Commissielid Volkshuisvesting

Een commissielid waar Hattem op kan bouwen

Stapels krantenartikelen en blauwdrukken over Hattem liggen verspreid op de tafel in een overlegruimte op het gemeentehuis. Daar zit Dick Vergunst, D66-commissielid volkshuisvesting en ruimtelijke ordening. We spreken hem over zijn commissiewerk, de lokale politiek en natuurlijk over zijn passie: woonbeleid en ruimtelijke ordening.
Hij is bevlogen over zijn dossiers: het vakgebied waarvan je gerust mag zeggen dat het zijn levenswerk is.

“Vanaf 1967 ben ik actief in ruimtelijke ordening, bouwen en wonen. Eerst klein natuurlijk, bijvoorbeeld als bouwer van dakkapellen. S’-Morgens om 6 uur met de mede bouwvakkers in een bus naar een bouwproject. Cursussen opzichter tekenaar. Daarna op de avond HTS. En na mijn diensttijd naar de Technische Universiteit Delft.”

Voor zijn afstudeerproject is hij verhuisd naar Groningen. Voordat hij aan zijn afstuderen toe kwam is hij voorzitter van zijn buurt Binnenstad-Oost geworden en aansluitend extern deskundige (o.a. het helpen van andere buurten in hun onderhandelingen met de gemeente een de woningcorporaties). Vervolgens zegt hij; “De liefde voor stadsvernieuwing, mijn buurt en buurtgenoten is pas toen echt tot bloei gekomen. Je kon met elkaar echt wat bereiken voor de mensen en de buurt. Dan beteken je wat.”

Nadat hij vader werd, ‘moest er brood op de plank’. Dus na zijn afstuderen heeft z’n loopbaan hem bij diverse woningcorporaties gebracht, als hoofd technische dienst en hoofd woningbeheer. In Breda en in Den Helder bijvoorbeeld. Totdat zijn pad hem in Hattem bracht. D66 Hattem, waarvoor het woondossier een zeer belangrijk thema is, maken dankbaar gebruik van zijn kennis en expertise.

Hattemse sporen
In ‘94 streek Dick met zijn gezin in Hattem neer als directeur van Woningbouwvereniging Beter Wonen. “In vier jaar tijd ben ik toen erg actief geweest. Denk aan het bouwen van acht woningen aan de Allershoeve, de renovatie aan de Lippenoordweg.” Hij houdt met een glimlach een oude voorpagina op van ‘De Homoet’, een voorloper van wat nu ‘De Hattemer’ heet. ‘Directeur ‘Beter Wonen’ spraakmakend bij D66’, lezen we daar. “Dat was in ‘96. Toen was ik nog geen lid van de partij, maar de Hattemse D66 voorzitter die ik nog uit Delft kende, zocht mij op. Destijds wilde ik al wat politiek actiever meedenken aan woon- en huisvestingsbeleid alhier, maar dat is eigenlijk pas de afgelopen tien jaar echt werkelijkheid geworden.”

Noem een Hattems project en de kans is groot dat Dick er veel achtergrondinfo over kent. Zo is hij betrokken geweest bij de totstandkoming van de nieuwe woningen bij het Hof van Blom. Of beter gezegd, hij is de drijfveer geweest van de bouw van de 41 aanleunwoningen naast de Hof van Blom. En met vaart. Binnen ander halfjaar na het initiatief legde hij samen mat de toenmalige burgemeester de eerste steen van dit bouwplan. En dat zonder één bezwaarschrift. Ja, zegt hij goed overleg met de omwonenden was daar cruciaal bij. Na Beter Wonen is hij als directeur-bestuurder bij een corporatie in Leeuwarden en later in Hengelo gaan werken. Vervolgens tot zijn pensionering als hoofd Nieuwbouw en Vastgoed voor de gemeente Arnhem.

Wat is actueel op het woondossier in Hattem?
Dick: “Nieuwe locaties voor ontwikkeling en uitbreiding van onze stad. Hattem heeft een enorme aantrekkingskracht. Zowel door de zeer gunstige ligging naast Zwolle en de Veluwe en als stad met de sociale cohesie van een dorp. Er blijkt een zeer grote druk op de lokale woningmarkt. Dus we zullen wel ‘moeten groeien’ om de betaalbaarheid en leefbaarheid van Hattem op peil te houden. We zullen het zelf moeten doen, voordat het ons opgelegd wordt. Daar zit dus een zeer grote uitdaging in. Niet enkel met ‘inbreiding’ (bijbouwen in al bestaande woonwijken) kan je verder groeien. Dat gaat vaak ten koste van groen en is meestal veel te duur. Dus onder andere van wege de betaalbaarheid zul je (beperkt) moeten uitbreiden. Er wordt een woondeal ontwikkeld, we willen samen met de provincie een woningbouwprogramma uitvoeren. Doel: meer woningen bouwen zodat er plek is voor heel veel woningzoekenden in Hattem, ook binnen de bredere regio.”

D66 vindt vanuit sociale en solidaire visie dat je niet enkel voor huidige Hattemers kunt bouwen, maar ook voor nieuwe bewoners.” Dick geeft daarbij een soort verdeelsleutel: “De helft van de nieuwe woningen moet voor Hattemers zijn, de andere helft voor externen, nieuwe Hattemers. En van al die woningen moet twee derde betaalbare huur of koop zijn, waaronder een derde sociale huur en ten slotte nog eens een derde vrije sector.   En dan moeten al die woningen wèl passen op de woningvraag.” Het commissielid benadrukt dat het een enorme uitdaging is om, ten tijde van hoge kosten voor grond en bouw, dan dus in totaal 2/3^e van de woningen ‘betaalbaar’ (sociaal en/of betaalbaar) aan te kunnen bieden. “Dus dan heb je bijdragen van onder meer de provincie nodig. Daarom is zo’n woondeal en lange termijnvisie belangrijk.”

Waarom is D66 dé woonpartij?
“Als ik kijk naar wat de landelijke partijen met volkshuisvesting hebben uitgespookt, is dat om te huilen.” Dick somt wat voorbeelden op: “Het CDA heeft destijds, door minister Enneüs Heerma de corporaties verzelfstandigd, en daarmee de overheidsbijdrage voor de woningcorporaties ingetrokken. Stef Blok van de VVD heeft bij Rutte 1 in 2010 het ministerie van VROM opgeheven, de markt zou het wel oplossen, zei hij. Maar we zien nu: we komen miljoenen tekort. Bij Rutte 2, in 2014 is de PvdA met de VVD-bezuinigingen op volkshuisvesting via de verhuurderheffing akkoord gegaan. Waarmee veel volkshuisvestingsgeld is verdwenen. Schrik niet: ca. 2 miljoen per jaar. Dat laatste is pas in 2023 weer teruggedraaid. Sinds het kabinet Schoof is er weer een volwaardig ministerie van volkshuisvesting. Maar tot op heden heeft dat nog weinig opgeleverd. “Wat in de afgelopen 15 jaar is afgebroken, kost naar ik vrees wel 30 jaar om weer op te bouwen….”

Deze optelsom is voor Dick helder: “Meer dan genoeg redenen voor mij om voor progressief volkshuisvestingsbeleid te kiezen en daar ook aan bij te dragen. Voor de Hattemer én voor mensen zonder huisvesting. Dat is behalve voor de mensen ook onontbeerlijk voor Hattem.”

Hoe is de politieke sfeer in Hattem?
De lokale verhoudingen zijn uitstekend, aldus Dick. “We doen op een hartelijke manier politiek zaken met elkaar. Er zijn wel verschillen, maar die zijn meestal niet zo wezenlijk groot. Tuurlijk: je ziet wel verschil tussen coalitie en oppositie partijen als het gaat om steun voor beleid. Dat vind ik niet altijd coöperatief, je doet het met elkaar voor Hattem. Ik mis soms een rationeel-constructievere grondhouding naar elkaars ideeën en beleid. En er wordt te vaak te krampachtig gekeken naar uitbreiden en bijbouwen. ‘Dan is Hattem, Hattem niet meer’, zegt men. Daarmee is men niet alleen niet solidair met nooddruftige medemens zonder huis, maar ook niet vooruitdenkend voor Hattem. Zonder een beperkte groei, verliest Hattem pas echt zijn eigenheid en dreigt het risico voor onze zelfstandigheid.”

Wat is jouw hoop voor Hattem over 10 jaar?
“Die woondeal waar ik over sprak gaat, zoals nu is voorgesteld, tot en met 2034. We willen in die periode ten miste 1200 woningen bouwen. Dat is een fors getal.” Het commissielid wil daarbij wel waken voor grote schommelingen in het jaarprogramma. “Geleidelijkheid en zorgvuldigheid is een must. Per jaar moeten we mikken op een aantal tussen de 120 en de 150 woningen. Dat klinkt dan al minder veel, dan als je het hebt over 1200 woningen erbij. Bovendien, en dat blijkt uit de praktijk, de echte realisatie valt altijd tegen. Of te duur, of geen bouwlocatie, of bezwaarschriften.”

” Daarom noodzakelijk om plannen te maken voor de genoemde aantallen (en natuurlijk ook uitvoeren). Anders kom je nooit uit de ‘Wooncrisis’. Alle huidige en toekomstige Hattemers hebben recht op een voor hen goede en passende “woon carrière” van jong naar oud. Dus is het nodig om voldoende huizen te hebben in alle groottes en prijsklassen”. Dus nogmaals vervolgt hij: “De Hattemer moet hier van jongs af aan tot latere leeftijd hun woonwensen kunnen realiseren. De sociale samenhang van en in de verschillende buurten is daarbij van groot belang. Buurtbinding is cruciaal.” Dat laatste is een punt wat ook zijn partijgenote en mede commissielid Alette Beerling-Huuskes uitdraagt.

Dick ziet dat er politieke keuzes moeten worden gemaakt over het uitbreiden van onze stad. “Dat is wel een uitdaging gezien een goede balans tussen inbreiden en uitbreiden in de buitengebieden. Dat vereist creativiteit. Je moet veel verder vooruitkijken, dan veel Woonvisies voor 10 of 15 jaar. Eigenlijk zou je een ‘Woonvisie Hattem 2100’ moeten maken. Met als tussenstation Hattem 2050 en Hattem 2075. Dat is lastig maar dwingt om verder te kijken dan wat je zelf gaat meemaken en daarbij rekening te houden alle denkbare omgevingsfactoren en invloeden. Dat vraagt creativiteit, inlevingsvermogen en langetermijndenken. Dat is lastig. Kijk alleen maar naar het landelijk beleid. Alle partijen, roepen, de een nog harder dan de ander, bouwen, bouwen, bouwen. We gaan één miljoen huizen bijbouwen en daarmee de Wooncrisis oplossen. En wat is het resultaat? ‘Niet veel’. Daarom vrees ik dat de Wooncrisis in zowel Nederland als in Hattem slecht oplosbaar zal blijken te zijn. Maar ik geef niet op en strijdt ervoor en zeker voor Hattem en de huidige en toekomstige Hattemers.”

Lees hier meer over het woondossier.