Een gearrangeerd huwelijk tegen wil en dank

Op 17 juli 2023 heeft de nieuwe fractievoorzitter van D66 Noord-Holland Sijmen Mülder zijn teleurstelling over de stilstand in het nieuwe coalitieakkoord duidelijk gemaakt: “De grote opgaven van deze tijd worden niet aangepakt en daarmee doorgeschoven naar de volgende generatie.” 

Verbindend vooruit?

Dit is het startmoment van een college dat aantreedt zonder onderlinge liefde – in de hoop dat die ooit zal ontvlammen. Deze coalitievorming lijkt gedreven te zijn geweest door 4 partijen die bang waren om niet meer aan de tafel aan te kunnen schuiven. D66 had grootse verwachtingen van de coalitieplannen, want in de verkiezingscampagne vonden alle partijen het eens dat er werk gemaakt moest worden van de grote opgaven van deze tijd. Echter de probleemomschrijving voor Noord-Holland ontbreekt geheel in het coalitieakkoord. Er worden wel een aantal dingen globaal afgesproken, maar geen gezamenlijke visie over welke problemen er deze bestuursperiode moeten worden aangepakt. Daarnaast worden de klimaatcrisis, de wooncrisis en de biodiversiteitscrisis in dit akkoord aangevuld met een financiële crisis.  

Geen concrete doelen

Er staan veel beleidsterreinen genoemd in dit akkoord, maar er worden geen concrete doelen gesteld. Waar die al bestonden in de vorige periode, dan worden ze zelfs uitgesteld. Er wordt bijvoorbeeld wel uitgetrokken voor de energietransitie (13 miljoen), maar nieuw beleid zal de transitie vertragen, terwijl er een duidelijk rapport ligt dat de provincie daar veel meer voor moet doen om de doelen te halen. 
 
Verbazing sprak Mülder uit over het onderzoek naar een kleine kerncentrale (terwijl het rijk dat nationaal al bekijkt), de toezegging voor de duurste ondertunneling bij Broek in Waterland en een verbinding A8-A9 zonder daarvoor geld beschikbaar te maken (en te weten dat het rijk het niet gaat doen en de gemeenten het geld niet hebben). 
 
De doelen voor het realiseren van het natuurnetwerk en van kringlooplandbouw uit de vorige periode worden met 5 tot 10 jaar uitgesteld. Diverse subsidieregelingen voor de agrarische sector worden uitgebreid zonder dat ze een bijdrage leveren aan de grote uitdagingen van deze tijd: schoon water, schone lucht, eiwittransitie, energietransitie, biodiversiteit. 

Gemiste kans

Na het vorige akkoord werden we overvallen door de stikstofcrisis. Deze keer had het akkoord ingericht kunnen worden op alles wat zeker nog op de agrarische sector afkomt hier bovenop: de KRW-doelen voor verbeteren van de waterkwaliteit en de wet van de Europese Unie over vermindering gebruik bestrijdingsmiddelen. Beide belangrijk voor de gezondheid van de inwoners. Dat niet oppakken is zonde en geeft onduidelijkheid voor de agrarische sector. 

Akkoord onderschat problemen

Voor het oplossen van de wooncrisis zal dit college meer de randen van dorpen en steden gaan opzoeken, maar binnenstedelijk blijft gelukkig de prioriteit. Er is weinig enthousiasme voor de ladder van duurzame verstedelijking, maar gelukkig wel voor klimaat-adaptief bouwen. D66 zal zich blijven inzetten voor voldoende woningbouw waar mensen willen wonen en hoopt dat het actieplan wonen nu wel effectief wordt.  
 
D66 is van mening dat het uitstelbeleid ook slecht is voor de kas van de provincie en is het niet eens met de keuzes van de coalitiepartijen. Het voorzichtigheidsprincipe wordt niet gehanteerd voor de opcenten en ook een boekhoudkundige truc met de post onvoorzien brengt onnodige risico’s in de meerjarenbegroting. De voorgestelde bezuinigingen zijn van dezelfde omvang als de toename van de kosten aan ondersteunen van de huidige activiteiten van de agrarische sector en het bijna geheel compenseren van ondernemersrisico’s (faunaschade). 

Mülder: “De nieuwe coalitie lijkt met dit akkoord de huidige problemen van deze tijd niet te onderkennen en schromelijk te onderschatten.”

Sijmen Mülder - Beeld: KanikFotografie

Nieuw college geïnstalleerd

Bij de voordracht van de collegeleden werden er grote vraagtekens gezet bij de integriteit van kandidaat van de BBB gezien de conflicten met de provinciale regels in zijn tijd als wethouder. Alle voorgedragen collegeleden kregen een meerderheid en zijn benoemd.