Betere burgerparticipatie! Maar hoe dan?

D66 is sinds de laatste gemeenteraadsverkiezingen bezig om te komen tot een raadsbreed akkoord
burgerparticipatie. Dit moet een document worden waarin we als gemeenteraad met elkaar afspreken op welk moment en hoe de inwoners van Zaanstad invloed kunnen hebben op het beleid, en vooral over wat er met hun input wordt gedaan door de politiek.

Het vertrouwen van inwoners in de politiek is laag. Bij de laatste verkiezingen ging minder dan 50% stemmen. Veel inwoners hebben kennelijk het gevoel dat het allemaal niet uitmaakt, en dat er toch niets met hun mening wordt gedaan. Dit is erg jammer, want je merkt elke keer weer dat men erg betrokken is bij zaken die hun direct aan gaan, bijvoorbeeld bij nieuwe bouwplannen in hun buurt.

Zaanstad probeert al heel lang hun inwoners bij dit soort processen te betrekken, met wisselend succes. Vaak hebben inwoners het gevoel dat de plannen al zo vergevorderd zijn dat ze alleen nog maar over de details kunnen meepraten, maar het gebeurt ook wel dat de plannen nog zo vaag zijn dat men niet weet wat ze daarop kunnen inbrengen.

De grootste klacht die wordt gehoord is echter
dat men na een inspraakavond niets meer hoort, het is vaak niet duidelijk wat er met hun input gedaan wordt, er wordt onvoldoende teruggekoppeld. Dit moet en kan beter.

Er zijn vele vormen van inspraak en participatie. Inwoners kunnen helemaal aan de voorkant met een eigen initiatief komen bijvoorbeeld, men kan voorstellen om bepaalde taken van de gemeente over te nemen (uitdaagrecht), men kan bij bijvoorbeeld bouwprojecten in een aantal stadia worden
betrokken, van de planvorming tot aan de uitvoering. Ook hebben we in Zaanstad een cliëntenraad, die gevraagd en ongevraagd advies kan geven in het sociaal domein. Ten slotte heeft de Zaanse inwoner helemaal aan het eind van een proces het recht om een raadgevend referendum te organiseren over een raadsbesluit, als laatste noodrem.

Op dit moment proberen we in kaart te brengen wat er al in Zaanstad aan participatie gebeurt, en wat de ervaringen zijn van gemeente en inwoners met de verschillende instrumenten. Dit is op zichzelf al lastig genoeg, de verschillende afdelingen organiseren hun eigen participatie, en er zijn dus verschillende wethouders voor verantwoordelijk.

In een eerstvolgende stap moet de gemeenteraad nu waarschijnlijk een formeel verzoek neerleggen bij het college van B&W om een gebiedsoverstijgende technische sessie te organiseren voor de raad. De raad vergadert daar in eerste instantie vanavond over.
In een later stadium willen wij ook in kaart brengen welke succesvolle projecten op het gebeid van participatie in andere gemeenten lopen. Daarna heeft de raad voldoende kennis om tot een akkoord te komen wat kan dienen als leidraad voor het college om de participatie in Zaanstad te verbeteren.

Flip Hoedemaeker