Even stilstaan bij wat ons drijft: sociaal-liberalisme in de praktijk

Met de gemeenteraadsverkiezingen van 18 maart in zicht is het verleidelijk om volop in campagnestand te blijven staan. Juist daarom is het waardevol om af en toe terug te gaan naar de basis: de ideeën en waarden die D66 al sinds haar oprichting vormen, en die richting geven aan onze keuzes – ook op lokaal niveau.

We waren blij dat Afke Groen, directeur van de Van Mierlo Stichting, deze dag bij ons te gast was. In haar bijdrage nam zij ons mee in het sociaal-liberalisme: de politieke stroming die binnen D66 centraal staat.

Vrijheid is daarin een kernbegrip, maar niet alleen als “met rust gelaten worden”. Voor sociaal-liberalen betekent vrijheid ook dat mensen echte kansen krijgen om hun leven vorm te geven. Toegang tot goed onderwijs, zorg, een veilige leefomgeving en de mogelijkheid om mee te praten over besluiten die je raken. Want hoe vrij ben je als je daar geen invloed op hebt?

Dat gevoel van beperkte invloed leeft bij veel mensen, en zeker bij jongeren. Zangeres Froukje verwoordde dat treffend:

Wanneer problemen groot voelen en invloed klein, haken mensen af. Precies daar ligt een belangrijke opdracht voor de politiek.

D66 ontstond in de jaren zestig in een tijd waarin veel mensen het gevoel hadden dat de politiek te ver van hen af stond. Die afstand is ook vandaag de dag nog voelbaar. Zeker onder jongeren en mensen die vooral bezig zijn met werk, zorg of rondkomen. Dat maakt luisteren geen extraatje, maar een kern van goed politiek werk.

In zijn marathoninterview rond de RSV-enquête maakte Hans van Mierlo dit scherp duidelijk. Van Mierlo maakte duidelijk dat politiek niet over systemen of machtsspelletjes moet gaan, maar over wat mensen elke dag ervaren en meemaken.
Politiek die die verbinding verliest, verliest uiteindelijk ook het vertrouwen van mensen.

Die gedachte past bij een bekende uitspraak van een Franse schrijver uit de 19e eeuw, die Afke Groen tijdens de bijeenkomst aanhaalde:

Niet alles vastleggen of dichtregelen, maar ruimte creëren waarin mensen mee kunnen doen en vooruit kunnen kijken.

Een belangrijk kenmerk van D66 is dat we niet werken met vaste dogma’s. Soms is een actieve overheid nodig, soms werkt het beter om ruimte te geven aan inwoners, initiatieven of de markt. De vraag is steeds opnieuw: wat werkt hier, voor deze mensen, op dit moment?

Politiek gaat uiteindelijk niet over regels of modellen, maar over het dagelijks leven van mensen. Over wonen, zorg, bereikbaarheid, veiligheid en leefbaarheid. En over het gevoel dat je ertoe doet. Wanneer plannen over mensen worden gemaakt zonder hen daarbij te betrekken, raakt dat direct aan het vertrouwen in de democratie.

In de middag verlegden we de focus van waarden naar de praktijk. We gingen aan de slag met het schrijven van moties en amendementen. Wanneer kies je voor welk instrument? En hoe zorg je dat een voorstel helder is, goed onderbouwd en uitvoerbaar?

Ook bekeken we hoe nieuwe hulpmiddelen, zoals AI, kunnen helpen bij het verbeteren van teksten. Denk aan het aanscherpen van argumenten of het leesbaarder maken van voorstellen. Niet om het politieke debat te vervangen, maar om het raadswerk sterker en duidelijker te maken.

De bijeenkomst liet goed zien waar D66 voor staat: inhoudelijk werken, met aandacht voor mensen en met duidelijke waarden als kompas. Voor nieuwe leden bood de dag een stevige kennismaking met het gedachtegoed van D66. Voor leden die al langer meedraaien was het een moment om weer even scherp te stellen.

Met deze inhoudelijke basis gaan we de komende campagnetijd in. Niet alleen om standpunten uit te dragen, maar vooral om het gesprek te blijven voeren. Want sociaal-liberalisme leeft niet in theorie, maar in de manier waarop we samen werken aan een gemeente waarin iedereen mee kan doen.