Bijdrage van de fractie over de begroting 2023

Voorzitter,

Vanavond kijken we vooruit, vooruit naar volgend jaar. We bespreken immers de begroting van 2023. Maar als je vooruit kijkt, kijk je ook altijd even terug.
Het valt mij op dat de thema’s die in de gemeenteraadscampagne centraal stonden – Kansengelijkheid, klimaat en wonen – de belangrijkste thema’s uit het bestuursakkoord SAMEN MORGEN MOOIER MAKEN werden en ook op dit moment – nu we de eerste uitwerking van het bestuursakkoord bespreken – nog steeds de belangrijkste onderwerpen zijn die onze inwoners het meeste raken.
Ik zal daarom mijn betoog daarom aan deze 3 thema’s ophangen.

Helaas krijgt nog steeds niet iedereen een eerlijke kans in het leven. In de concept-begroting is daar terecht veel aandacht voor.

Wat betreft kansen op werk vroegen wij net als de VVD vorige week om actie om óók de mensen die al lang in de bijstand zitten in kaart te brengen, zodat we hen niet opgeven maar juist een kans geven. Het college heeft ons toegezegd dat in de eerste helft van 2023 te doen, wat er nodig is hen een stap verder te helpen. We zien deze toezegging echter niet terug in het overzicht. Zou het college nogmaals kunnen bevestigen dat dit gaat gebeuren?

Goede kansen begint natuurlijk met goed onderwijs. En daarom zijn we zo trots dat de Rijke Schooldag in het bestuursakkoord staat en ook als pilot wordt uitgerold met veel aandacht voor goed onderwijs, cultuur en sport. Maar 1 ding ontbreekt nog: namelijk een gratis en gezond ontbijt of lunch op school voor wie dat nodig heeft. D66 denkt hier graag over mee en daarom zal dhr. Memiş een voorbereidende avond over dit onderwerp organiseren, zoals hij vorige week zelf ook al aan gaf.

We zien met het stadsplan basisvaardigheden grote stappen in het bestrijden van laaggeletterheid, mijn complimenten aan iedereen die beter heeft leren lezen en schrijven. Wij maken ons nog wél zorgen over het taboe dat op laaggeletterheid zit en daarmee de onvindbaarheid van mensen die het betreft. We denken dat stadsdeelbibliotheken en mensen die armoederegelingen verstrekken een signaleringsrol kunnen hebben. Is het college bereid met deze instanties in gesprek te gaan om deze signaleringsrol in te vullen?

Hoe maatschappelijk beleid er precies uit moet zien, moet niet alleen binnen de muren van dit stadhuis worden bedacht, maar juist in samenspraak met de inwoners. Het valt ons op dat de tool Blik op Eindhoven niet meer in de begroting van 2023 voorkomt, en dat terwijl deze tool veel positieve reacties kreeg vanuit de inwoners. Daarom heeft dhr. Memiş namens D66 een motie ingediend waarbij we het college oproepen om de tool Blik op Eindhoven meerjarig in te zetten en als hulpmiddel voor inwonersparticipatie te gebruiken. We danken GroenLinks voor het mede-indienen.

Ook dient dhr. Memiş Motie 18 armoedeloos van GroenLinks mee in, waarin we onder andere vragen om te onderzoeken of de energietoeslag verbreed kan worden. We willen graag als extra suggestie meegeven om niet alleen naar inkomensgroepen te kijken, maar ook naar besteedbaar inkomen, dus wat er aan het einde van de maand overblijft, zoals ook het plan van aanpak gaat zijn bij de andere armoederegelingen.

We zijn blij dat het college de zorgen van de insprekers namens de culturele BIS-instellingen heeft gehoord en daarom €490.000 toevoegt aan het budget energiecompensatie culturele instellingen.

Ook het klimaat blijft een punt van zorg. En de klimaatrapporten liegen er niet om. De wereld ligt nog altijd niet op koers om de opwarming te beperken tot 1,5 graad. En we zullen onze uiterste best moeten doen om dit nog te kunnen halen. Gelukkig is hier veel aandacht voor in de begroting.

Wel missen we nog goede data, we hebben vorige week al onze twijfels geuit over de onvolledige cijfers in de klimaatbegroting. We zullen beter moeten meten in Eindhoven. Want we wíllen en kúnnen hier in Eindhoven voorop lopen en dat begint bij de eerlijke data. Gelukkig herkende het college onze zorgen en wordt er een nieuwe methode ontwikkelt om de klimaatbegroting te monitoren met passende indicatoren en wordt er samen opgetrokken met diverse andere steden, zodat niet iedereen zelf het wiel hoeft uit te vinden. Dank voor de toezegging en we zullen hier op toezien.

Mevrouw Becker dient namens D66 BM07 “Verborgen impact in beeld brengen” van PvdD mee in waar we vragen om te onderzoeken waar de grootste impact en kansen liggen en de indirecte uitstoot te reduceren. Ook dient mevrouw Becker namens D66 BM01 “een open deur” mee in. Omdat het een open deur is om de deuren van winkels dicht te houden. En dhr. Dams dient BM06 “slim parkeren” van PvdD mee in, om te onderzoeken of we elektrische deelvoertuigen in de reeds bestaande parkeerhavens kunnen parkeren.

De woningmarkt zit op slot. Van studenten en ouderen tot designers en docenten kunnen niet aan een woning komen óf doorstromen naar een geschikte woning. De binding tussen de Eindhovenaren met elkaar én met de stad komt hiermee nog verder onder druk te staan. Meer dan de helft van de studenten en de 65+-ers voelt zich eenzaam. We moeten er voor zorgen dat de ambities die we hebben uitgesproken in de woondeal en het bestuursakkoord ook feitelijk gerealiseerd gaan worden.

Vandaar dat dhr. Dams namens D66 de moties BM13 “monitoren plancapaciteit” en BM14 “Onbenutte ontwikkelpotentie” van GroenLinks mee indienen, waarmee we meer zicht krijgen op wat er in de pijplijn zit qua bouwplannen en daarnaast de aandacht vestigen op hoe we ontwikkelpotentie in Eindhoven, oftewel waar nog meer woningen gerealiseerd kunnen worden, beter kunnen benutten.

We kijken met deze begroting 1 jaar vooruit. Maar graag zou ik langer vooruit kijken, zodat we als stadsbestuur uit de waan van de dag komen, en meer over de grote onderwerpen op lange termijn praten. En zodat we weten hoe en wanneer de mooie ambities uit het bestuursakkoord de komende jaren concreet worden gemaakt.

Met een lange termijnagenda zijn we als gemeenteraad beter in positie en dat verdient onze stad. Graag een reactie van het college wanneer we deze kunnen verwachten.

Omdat we als gemeenteraad ook financieel in positie moeten blijven, en het budgetrecht bij de raad ligt en blijft liggen, dienen we BA02 “het mandaat is aan de raad” van de VVD mee in. Maar we zullen dan wél voor de begroting stemmen, het college gaat natuurlijk nooit met lege handen naar huis.

Ik wil tot slot opmerken dat de samenwerking beter is dan de afgelopen jaren. Ik hoop dat dat zo blijft. Daarmee bereiken we het meeste en het beste voor ons mooie Eindhoven waar we het allemaal voor doen en zo blijven we Samen Morgen Mooier Maken.