Bezuinigingen en lastenverhogingen drukken stempel op begroting

De begroting 2025 staat helaas in het teken van fikse lastenverhogingen en pijnlijke bezuinigingen. Denk aan bezuinigingen in de zorg van €700.000, het terugschroeven van allerlei subsidies ter hoogte van €250.000, €40.000 minder voor onderwijsbeleid en een bezuiniging van €350.000 voor de aanpak van fietsknelpunten. Daarnaast zijn er ook fikse lastenverhogingen zoals 40% verhoging van parkeertarieven, 5% extra verhoging van de OZB en een prijsverhoging van 2 euro voor een dagje zwemmen in het Caribabad.

D66 ziet hierin het resultaat van een onverantwoord uitgavepatroon en stapeling van ambities in een tijd waarin rijksmiddelen teruglopen. Met als gevolg dat het college nu de rekening van haar machteloosheid legt bij de stad, bij al die inwoners, verenigingen, stichtingen en ondernemers.

De fractie van D66 had het graag anders gezien. Daarom hebben we al vroeg in het jaar een alternatieve begroting gepresenteerd. Daarin lieten we zien dat het daadwerkelijk mogelijk is om de meest pijnlijke keuzes te verzachten of helemaal terug te draaien. Ook pleitten we ervoor om de financiële ruimte die we nog hebben te benutten voor investeringen, zoals in het onderwijs en in verkeersveiligheid. Aangezien geen enkel voorstel uit onze alternatieve begroting tot instemming kon rekenen van de coalitie, herkenden wij ons nu ook niet meer in de uitgewerkte begroting van het college. Wij hadden de stad graag een ander perspectief geschetst, met een evenwichtigere verdeling van de financiële middelen.

Wat D66 verder opvalt in de begroting is dat een hoop bezuinigingen nog niet zijn ingevuld, met name in de jaren vanaf 2026. Daarmee wordt de rekening doorgeschoven naar de volgende colleges. En dat baart de fractie zorgen. Dat wat wel is ingevuld, is namelijk niet zaligmakend. Het laat niet alleen zien hoe lastig deze opgave is, maar ook dat er onvoldoende over is nagedacht.

Een exemplarisch voorbeeld van zo’n bezuiniging is de abrupte beëindiging van de subsidie voor het Hamelhuis vanaf 2026. Het college wilde vooruitlopend op een evaluatie alvast de subsidie op nul zetten. Voor D66 een onbegrijpelijke keuze. Het zou wat D66 betreft logischer zijn om eerst de evaluatie af te wachten en dan te handelen op basis van de uitkomsten. Ook zou het hoogstens opmerkelijk zijn als wij dit kersverse museum, hiermee een onzekere toekomst in het vooruitzicht zouden stellen. Daarom dienden we een voorstel (motie) in waarin we vroegen om de subsidie nog niet te beëindigen. We zijn blij dat die dit voorstel op een ruime instemming kon rekenen van de gemeenteraad. Daarmee koesteren we dit unieke museum.

De meest pijnlijke bezuiniging was voor D66 de besparing van €100.000 bij de Dienst Gezondheid & Jeugd. Eind 2023 verscheen een kritisch rekenkamerrapport over de wachtlijsten in de jeugdzorg. En tóch heeft het college bedacht om deze dienst met een ton te korten. D66 diende samen met PvdA en Democraten Gorinchem een amendement in om deze bezuiniging terug te draaien, omdat anders de kans toeneemt dat kwetsbare kinderen, die opgroeien in en onveilige situatie, minder vaak en tijdig de hulp en bescherming zullen krijgen waar ze wettelijk recht op hebben. Hierop kregen we de toezegging dat er hoe dan ook niet gekort gaat worden in de jeugdzorg. In afwachting van de uitwerking hiervan hebben we het amendement ingetrokken. Mocht blijken dat de kwaliteit van de jeugdzorg alsnog onder druk komt, dan komt de fractie weer in actie.

Tijdens de begrotingsbehandeling was D66 ook mede-indiener van drie amendementen. Allereest sloten we ons aan bij een initiatief van de PvdA om te voorkomen dat de eigen bijdrage voor de Molenhopper zou worden verhoogd; dit amendement werd unaniem aangenomen! Daarnaast waren we mede-indiener van een amendement van Democraten Gorinchem om de bezuiniging op de cultuurcarrousel te voorkomen; ook dit amendement werd aangenomen. Tot slot waren we mede-indiener van het amendement van Democraten Gorinchem om bezuinigingen op (sport)verenigingen en andere maatschappelijke organisaties te blokkeren. Helaas werd dit amendement verworpen.