagen). Een stabiele aanvoer geeft daarmee ook zekerheid aan de huishoudens en economische duurzaamheid aan ondernemers in de gemeente.

Zes jaar geleden heeft D66 Heumen in de toemalige coalitie al het voorstel gedaan om windmolens langs de A73 te plaatsen. Dankzij het dralen van het huidige college (er werd eerst gehoopt dat het met waterkracht zou lukken) is er een studie naar zoekgebieden gestart. Hieruit zijn in het huidige raadsvoorstel 2 gebieden overgebleven nl. het kommengebied bij Overasselt en het energielandschap bij de A73. Arcadis heeft beiden bekeken en aangegeven dat het gebied bij de A73 de beste keuze zou zijn.

Helaas heeft een meerderheid van de gemeenteraad bestaand uit DGH, VVD en PvdA besloten dat een ontwikkelaar eerst moet aantonen dat het kommengebied niet geschikt is alvorens gekeken mag worden naar het energielandschap bij de A73. Deze partijen houden daarmee vast aan een besluit van enige jaren geleden en vinden het onderzoek van Arcadis niet hard genoeg om het kommengebied af te wijzen. Concreet betekent dit dat een ontwikkelaar eerst duur radaronderzoek moet laten doen dat met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid als resultaat oplevert dat windmolens te veel interfereren met de radar van Volkel (en de aanvliegroutes van o.a. de ambulance helicopters). Een geïnteresseerde ontwikkelaar zal dan eerst naar gebieden buiten de gemeente Heumen gaan kijken. De facto hebben DGH, VVD en PvdA de ontwikkeling van duurzame energie stopgezet.

Als D66 blijven we ons inzetten voor het ontwikkelen van windmolens langs de A73, bij voorkeur door een plaatselijke energiecoörperatie.