Fysieke leefomgeving

De fysieke leefomgeving omvat alle onderwerpen in Noordoostpolder op ruimtelijk gebied. In andere woorden: de omgeving waarin we ons dag in, dag uit begeven. Vraagstukken op het gebied van wonen, bereikbaarheid, de energietransitie, biodiversiteit, vastgoed en allerlei andere onderdelen die vallen onder de centrale vraag ‘hoe willen we onze gemeente inrichten’ komen in dit hoofdstuk van het verkiezingsprogramma aan de orde.

Woningbouw

Voor D66 geldt dat er twee groepen zijn die extra aandacht verdienen op de woningmarkt: jongeren/starters en ouderen. Voor D66 is er bij de realisatie van woningen voor die doelgroep wel een belangrijke voorwaarde: de nieuwe woningen moeten zo duurzaam c.q. energieneutraal mogelijk worden gerealiseerd. Ook bestaande woningen moeten zoveel mogelijk worden omgevormd tot energieneutrale woningen.

In Nederland ligt een grote woningopgave, waar Noordoostpolder volgens ons ook een verantwoordelijkheid in heeft. Hierbij moet in eerste instantie worden gekeken naar de behoeften van onze eigen inwoners, maar ook naar de mogelijkheden om Noordoostpolder aantrekkelijk te maken voor inwoners van buitenaf. De prioriteit voor D66 ligt in de eerste plaats bij het voorkomen dat een betaalbare woning voor veel starters onbereikbaar is, dit gaat immers ten koste van de leefbaarheid in onze gemeente en van de toekomst van onze jongeren. Hierbij kan worden gedacht aan het hanteren van een maximaal plafond voor de kavelprijs die voor starters geldt.

D66 wil zoveel mogelijk af van welstandsregels en wil een aantal gebieden aanwijzen waar volledig welstandsvrij kan worden gebouwd. Ook moeten er woningbouwprojecten komen waar volop ruimte is tot experimenteren, pionieren op de polderbodem! Denk hierbij aan alternatieve manieren van bouwen, maar ook aan alternatieve vormen van wonen. Initiatieven van onderaf, vanuit inwoners, juichen we van harte toe.

Lelylijn

In Noordoostpolder hebben we sinds de drooglegging ervan de afgelopen tachtig jaar veel bereikt. Er heeft zich een gemeenschap van iets minder dan 50.000 inwoners ontwikkeld. We kunnen trots zijn op alle bedrijven, verenigingen en andere (maatschappelijke) organisaties die hun steentje bijdragen aan het leven in onze gemeente. Veel mogelijkheden die onze polder ons biedt zijn benut, toch ziet D66 dat er meer mogelijk is. Een belangrijk middel om dat voor elkaar te krijgen is de realisatie van de Lelylijn. Wij hebben ons vanaf het eerste moment actief ingezet om deze nieuwe spoorlijn (die de Randstad via Lelystad met het Noorden verbindt) mét station in Emmeloord op de landelijke politieke agenda te krijgen. Voor Noordoostpolder vormt de komst van de Lelylijn een belangrijk middel om door te groeien. Zowel op maatschappelijk, cultureel als economisch vlak verwachten wij een groot stimulerend effect van de Lelylijn.

Indien de Lelylijn gerealiseerd wordt zet D66 in op de bouw van 5.000 tot 10.000 extra woningen binnen onze gemeente. De focus ligt hierbij op Emmeloord (dat in onze visie moet uitgroeien tot een échte stad), maar de dorpen worden beslist niet vergeten! Het is belangrijk dat het beleid om zulke grote aantallen nieuwe woningen te bouwen op draagvlak onder onze inwoners kan rekenen: D66 hecht er dan ook grote waarde aan dat zij bij de totstandkoming van deze plannen worden betrokken.

In onze ambitie om de leefbaarheid en aantrekkelijkheid van onze gemeente te vergroten is het voorzieningenniveau een belangrijke factor. In een tijd waarin het voorzieningenniveau in veel gemeenten ‘in de regio’ onder druk staat wil D66 niet alleen het huidige niveau behouden, maar zelfs inzetten op groei. De combinatie Lelylijn en de bouw van duizenden nieuwe woningen kan hierin een belangrijke sleutel zijn.

D66 wil zich inzetten voor een verbetering van de ov-verbindingen tussen de dorpen en Emmeloord. Naast het vervoer per (buurt)bus moet hierbij ook worden gekeken naar alternatieve en nieuwe vormen van vervoer. Daarnaast pleit D66 voor een goede bereikbaarheid per ov van de culturele en recreatieve trekpleisters in onze gemeente.

D66 maakt zich hard voor duurzame ontwikkelingsdoelstellingen in Noordoostpolder. Dit is van toepassing bij het bouwen, aanpassen of uitbreiden van bijvoorbeeld scholen, culturele gebouwen, gymzalen en sportzalen in de Noordoostpolder. Wij pleiten ervoor dat deze worden gebouwd met duurzame en circulaire bouwmaterialen. Gebouwen die karakteristiek zijn in onze gemeente willen we graag behouden, D66 vindt dat we ons erfgoed meer op waarde moeten schatten. Dit kunnen gebouwen zijn die staan in onze dorpskernen – vaak gebouwd volgens de typische Delftse School – maar ook in het buitengebied. Denk hierbij aan ons (industrieel) erfgoed zoals beeldbepalende boerderijen, loodsen en loswallen. De afgelopen jaren heeft D66 zich ingezet voor de realisatie van een Kerkenvisie: hiermee willen we onze kerkgebouwen – erfgoed met een grote maatschappelijke waarde – behouden. Een speciale plek binnen onze gemeente wordt ingenomen door Nagele, een dorp waarvan de architectuur een unieke plaats kent binnen Nederland. Veel gebouwen en woningen in Nagele zijn ontworpen door beroemde architecten, we willen Nagele graag nadrukkelijker op de kaart zetten om meer mensen kennis te laten maken met de architectuur die het te bieden heeft.

De energietransitie is voor D66 een cruciaal punt. Wij willen dat mensen en bedrijven zoveel mogelijk zelf makkelijk en goedkoop schone energie kunnen opwekken. Als Noordoostpolder dragen we bij aan de productie van duurzame energie, zo komt bijvoorbeeld een groot deel van de groene stroom waar de NS zijn treinen op laat rijden van onze windmolens in en langs het IJsselmeer.

D66 ziet Noordoostpolder als koploper in de winning van duurzame energie. Vanuit die gedachte zijn we voorstander van het uitbreiden van het opwekken van groene stroom in onze gemeente. Nieuwe ontwikkelingen moeten echter wel binnen de duidelijke ruimtelijke kaders gebeuren zoals deze door de gemeenteraad zijn vastgesteld. Dit houdt in dat dergelijke projecten binnen de daarvoor aangewezen locaties moeten worden gerealiseerd. Voor zonnepanelen zien wij nog meer dan voldoende ruimte op de daken in Noordoostpolder, met name op de bedrijventerreinen. Door slim invulling te geven aan onze duurzaamheidsambities behouden we de voor Noordoostpolder karakteristieke ruimtelijke eigenschappen.

De opbrengsten en de productie van duurzame energie moeten direct of indirect toekomen aan de inwoners van Noordoostpolder. We moeten niet de energieopwekker van Nederland worden zonder daar zelf van te profiteren. De Lelylijn is een mooi voorbeeld van hoe ter plaatse gewonnen groene stroom meteen kan worden ingezet voor iets waar we als gemeente baat bij hebben. Het is voor D66 een vereiste dat de energietransitie voor iedereen betaalbaar moet zijn. Aan het gemeentebestuur de taak hier de komende jaren mede richting aan te geven.

Binnen de gemeente Noordoostpolder is wat D66 betreft geen plaats voor biomassacentrales. Deze vorm van energieopwekking draagt niet bij tot het behalen van de klimaat- en energiedoelstellingen.

De afgelopen jaren heeft er in Noordoostpolder een grootschalige uitbreiding van de glastuinbouwsector plaatsgevonden. D66 constateert dat de grenzen van de landschappelijke inpassing van deze beeldbepalende uitbreiding niet eindeloos zijn. Wij willen een discussie over de wenselijkheid om deze sector nog verder uit te breiden.

De biodiversiteit staat onder grote druk, ook in Noordoostpolder. Er zijn steeds minder geschikte leefgebieden voor planten en dieren. Daarom vindt D66 het belangrijk om serieus werk te maken van een omgeving waar planten en dieren zich thuis voelen. We willen dan ook dat het openbare groen in Noordoostpolder met veel meer variatie wordt ingericht. Bermen worden ten gunste van de biodiversiteit anders gemaaid. Ondergroei langs wegen wordt niet meer zomaar gekapt zodat de soortenrijkdom in boomsoorten in stand blijft of verbeterd wordt.

De invoering van de Omgevingswet biedt gemeenten ruimte om keuzes te maken en prioriteiten te stellen op het gebied van werk, wonen, en natuur. D66 ziet hierin mogelijkheden tot meer flexibiliteit, maar tegelijkertijd leidt dit ook tot uitdagingen als het gaat om de afweging van belangen bij het nemen van een besluit over nieuwe initiatieven. In Noordoostpolder wordt op de invoering van de Omgevingswet ingespeeld door het maken van een Omgevingsvisie, hierin legt de gemeente haar ambities en beleidsdoelen voor de langere termijn vast. In Noordoostpolder is ervoor gekozen om deze voor zowel de fysieke als de sociale leefomgeving te bepalen in één integrale visie. Voor D66 is het van groot belang dat de uitgangspunten van de Omgevingsvisie op voldoende draagvlak kunnen rekenen onder onze inwoners.

Zelfs na de gemeentelijke herindelingen die de afgelopen jaren in ons land hebben plaatsgevonden is Noordoostpolder nog altijd één van de grootste gemeenten wat betreft oppervlakte. De dorpen zijn in een ring om Emmeloord heen gebouwd. De (elektrische) fiets is een belangrijk vervoermiddel, denk aan al die scholieren die dagelijks vanuit de dorpen en het buitengebied naar de scholen in Emmeloord fietsen. Door het ontwerp van Noordoostpolder telt onze gemeente een groot aantal buitenwegen. De ringwegen zijn uitgerust met fietspaden, maar voor een flink aantal andere wegen met veel fietsverkeer geldt dat niet. D66 wil de komende jaren stevig investeren in het verbeteren van de veiligheid voor onze fietsers. Soms is een simpele maatregel al doeltreffend: de veiligheid van veel kruisingen kan aanzienlijk worden verbeterd door de verkeersdeelnemer goed zicht op de weg te bieden. Slim maaibeleid kan hierbij helpen. Er zijn echter ook buitenwegen waar (veel) grotere ingrepen nodig zijn om de veiligheid voor fietsers te verbeteren.

D66 wil Noordoostpolder uitnodigender maken voor toeristen/recreanten door de belangrijkste toeristische fietsroutes aantrekkelijker te maken. Een mooie manier om dit te doen is door langs die fietsroutes het bijzondere verhaal van de geschiedenis van de Noordoostpolder en van de Zuiderzee te vertellen. Het aanleggen van meer vrijliggende en beschutte fietspaden waar voldoende te beleven is kan van Noordoostpolder een paradijs voor fietsers maken.

De afgelopen jaren heeft het centrum van Emmeloord een ware transformatie ondergaan. In de nieuwe inrichting van het stadshart is wat D66 betreft nog meer ruimte voor horeca en evenementen. D66 is voor clustering van de horeca en ziet in de inrichting van De Deel en directe omgeving een uitstekende mogelijkheid om meer horecabedrijven aan te trekken. Om te zorgen voor voldoende reuring op De Deel is een (eventueel verplaatsbaar) muziekpodium op deze locatie een goed idee.

Werelderfgoed Schokland is voor D66 één van de parels van de polder. Om de status van werelderfgoed te kunnen behouden (sinds 1995) moet er nu echt worden doorgepakt.

Wij vinden het belangrijk dat het strategisch beleid zoals dat is vertaald in het managementplan 2020-2025 ook daadwerkelijk tot uitvoering wordt gebracht, waarbij integrale gebiedsontwikkeling, natuurontwikkeling, de ecologische zone, het archeologisch onderzoek, de beperkingen voor de landbouw, de restauratie van monumenten en de gebiedspromotie goed op elkaar afgestemd zijn.

Water heeft een grote betekenis voor Schokland, zowel in het verleden als in het heden maar zeker voor de toekomst. Vernatting in combinatie met natuurontwikkeling is essentieel om het voormalige eiland Schokland voor onze polder te kunnen behouden. D66 ziet echter dat nog veel kansen en mogelijkheden voor verdere gebiedsontwikkeling op en rondom Schokland onbenut worden gelaten. Naast het verhaal van de strijd tegen het water – wat op het voormalig eiland Schokland zo bepalend is geweest – vindt D66 dat het verhaal over dit unieke gebied in een veel breder perspectief geplaatst kan worden, wat tot zijn recht kan komen in een educatieve omgeving die deel uitmaakt van het geplande Werelderfgoedcentrum. Het verhaal van de Schokkers is de moeite van het vertellen waard. Op deze manier biedt Schokland mogelijkheden om naast recreatie en natuurontwikkeling een ‘landmark’ te kunnen zijn voor de geschiedenis van Nederland in de strijd tegen het water. De bedreigingen ten gevolge van de klimaatverandering kunnen in dit geheel extra aandacht te krijgen.

De driehoek Schokland-Nagele-Urk is een toeristische bestemming met veel potentie. D66 ziet graag dat het ontwikkelen van deze driehoek meer van de grond komt. Hierbij moet samen worden opgetrokken met partners als de gemeente Urk, de provincie Flevoland en andere betrokken partijen.

• In Noordoostpolder moet meer ruimte komen voor woningbouwinitiatieven voor en van onze inwoners.

• Starters moeten makkelijker aan een woning kunnen komen.

• D66 wil zoveel mogelijk af van welstandsregels en wil een aantal gebieden aanwijzen waar volledig welstandsvrij kan worden gebouwd.

• De combinatie Lelylijn en de bouw van duizenden nieuwe woningen zijn de sleutel tot behoud en uitbreiding van het voorzieningenniveau in Emmeloord en de dorpen.

• Nieuwe gebouwen in Noordoostpolder worden gebouwd met duurzame en circulaire bouwmaterialen. Bestaande gebouwen die karakteristiek zijn in onze gemeente willen we graag behouden: Erfgoed moet meer op waarde worden geschat.

• D66 ziet Noordoostpolder als koploper in de winning van duurzame energie. We zijn dan ook voor het uitbreiden van het opwekken van groene stroom in onze gemeente, maar dan wel specifiek op de door de gemeenteraad aangewezen locaties.

• We vinden dat de grenzen van de groei van de glastuinbouw in Noordoostpolder zijn bereikt.

• We willen dat het openbare groen in Noordoostpolder biodiverser wordt ingericht.

• De invoering van de Omgevingswet moet leiden tot beleid in Noordoostpolder waarin het belang van inwoners en initiatieven in balans zijn.

• D66 wil de komende jaren stevig investeren in het verbeteren van de veiligheid voor onze fietsers.

• D66 wil Noordoostpolder uitnodigender maken voor toeristen/recreanten door de belangrijkste toeristische fietsroutes aantrekkelijker te maken.

• In het centrum van Emmeloord is wat D66 betreft nog meer ruimte voor horeca en evenementen: het moet uitgroeien tot het bruisende hart van Noordoostpolder. Een (verplaatsbaar) muziekpodium kan daar aan bijdragen.

• D66 ziet Werelderfgoed Schokland als parel van de polder die in grote mate bij kan dragen aan de beleving en ontwikkeling op gebied van natuur, cultuur, recreatie en educatie. De driehoek Schokland-Nagele-Urk herbergt veel potentie die beter benut kan worden dan momenteel gebeurt.