Algemene beschouwingen 2025

Voorzitter
Voor ons liggen twee belangrijke stukken: jaarrekening 2024 en voorjaarsnota 2025. D66 bedankt het college en de ambtelijke organisatie voor het vele werk dat zij hierin hebben gestoken. Deze algemene beschouwingen gebruiken wij om onze visie voor Zeewolde te delen: een gemeente die toekomstgericht durft te denken, waar iedereen mee kan doen, en waar bestuur transparant en zorgvuldig is.
Warm welkom voor vluchtelingen en statushouders
Onze gemeente vangt vluchtelingen en asielzoekers op. Het is goed dat het college zegt te werken aan een structurele organisatie die zorgt dat asielopvang in Zeewolde goed georganiseerd kan worden en blijven. De druk op onze gemeente zal eerder toenemen dan afnemen. Maar voor D66 staat voorop dat wij klaar moeten staan. Mensen die vluchten voor oorlog en geweld verdienen een veilig heenkomen. Daarom onderstrepen wij hier nogmaals het belang van humane opvang.
Wereldwijd zijn helaas meer dan 100 miljoen mensen op de vlucht. De meeste opvang van vluchtelingen gebeurt in de regio. Slechts een klein deel van de vluchtelingen komt uiteindelijk naar Europa en naar Nederland. We hebben een gedeelde verantwoordelijkheid om mensen op de vlucht te beschermen, vooral waar het gaat om kinderen in oorlogsgebieden.
De gemeenteraad heeft in april unaniem ingestemd met een verlenging voor onbepaalde tijd van de bestuursovereenkomst met het COA over het AZC aan de Bosruiterweg. Daarmee blijft het AZC ook na november 2025 open. D66 is hier blij mee. Waar
D66 niet blij mee is, is dat veel statushouders — asielzoekers met een verblijfsvergunning — noodgedwongen langer verblijven in het AZC, omdat er onvoldoende woningen beschikbaar zijn.
De Stentor kopt op 1 juli jl. het volgende:
“Tempo huisvesten statushouders in Zeewolde naar laagste niveau sinds zeker eind 2022”
Volgens De Stentor hebben in totaal negen statushouders in de eerste helft van dit jaar onderdak gekregen in Zeewolde. Dat is een punt van zorg.
In collegeprogramma is opgenomen dat de gemeente Zeewolde zich zal houden aan de wettelijke plicht om statushouders te huisvesten. Status hiervan staat echter op ‘rood’. Het college wil er niet aan beginnen, en komt met smoesjes. D66 roept het college op om bliksemsnel hier een oplossing voor te vinden. Want oplossingen zijn er altijd, mits je goed zoekt.
De vraag is nu heeft het college de deadline van 1 juli gehaald? Want dan moest men van de provincie met een ‘PvA opvang statushouders’ komen. Ik heb vanochtend begrepen dat de stukken op de niet-openbare-besluitenlijst van de collegevergadering staan. A: Waarom en B: wanneer worden die openbaar gemaakt. Als raadslid verricht ik mijn werk in het openbaar en ik kan mijn controlerende taak niet uitvoeren als stukken niet openbaar zijn en/of als ik er niet in het openbaar over kan spreken. Btw: het college had toegezegd de raad de stukken door te zenden. Die belofte is niet nagekomen.
Laat het duidelijk zijn: wat D66 betreft zorgen we in Zeewolde voor opvang aan mensen die vluchten voor oorlog en geweld, ook in de toekomst. Daar blijven we ons aan vasthouden. Ontzettend
belangrijk.

Wonen in balans met natuur en samenleving
Zeewolde groeit. En groei vraagt om visie. De gemeente groeit gestaag, maar er is nog een tekort aan betaalbare huur- en starterswoningen. D66 ziet dat er meer betaalbare woningen nodig zijn, vooral voor starters, jonge gezinnen en ouderen. Tegelijkertijd moeten we koesteren wat Zeewolde uniek maakt: de ruimte, het groen en de sociale samenhang.
Wij pleiten voor: versnelling van woningbouw, met focus op kwaliteit boven kwantiteit. Een betere verdeling tussen koop en huur, ook voor de middeninkomens. Voldoende voorzieningen in wijken, zoals basisscholen, sport en cultuur.
Het aanbod aan sociale huurwoningen in Zeewolde bedraagt volgens het Woonpalet op dit moment 2. Voor deze 2 woningen zijn ongeveer 385 reacties binnengekomen. Uit de website van Funda blijkt dat in de hele gemeente Zeewolde op dit moment 3 woningen met een vraagprijs van tot € 350.000,- te koop staan.
Uit het woningmarktonderzoek van 2022 blijkt dat er tot 2030 uitbreiding van de sociale huurvoorraad van ca. 325 woningen nodig is. Op 19 december 2024 heeft de gemeente Zeewolde de Prestatieafspraken met o.a. Woonpalet voor 2025 getekend. In deze Prestatieafspraken staat hoe samen wordt gezorgd voor prettig wonen in Zeewolde. Dit zijn de eerste stappen in de goede richting, maar niet voldoende. We moeten grotere stappen zetten. Er moet meer gebeuren.
Kortom, de woningmarkt in Zeewolde is zwaar in onbalans. Er is een schreeuwende behoefte aan meer betaalbare woningen, dat is wel gebleken uit de woonmanifestatie die in mei is
georganiseerd. Het was enorm druk, vooral de belangstelling naar betaalbare koopwoningen voor starters was groot. Wanneer we in dit tempo doorbouwen, moeten woningzoekenden wachten tot ze de middelbare leeftijd hebben bereikt voordat ze als starters kunnen toetreden. Naast goedkope woningen moeten we meer sociale huurwoningen bouwen. Het bouwen van sociale huurwoningen is weliswaar geen rendabele activiteit, maar artikel 22 van de Grondwet stelt dat de overheid zich moet inzetten voor “voldoende woongelegenheid”. Dit betekent dat de gemeente Zeewolde de taak heeft om te zorgen voor leefbare en betaalbare woningen (inspanningsplicht). Dus ook bouwen voor mensen met klein budget.
Wij kunnen ons dan ook niet meer vasthouden aan de 1/3 regel (u weet wel: 1/3 goedkoop/sociale huur, 1/3 middeldure koop, 1/3 dure koop). Het is tijd om af te stappen van deze 1/3-regel. D66, CDA en VVD hebben de handen ineengeslagen en verzoeken het college middels de motie ‘afstappen van de 1/3 -regel’ het volgende:
“- Te onderzoeken of het mogelijk is om af te stappen van de 1/3- regel. Is dat het geval, dan te kiezen voor een andere, meer bij deze tijd passende, verdeling, bijvoorbeeld 45 procent goedkoop/sociale huur, 30 procent middeldure koop en 25 procent dure koop.
– De raad over het voorgaande te informeren vóór 31 december 2025.”
Ik heb tijdens de AB van 2024 ook al aandacht gevraagd voor voorzieningen in de Polderwijk. De Polderwijk bestaat met name uit woningbouw. Voor in de toekomst zijn in de deze wijk onvoldoende (maatschappelijke) voorzieningen aanwezig.
Voorzieningen zoals een culturele centra, buurthuis en zorgvoorzieningen in een woonwijk zijn essentieel voor de leefbaarheid en het welzijn van bewoners. Ze dragen bij aan het gemak, de sociale cohesie en de veiligheid in de buurt. D66 verzoekt het college middels de motie ‘reserveren voorzieningenlocatie Polderwijk’:
“- Te onderzoeken of het mogelijk is om in de Polderwijk (alvast) planologisch een ruimte/locatie te reserveren voor een toekomstige voorziening en deze ruimte/locatie ‘vrij’ te houden;
– De raad over het voorgaande te informeren vóór 31 december 2025;”.

Wat valt er te doen voor onze jongeren in Zeewolde. Ja, wij in dit gemeentehuis zeggen: veel. Maar als je het aan de jongeren vraagt, is het antwoord: weinig. Hier moet college eens werk van gaan maken. Hoe? Jongeren vaker betrekken bij beleidsplannen. Ik heb het dan niet alleen over de jeugd- en jongerenraad, maar
ook de jongeren die niet in deze groepen zitten. Bereik die jongeren en zet ze in voor beleidsverbetering.

We zijn inmiddels allemaal bekend met het woonproject Knarrenhof. In Zeewolde hebben we de Molenhof. Dit is een succesvolle woonvorm voor “jonge-ouderen” en “oudere- jongeren” die graag elkaar helpen en zo lang mogelijk zelfstandig willen wonen. We willen als gemeenschap dat onze ouderen zo lang als dat kan thuis blijven wonen (zie Nota Sociaal Domein). D66 pleit voor meer Knarrenhofjes in Zeewolde. Vindt het college dat ook?

Voor D66 is onderwijs de sleutel tot gelijke kansen. Ieder kind in Zeewolde moet veilig en met plezier kunnen opgroeien. We blijven investeren in goed onderwijs, jeugdzorg en preventie. We zijn dan ook blij dat we dit jaar samen het Integraal Huisvestingsplan scholen hebben vastgesteld.

Terugkijkend op de afgelopen jaren constateren wij dat het college op onderdelen voortgang heeft geboekt – zoals bij woningbouw en onderdelen van de energietransitie – maar dat niet alle ambities zijn waargemaakt. Met name op het gebied van participatie, transparant bestuur en bestuurlijke betrouwbaarheid zijn verwachtingen niet volledig ingelost. De afwikkeling van het G- gebieddossier (ontmoetingsbos) en nu het Kazarne-dossier heeft het vertrouwen van inwoners in het lokale bestuur beschadigd en laat zien hoe belangrijk openheid, tijdige communicatie en
draagvlak zijn. D66 roept het college op om de resterende bestuursperiode te benutten om deze basis opnieuw te versterken. Een gemeente die luistert, uitlegt en samenwerkt is geen luxe, maar noodzaak.

Voorzitter,
Zeewolde is een jonge gemeente met veel potentie, dat heeft u gezien. Maar dat vraagt om keuzes. Keuzes die eerlijk, groen en toekomstgericht zijn. D66 staat voor een Zeewolde waar mensen centraal staan, waar ruimte is voor nieuwe ideeën, en waar de overheid het vertrouwen van haar inwoners waard is.
Gelukkig hebben we sinds kort een jonge frisse burgemeester. En straks hopelijk ook een jonge frisse raad en een jong en divers college die echt representatief is. Met die combinatie gaan we een mooie toekomst tegemoet.
Dank u wel.