De gemeente Borger-Odoorn is een groene gemeente. De lucht is schoon, er is meer natuur en bos dan asfalt. Met onze mooie natuurgebieden heeft de gemeente Borger-Odoorn een visitekaartje om trots op te zijn. D66 Borger-Odoorn koestert het natuurschoon, maar realiseert zich meer dan ooit dat diezelfde natuur onder druk staat en beschermd dient te worden. Klimaatverandering klopt aan de deur en is in veel gevallen al achter de voordeur te vinden en in de portemonnee te voelen. Wij willen dat de gemeente Borger-Odoorn zich niet langer verschuilt achter opdrachten van de provincie en Den Haag, maar verantwoordelijkheid neemt. Wij willen er met u voor zorgen dat de gevolgen van de klimaattransitie betaalbaar blijven, en voor u gaat werken, bijvoorbeeld in de hoogte van uw energierekening. Borger-Odoorn is een leefbare, duurzame gemeente. Samen met u zorgen wij dat dit in de toekomst ook zo blijft.

Participatie

Het is belangrijk dat iedereen mee kan doen met de klimaattransitie. Dat betekent dat de klimaatmaatregelen beheersbaar en betaalbaar moeten zijn, maar vooral ook dat u als inwoner inspraak heeft over wat er in uw leefomgeving gebeurt. Concreet stellen wij het volgende voor:

  • Klimaatagenda. Stel een klimaatagenda op. Maak daarin duidelijk wie de grootste vervuilers zijn en hoe zij de rekening gaan betalen.
  • Sociale innovatie. Zet in op sociale innovatie, door te kijken naar deelvoorzieningen, (buurt/dorps-) energiecoöperaties en warmtenetten.
  • Luisteren. Luister naar de inwoners. Zonnepanelen en windmolens zetten we daar neer waar draagvlak is. Zonnepanelen zetten we bovendien eerst op daken, voordat we ze op land zetten. Samen met onze agrarische ondernemers gaan we zo snel mogelijk aan de slag met het realiseren van EAZ-windmolens.
  • Subsidies. Stel subsidieregelingen in voor het realiseren van groene daken, zonnepanelen, betere isolatie en warmtepompen, zodat ook inwoners met een kleinere portemonnee mee kunnen doen
  • Werk. De klimaattransitie kan banen opleveren. Het is daarom belangrijk dat de gemeente een vestigingsklimaat creëert waarbinnen de juiste bedrijven aangetrokken worden. Ook dient de gemeente samen met (hoge-)scholen en universiteiten een coördinerende rol op te pakken. Zo zorgen we ervoor dat opleidingen en werk zo veel mogelijk op elkaar aansluiten.
  • Gebiedsfonds. Momenteel zijn er gebiedsfondsen voor het zonnepark in Exloo en het windpark voor de 7 betreffende kernen. Wij vinden het belangrijk dat deze goed blijven functioneren. De kaders en spelregels zijn immers door de gemeente bekrachtigd, indien het mis gaat zou de gemeente moeten ingrijpen. Monitoring vanuit de gemeente is hier dus van groot belang.

Vervoer

Vervoer is een onderwerp wat in meerdere hoofdstukken terugkomt, omdat het op veel facetten van ons leven invloed heeft. Ook op het gebied van klimaat is het belangrijk dat we scherp naar vervoer
kijken om bijvoorbeeld de CO2 uitstoot te verminderen. Wij denken daarbij aan het volgende:

  • Elektrische auto’s. Wij willen het gebruik van elektrische en hybride auto’s stimuleren. De gemeente dient daarom zelf zoveel mogelijk oplaadpunten te realiseren, maar er moeten ook stimuleringsregelingen komen voor elektrische laadpunten aan huis.

Bouw

Wonen is een van de belangrijkste onderwerpen van dit moment. Het verdient daarom een eigen hoofdstuk, wat u ook in dit verkiezingsprogramma kunt vinden. Toch zijn er onderdelen van deze opgave die zo vervlochten zijn met het onderwerp klimaat, dat wij ze hier willen benoemen. Hieronder leest u welke punten dat zijn:

  • Eerst verbouwen, voor nieuw bouwen. Grond is kostbaar, en schaars. Wij willen daarom eerst zo veel als mogelijk het huidige woningbestand aanpassen, en leegstaande (bedrijfs-)panden verbouwen, voordat we andere of kostbare landbouw- en natuurgrond inzetten voor nieuwbouw.
  • Zet in op circulair en modulair bouwen. Er is een gebrek aan grondstoffen, de vraag naar (nieuw)bouw wordt steeds groter en elke levensfase verdient een andere woning. Wij geloven daarom in woningen die opgezet worden via kliksystemen, die je makkelijk kunt aanpassen en die je bovendien kunt verplaatsen. Hiermee blijven we ook de stikstofcrisis voor. De gemeente dient daarom geld vrij te maken voor ruimte en innovatie, maar ook vooral ook toenadering te zoeken tot innovatieve aannemers en (hoge-)scholen en universiteiten die met dit onderwerp aan de slag durven te gaan.
  • Duurzaam aanbesteden. De gemeente dient duurzamer aan te besteden. Bij de gunning van (bouw)projecten dient energiezuinig, klimaat adaptief, natuur inclusief en circulair bouwen zwaarder mee te wegen. Wij passen hier ons aanbestedingsbeleid op aan.
  • Het goede voorbeeld. De gemeente dient zelf het goede voorbeeld te geven. Al het gemeentelijke vastgoed dient aan duurzaamheidseisen te voldoen, waarbij bovendien zoveel als mogelijk gemeentelijke daken voorzien worden van zonnepanelen.
  • Voorspelbaarheid. De verduurzaming van onze gemeente moet voor ondernemers voorspelbaarder worden. Ondernemers mogen niet verrast worden door gemeentelijke maatregelen op het gebied van klimaat. Zo kunnen onze ondernemers hier rekening mee houden in hun investeringen en blijft het voor hun zo betaalbaar mogelijk.
  • Groene parkeerplaatsen. Alle gemeentelijke parkeerplaatsen dienen te vergroenen. Wij denken dat groene overkappingen, maar ook het aanplanten van bomen, hittestress kunnen voorkomen en voor meer vergroening kunnen zorgen. Wij spreken daarbij de ambitie van één boom per twee (auto)parkeerplekken uit.

Biodiversiteit

In Borger-Odoorn is het goed leven, ook omdat onze gemeente rijk is aan natuurschoon met de daarin voorkomende flora en fauna. De laatste jaren neemt de biodiversiteit – de verscheidenheid aan levende organismen op onze planeet – drastisch af, vooral door menselijke activiteiten zoals veranderingen in landgebruik, vervuiling en klimaat. De gemeente dient hierin haar verantwoordelijkheid te nemen en beleid te ontwikkelen dat het behoud van de biodiversiteit in onze gemeente tot doel heeft. De volgende punten zijn daarbij van belang:

  • Maaibeleid. De gemeente dient haar maaibeleid te herzien – het dient natuurvriendelijk en gefaseerd uitgevoerd te worden. Wij willen daarom dat er een ecologisch bermbeheerplan komt, waarbinnen de nadruk dient te liggen op het zo min mogelijk maaien van onze bermen en het inzaaien met inheemse planten, kruiden en bloemen.
  • Integraal beleid. Het behoud van biodiversiteit dient onderdeel te worden van de energietransitie. Daarmee willen we zeggen: daar waar we onze woonomgeving anders inrichten om te voldoen aan onze klimaatdoelstellingen, daar proberen we dat zoveel als mogelijk te doen op een manier waarbij ook rekening wordt gehouden met het behoud van biodiversiteit in onze gemeente.
  • Eikenprocessierups. De gemeente dient anders om te gaan met de eikenprocessierups. Op dit moment wordt met ook gemaakt van chemische bestrijdingsmiddelen. Niet alleen de eikenprocessierups gaat daar dood van, maar ook andere dieren. Er worden veel innovaties onderzocht, daar moeten we bij aansluiten. In de tussentijd is het belangrijk dat de gemeente natuur inclusieve maatregelen neemt.
  • Dierenwelzijn. Wij vinden dat dierenwelzijn een vast onderdeel moeten worden van de portefeuille van een wethouder. Dierenwelzijn in de breedste zin van het woord verdient continue aandacht van de gemeente, en de gemeenteraad dient de kans te krijgen de gemeente te controleren op dit beleid. Een van de zaken die deze wethouder kan onderzoeken, is bijvoorbeeld of hondenweides een meerwaarde kunnen hebben in bepaalde dorpen of wijken.

Afval

De realiteit is dat we in de gemeente Borger-Odoorn nog steeds te veel restafval produceren per huishouden. D66 Borger-Odoorn wil voorkomen dat de rekening hiervoor volledig bij u terechtkomt. Het
verminderen van ons restafval hoeft namelijk niet te betekenen dat uw rekening hiervoor omhoog gaat – integendeel zelfs. Wij zien de volgende kansen:

  • Circulair. We willen inzetten op afvalpreventie en het vaker hergebruiken van producten als eerste stap richting een circulaire economie. Doordat we vaker hergebruiken, verwachten wij bovendien hierdoor de openbare ruimte schoner te houden. D66 Borger-Odoorn is bijzonder trots op de landelijke inzet van D66 op het gebied van statiegeld voor kleine plastic flesjes en blikjes. We zien graag een hogere frequentie voor het ophalen van plastic en groen afval, maar ook een ophaalservice voor overig recyclebaar materiaal (w.o. elektrische apparaten, chemisch afval).

Landbouw

De agrarische sector heeft een belangrijke rol in het klimaatbestendig houden van onze gemeente. Daarom willen wij samen aan de slag met onze agrarische ondernemers, waarbij wij hen de ruimte geven om te innoveren en te ondernemen. Samen willen wij tot het volgende komen:

  • Agroforestry. Zet in op een overgang naar agroforestry. Dit is een ingewikkeld woord, voor een makkelijk concept; de natuur en landbouw moeten niet meer naast elkaar bestaan, maar elkaar versterken. Wij willen een proef opzetten voor een voedselbos, samen met de provincie en LTO.
  • Herenboeren concept. Herenboeren is een groeiende beweging die de productie van ons dagelijks voedsel anders, beter en bovenal duurzamer wil maken. Wij zien grote kansen voor deze coöperatieve boerderijen die burgers gedeeld eigenaar maken van hun eigen boerderij, consumenten dus die samen vraag gestuurd produceren en consumeren. Ook zien wij hier kansen voor het onderwijs, ten eerste in de vorm van informatievoorziening richting de scholen, maar ten tweede ook in het voorzien van schoolmaaltijden en/of schoolfruit.
  • Duurzame schaalvergroting. Het is op dit moment voor een groot aantal agrarische ondernemers groeien of verzuipen, dat zien wij graag anders. Neemt niet weg dat schaalvergroting in de landbouw haast onvermijdelijk is als je bedenkt dat de komende jaren deze ondernemers om uiteenlopende reden zullen gaan stoppen. Landbouwbedrijven mogen doorgroeien, maar alleen als dat op een manier gebeurt die een verbetering oplevert milieu, dierwelzijn en volksgezondheid. Op deze manier wordt schaalvergroting een drijfveer voor innovatie ten behoeve van mens en dier, en niet voor overlast. Ondanks dat veelal vanuit Europa en/of landelijk wordt geregeld, zouden wij graag zien dat de gemeente hierbij de lokale agrarische ondernemers stimuleert.
  • Glyfosaat. Stop zo snel als mogelijk met het gebruik van glyfosaat. Stimuleer biologisch boeren en stel in ieder geval een verbod in op het gebruik van glyfosaat op gemeentelijke pachtgrond.
  • Samen onderzoeken. Stimuleer groenstroken, poelen, bloemrijke slootkanten en struikranden, door samen met agrarische ondernemers de mogelijkheden tot subsidies te onderzoeken. Daarbij is het belangrijk dat deze groenstroken een grotere omvang hebben, maar ook dat agrarisch ondernemers voor hun verlies gecompenseerd worden.
  • Regeldruk. Van agrarische ondernemers wordt veel gevraagd. Bovendien krijgen agrarische ondernemers niet altijd de tijd om nieuwe innovaties goed door te voeren. Het is daarom belangrijk dat de gemeente niet nog meer regels gaat opleggen, boven op de al bestaande regels vanuit de provincie, Den Haag en Europa.