Covid-19: kansengelijkheid in het onderwijs, kansen voor het onderwijs
De corona crisis heeft ingrijpende gevolgen voor het onderwijs. Afgelopen week ging ik (Margarita Jeliazkova) op bezoek bij basisschool La Res, om een indruk te krijgen van de gang van zaken na de heropening van de scholen.
Wat een energie, wat een mooie stemming van leerkrachten en leerlingen, die allemaal blij waren bij elkaar te zijn. (Op een jongetje na, want zijn zus zat al in groep 8 en kende alle sommen, best handig bij thuiswerken op afstand). De school had het afstand onderwijs op orde, omdat alle kinderen een Chromebook of een tablet hebben, waarmee ze op school dagelijks werken: inloggen, opdrachten doen, op Smartboard feedback krijgen. Met een dagelijks uurtje Skypen erbij ging het dus makkelijk.
Lang niet bij alle scholen ging het zo soepel. Bij velen was het afstand onderwijs een sprong in het diepe, een beetje behelpen met zoom-lessen en youtube opnames. Juist de kwetsbare leerlingen dreigen daarvan de rekening to moeten betalen, met snel opgelopen leerachterstanden. De meetbare achterstanden zijn vooral op het gebied van taal en rekenen, maar soms hebben kinderen klappen ontvangen op sociaal-emotioneel gebied, omdat ze de crisis in stressvolle en onzekere omstandigheden hebben doorgebracht. Een zware opgave voor alle leerkrachten in Enschede.
Mooi dat Gemeente Enschede de scholen steunt met vier Zomerscholen. Die zijn vooral bedoeld voor kinderen met leerachterstanden en/of kinderen uit kwetsbare gezinnen voor wie de zomervakantie vrijwel zeker een terugval in vaardigheden betekent. Hopelijk vinden we voor deze scholen de beste en de meest ervaren docenten. Zomerscholen lijken me geen geschikte plek voor stagiairs, studentenbaantjes en onervaren invallers. Een aantal weken extra werken met kansarme kinderen kan een enorme boost betekenen voor ze, maar het kan ook stigmatiserend werken – een dilemma voor interventies gericht op kansengelijkheid.
Het kan ook anders en La Res laat dat zien. Omdat de school al een aantal jaar met flexibele schooltijden en een continu-roorster werkt, hoort de Zomer-school tot het ‘normale’ lesaanbod. Kansarme kinderen zitten samen met sport-talenten en kinderen van ouders die al te vaak op vakanties zijn geweest in de winter en in de herfst. En met die achterstanden valt het ook mee, vertelt de directrice R. Klokman. Sinds een jaar werkt de school met een zelf-ontwikkeld ‘groei journaal’, waarbij per kind wordt gekeken naar een groeicurve en naar het bereiken van het eigen leervermogen (een mooie staaltje gebruik van objectieve testgegevens en individuele aanpak). Niet het halen van een gezamenlijke eindstreep is wat telt, maar de vooruitgang die het kind heeft gemaakt. Bovendien kijkt de school niet alleen naar de cognitieve taken zoals taal en rekenen, maar ook naar algemene sociaal-emotionele ontwikkeling. Juist in tijden van crisis hebben sommige kinderen sprongen gemaakt op dat gebied. Ze voelen zich lekker in hun vel en eventuele hiaten zullen ze snel invullen.
Die toegewijde en enthousiaste docenten hebben helaas geen fatsoenlijke docentenkamer. Voor 30 docenten is de huidige ruimte veel te klein, zeker met de aangescherpte corona-regels. Ik ben met de gemeente in gesprek over een passende oplossing. De leerkrachten die zo hard hebben gewerkt en blijven werken voor de kinderen van Enschede, verdienen ook goede arbeidsomstandigheden. Werkruimtes, maar ook voldoende ventilatie, horen erbij. Daarom heb ik vragen gesteld over de luchtkwaliteit van onze scholen en de nodige maatregelen die te verbeteren.