D66: Wacht met gemeentelijk energiebedrijf
Beeld: D66
Deze week stemde D66 tegen het opzetten van een gemeentelijk energiebedrijf. Niet omdat de fractie tegen dit idee is, maar omdat er nog een rekenkameronderzoek over loopt. Lees hier meer uitleg over waarom wij liever willen wachten.
D66 heeft deze week gepleit voor een meer zorgvuldige besluitvorming over het gemeentelijke energiebedrijf. Er loopt namelijk momenteel een Rekenkameronderzoek naar gemeentelijke BV’s. Dit onderzoek richt zich op de democratische controle van de gemeenteraad op de gemeentelijke BV’s. Ook wordt in kaart gebracht welke mogelijke risico’s de gemeente aangaat als zij bedrijven opricht. De voorlopige resultaten hiervan worden in het eerste kwartaal van 2024 verwacht.
Onze fractie heeft voorgesteld om dit onderzoek eerst af te wachten zodat we als gemeenteraad beter kunnen afwegen welke risico’s dit met zich meebrengt en hoe de democratische controle het best geborgd wordt. Helaas willen het college en de coalitie het onderzoek niet afwachten.
De oprichting van de holding Gemeentelijk Energiebedrijf is een voorloper van verschillende grote BV’s die de komende tijd zullen worden gestart om als gemeente zelf energie op te wekken. Dit gaat met name om projecten om energie op te wekken, middels zon en wind, zoals het al geplande zonnepark in Meerstad Noord. Ook zal het nu al bestaande Warmtestad (een joint venture met het Waterbedrijf) mogelijk in deze holding worden ondergebracht.
D66 is niet principieel tegen een gemeentelijk energiebedrijf. Wij zijn voor gemeentelijke regie, maar wij pleiten wel voor een goede besluitvorming hierover omdat het over hele grote investeringen gaat. En daar gaan de nodige risico’s mee gepaard. Voor D66 staat het bereiken van de duurzaamheidsdoelen voorop en we kiezen voor de beste manier om deze doelen te verwezenlijken, dit kan met verschillende partijen,waaronder overheid, marktpartijen en het liefst ook inwoners zelf. Marktpartijen kunnen bijvoorbeeld doorgaans snel grote projecten realiseren en zijn innovatief, maar de winsten landen dan vaak in het buitenland. Dat is niet altijd wenselijk dus er is zeker een rol voor de overheid neergelegd om daar kaders te stellen. De gemeente kan haar regisserende rol pakken door aandelen te nemen in bedrijven die belangrijk zijn voor bepaalde voorzieningen, zoals nu bijvoorbeeld bij Enexis het geval is.
De Gemeente Groningen gaat echter een grote stap verder en wil 100% eigenaar zijn van deze grote projecten. Hierdoor zijn alle kosten en alle risico’s voor de gemeente en dus uiteindelijk via de belastingen zijn die kosten voor ons allemaal. Dit betekent dat er heel zorgvuldige afwegingen worden gemaakt of wij deze hoge kosten wel kunnen dragen. Als alles goed gaat, dan kan de Gemeente er ook veel geld mee verdienen. De plannen van de Gemeente zijn om de opbrengsten te storten in het Fonds Energie Transitie. Dat fonds is op zich een heel goed idee. Want daarmee kunnen mensen geholpen worden om hun huizen te verduurzamen. Groningen heeft de ambitie om eerst de inwoners te helpen met de kleinste portemonnee. Er zitten al vele miljoenen in dit fonds, en we hopen dat veel inwoners hier gebruik van gaan maken. Dit zijn echter uitkeringen van het Rijk en de gemeente wil deze aanvullen met eigen inkomsten. Wij denken dat we eerst deze Rijksmiddelen snel moeten inzetten om een zo groot mogelijke doelgroep te bereiken om daarmee de grootste hoeveelheid CO2 te reduceren.
De vraag is nu in welke vorm we duurzame energie op kunnen wekken waardoor we snelheid kunnen maken en ook kunnen voldoen aan de eis van 50% lokaal eigendom uit het Klimaatakkoord. D66 pleit voor een gezamenlijke aanpak met inwoners en energie-coöperaties die hier al veel ervaring mee hebben opgedaan. Deze energie-cooperaties kunnen ook helpen meer draagvlak voor deze energie-projecten en met het eerlijker verdelen van de baten. Dus niet alleen vóór inwoners maar ook nadrukkelijk dóór inwoners. Wij gaan de verdere uitwerking van de holding en de uitrol van gemeentelijke energie-BV’s zorgvuldig bestuderen en toetsen aan het Rekenkamerrapport zodra deze klaar is. Daarnaast zullen wij voorstellen aandragen om de opzet te verbeteren door meer gebruik te maken van de kracht van onze inwoners.
Wil jij ook met ons meedenken over hoe we de energietransitie in Groningen het beste kunnen laten slagen? Stuur ons graag een berichtje!