Hoofdstuk 5. Werk & Economie

D66 streeft naar een gezonde Zaanse economie en voldoende werkgelegenheid, zodat iedereen kan meedoen en een stabiele financiële basis heeft. Zaanstad zal de komende jaren in inwoneraantal groeien en D66 is van mening dat de werkgelegenheid daarmee moet meegroeien. Zo worden de talenten van ondernemers, ZZP’ers en medewerkers ten volle benut. D66 wil dat Zaanstad een werkstad blijft. Dat vraagt om creativiteit, innovatie en soms maatwerk en persoonlijke begeleiding, zoals scholing of het wegnemen van schulden.

D66 heeft vertrouwen in de vindingrijkheid van ondernemers en streeft naar een gunstig vestigingsklimaat voor alle ondernemers, inclusief ZZP’ers en MKB-ondernemingen. Een gunstig vestigings- en ondernemersklimaat hangt met veel beleidsterreinen samen: een
aantrekkelijk en veilig winkelgebied, goed opgeleide inwoners, een goede gemeentelijke organisatie, een breed aanbod aan cultuur, een schone, mooie en groene omgeving en een stad met toeristische aantrekkingskracht.

De lokale overheid heeft volgens D66 een grote rol bij het begeleiden van deze processen en bij de acquisitie en het behoud van bedrijvigheid. D66 vindt het belangrijk dat Zaanstad een visie ontwikkelt op het acquisitiebeleid met als vraag wat het gewenste profiel of de gewenste identiteit is van de Zaanse economie.

Zaanstad is van oudsher een echte woon-werk-stad en moet dat volgens D66 ook blijven in de toekomst. Een duurzame toekomst vereist echter een omschakeling van een lineaire naar een circulaire economie en van fossiele naar groene energie. Dit is de sleutel naar
een welvarende toekomst en een gezonde leefomgeving (zie ook hoofdstuk 4. Klimaat). Zaanstad kent al veel mooie initiatieven op het gebied van circulaire economie, van circulaire bouwmaterialen tot circulair textiel. Zaanstad moet deze initiatieven versterken en zorgen dat het economische, ruimtelijke en milieubeleid op elkaar aansluiten. Het Zaanse onderwijs moet hierop anticiperen (zie hoofdstuk 3. Onderwijs). Met de Zaanse Tech Campus (Techlands) worden leerlingen opgeleid voor de beschikbare banen in de industrie.

In Zaanstad zijn naast veel kleinschalige ondernemingen ook een groot aantal toonaangevende bedrijven te vinden. D66 is hier trots op. Om alle bedrijven te behouden en nieuwe ondernemers aan te trekken is een goede industrie-agenda van groot belang. Bij de uitvoering van deze agenda werken overheid en ondernemers samen aan het verwezenlijken van ambities op het gebied van duurzaamheid, economie, arbeidsmarkt en wonen. Naast een goede aansluiting van het onderwijs op de Zaanse arbeidsmarkt (zie
hoofdstuk 3. Onderwijs) is daarbij essentieel dat de Zaanse infrastructuur en mobiliteit op orde zijn. D66 maakt zich sterk voor nieuwe en schone vormen van transport over weg en water en voor efficiënt personenvervoer (zie hoofdstuk 6. Mobiliteit & Gebiedsontwikkeling).

D66 heeft ook het verbeteren van het ondernemersklimaat hoog op de agenda staan. Onnodige regeldruk moet actief bestreden worden; innovatie en creativiteit moeten juist worden gestimuleerd. D66 wil de betrokkenheid van Zaanse ondernemers vergroten en de dienstverlening verbeteren. Het Ondernemersloket moet verbeterd worden. Vergunningsaanvragen dienen te worden vereenvoudigd en versneld en zij dienen transparanter te worden. D66 gaat graag met ondernemers in gesprek om hier invulling aan te geven.

Onze arbeidsmarkt is in beweging. De lange termijn-consequenties van de coronapandemie zijn op dit moment nog niet volledig te overzien. Zeker is wel dat Zaanstad, net als heel Nederland, te maken heeft met toenemende vergrijzing. D66 ondersteunt het UWV-initiatief Van werk naar werk waar werknemers begeleid kunnen
worden en waar werknemers van boven de 50 jaar bijvoorbeeld met zijinstroom opnieuw aan het werk komen. Een goed toegankelijke arbeidsmarkt is nodig om voor iedereen kansen op werk te bieden. Kansengelijkheid gaat wat betreft D66 hier hand in hand met
inclusiviteit. Daarnaast vindt D66 dat de aansluiting tussen onderwijs en de arbeidsmarkt moet worden verbeterd (zie ook hoofdstuk 2. Onderwijs).

De Zaankanter moet vrij zijn om te winkelen en uit te gaan. Winkelen op zondag is inmiddels geheel ingeburgerd. Uitgaan is de laatste 2 jaar door corona beperkt mogelijk, maar zal in de toekomst weer toenemen. D66 pleit voor het vrijlaten van de sluitingstijden van onze horeca- en uitgaansgelegenheden: het bevordert spreiding van bezoekers en voorkomt nachtelijke ongeregeldheden.

Het centrumgebied van Zaandam heeft voor winkeliers de laatste paar jaar helaas aan aantrekkingskracht verloren. D66 wil met de ondernemers die zich verenigd hebben in Stadshart Zaandam nieuwe plannen maken om het centrumgebied weer aantrekkelijker te maken.

Voor Wormerveer en Krommenie zet D66 ook in op verbetering van de voorzieningen. In Zaanstad-Noord ligt een grote kans om het toerisme te bevorderen en daarnaast de leefbaarheid en bereikbaarheid te verbeteren. De aantrekkelijke Zaanbocht in
Wormerveer neemt hier een prominente plaats in. D66 pleit voor een integrale visie voor dit gebied, waarbij ook de gemeente Wormerland wordt betrokken. Voorzieningen zoals openbare toiletten wil D66 verbeteren.

Ongeveer 4 jaar geleden stond Zaanstad voor het dilemma rond de toekomst van de Zaanse Schans. Op dit moment is door de actualiteit de discussie hierover grotendeels verstomd. D66 vindt dat juist dit het moment is om met alle stakeholders een plan voor de toekomst te maken. D66 zal plannen voor een gezamenlijke gebiedsvisie ondersteunen. De Zaanse Schans is in de eerste plaats een erfgoedpark en die functie moet voorop blijven staan in deze gebiedsvisie. Hierbij dient niet uit het oog verloren te worden dat de Zaanse Schans een wereldwijde attractie is geworden, waarbij de inwoners en de gemeente niet op moeten draaien voor de exploitatie.

Het vervoer van goederen en personen over het water is voor D66 van grote waarde. Het gebied langs de Zaan heeft meerdere hotspots zoals het sluizencomplex, de Gedempte Gracht, de industriële panden in Wormerland, de Zaanse Schans en de Zaanbocht. Deze
hotspots wil D66 over water aan elkaar verbinden om zo de attractiviteit van het gehele gebied te vergroten. Nieuwe aanlegplaatsen en elektrisch vervoer over water zijn hiervoor noodzakelijk.

D66 onderschrijft de uitgangspunten van de in 2021 vastgestelde Toeristische visie. Zaanstad moet en kan uitgaan van eigen kracht. D66 zal de verbinding met de Zaanse ondernemers zoeken om bij te dragen aan de uitwerking van deze visie. Daarmee wil D66 een aantrekkelijke stad creëren en de werkgelegenheid bevorderen.

De openbare ruimte past op het eerste gezicht misschien niet direct bij dit hoofdstuk. Toch wil D66 hiervoor aandacht vragen. Een schone en nette stad nodigt ondernemers en inwoners uit inspanningen te verrichten voor het algemeen welzijn. Aangezien Zaanstad een huidig tekort van ruim 41 miljoen op deze post heeft in de gemeentelijke begroting, ziet D66 hierin een grote uitdaging. D66 zal alle initiatieven van ondernemers en inwoners steunen om onze openbare ruimte een beter aanzien te geven. Een aantal lokale
ondernemers heeft inmiddels al een rotonde of een plantsoen geadopteerd. D66 vindt dit een positieve ontwikkeling die hopelijk veel navolging krijgt. Ondernemers helpen op deze wijze aan een positiever beeld van Zaanstad en het levert de gemeente een besparing op.