Resultaat boven reflex: maatregelen, monitor, preventie in sociaal domein

De afgelopen tijd hebben we als D66 Gouda een duidelijke koers neergezet in het sociaal domein: jeugdzorg moet doen wat werkt voor kinderen én financieel houdbaar zijn voor de stad. Daarom hebben we bij de totstandkoming van het Herfstakkoord IN 2024 aangedrongen op een uitgebreid onderzoek naar de stijgende kosten in het sociaal domein, en de manier waarop we die stijging kunnen beteugelen. Op basis van dit Berenschot-onderzoek hebben we vanuit de raad het college aangezet tot een maatregelenpakket dat verspilling tegengaat, de toegang scherper maakt en zwaardere zorg richt op wie die echt nodig heeft. Niet méér geld als reflex, maar beter organiseren en sturen op effect.


In de raadsvergadering van 9 april 2025 hebben we die koers verankerd. Met onze motie Besparingsopgave Sociaal Domein, welke mede is ondertekend door VVD, ChristenUnie en CDA, is afgesproken dat de hoofdmaatregelen daadwerkelijk worden uitgevoerd en zichtbaar landen in de P&C-cyclus. Tegelijk hebben we – opnieuw op initiatief van D66 – serieuze middelen vrijgespeeld voor preventie en het zogenaamde voorliggend veld. Dat is nu terug te zien in de richting van de begroting 2026: een flinke financiële impuls op preventie, zodat zwaardere zorg minder vaak nodig is. Niets voor niets hebben we daar in onze bijdrage bij de begrotingsraad goed bij stilgestaan. 


Met dezelfde raadsmeerderheid is onze monitor sociaal domein, ingediend samen met de VVD en de SGP, aangenomen. Daarmee meten we voortaan structureel de effecten van beleid, instroom van cliënten en financiën. Zo houden we zicht op wachttijden en doorstroom, weten we wat werkt, en kunnen we tijdig bijsturen als iets niet oplevert wat we beogen. Transparant, nuchter, gebaseerd op feiten en gericht op resultaat.


Dit is sociaal-liberaal besturen: vrijheid voor kinderen en gezinnen om zonder onnodig zware zorg op te groeien, en verantwoordelijkheid om schaarse middelen effectief in te zetten. Jeugdzorg is geen bodemloze put; het is een voorziening die kinderen moet helpen. We zijn het de samenleving verschuldigd om in te zetten op wat werkt, en niet achteloos aan te nemen dat meer geld automatisch staat voor betere kwaliteit. Met het maatregelenpakket, extra preventiebudget en een monitor die meet wat telt, hebben we als D66 Gouda de omslag gemaakt van “meer geld, meer instroom” naar slimme keuzes die werken. Dat is goed voor kinderen, eerlijk voor professionals en houdbaar voor Gouda. Het kan wél.