Windenergie? Ja, mits…

Windmolens zijn emotie. Dat begrijpt D66. Er zijn grote zorgen over gezondheidsschade, geluidsoverlast, horizonvervuiling en schade voor natuur en milieu. Die zorgen nemen wij serieus. Daar stappen wij niet zomaar overheen.

Energieneutraal

D66 staat pal voor de energietransitie van fossiele brandstoffen naar groene energie, afkomstig van zon en wind. Ook staat D66 pal voor de met de overgrote raadsmeerderheid afgesproken ambitie om in 2030 in Wijk bij Duurstede energieneutraal te zijn. Dat betekent dat we dan alle energie die we verbruiken, zelf opwekken. Deze ambitie is niet alleen goed voor onze planeet en toekomstige generaties, maar zorgt er ook voor dat we voor fossiele brandstoffen niet meer afhankelijk zijn van andere landen. Ook heeft het een positieve impact op de luchtkwaliteit en dus onze gezondheid. Verbranding van fossiele brandstoffen zorgt namelijk voor veel fijnstof.

Om in 2030 energieneutraal te zijn, is windenergie nodig. Windenergie vult zonne-energie mooi aan in de nacht en winter. Ook de beheerders van het stroomnet geven dit aan. De provincie is bij windparken op dit moment de vergunningverlener (bevoegd gezag) en mag dus in principe zelf beslissen waar de windmolens geplaatst worden. En heeft daarom ook afgelopen jaar kansrijke gebieden voor wind aangewezen, waaronder dus rondom de Wijkersloot.

Waarom D66 op 2 juli 2024 samen met SamenWerkt, CDA en SP heeft ingestemd met het raadsvoorstel ‘Bevoegd gezag windenergie’ en de bijbehorende motie ‘Principes bevoegd gezag’?

Binnen D66 hebben twee afwegingen de doorslag gegeven. De eerste was een inspreker, die over goed voorouderschap sprak. De tweede was de raadsagenda en de 20e stoel in onze raadszaal: die van de volgende generaties. Maar gemakkelijk was het niet. We begrijpen heel goed de weerstand. Van een campinghouder. Van een fruitteler. Die signalen hebben we gehoord. En we hebben geluisterd.

Om deze redenen heeft D66 ingestemd:

  • Windenergie draagt bij aan de ambitie uit de Raadsagenda 2022-2026 om in 2030 energieneutraal te zijn. Naar ons beste weten is er op dit moment geen alternatief beschikbaar om dit belangrijke doel te halen.
  • Windturbines langs het Amsterdam-Rijnkanaal passen binnen het provinciaal afwegingskader. Dit is in lijn met het D66-verkiezingsprogramma, pag. 9 en pag. 10.
  • Het bevoegd gezag bij de provincie laten beperkt de financiële onzekerheden voor de gemeente.

Zorgvuldigheid en gezondheid

Wederkerigheid, lokaal eigendom en gezondheid wegen bij ons zwaar. D66 heeft gevolg gegeven aan de insprekers die tegen windenergie zijn. Hun argumenten voor gezondheidsschade en ontsiering van het landschap wegen voor ons zwaar.

D66 wil een zorgvuldig proces: gezondheidsaspecten laten inschatten door experts en hiernaar handelen, bijvoorbeeld. Ook wil D66 wederkerigheid: het kan in de ogen van D66 niet zo zijn dat de windenergie door onze gemeente mag worden afgewikkeld, maar dat de gemeente bij woningbouw voor onze inwoners of grote verkeersinvesteringen bij de provincie Utrecht achteraan moet aansluiten.

De aanvullende motie die D66 samen met SP, CDA en SamenWerkt heeft opgesteld en op 2 juli 2024 met een raadsmeerderheid is aangenomen, geeft aan de provincie voorwaarden mee met onze keuze. Juist om nog zoveel mogelijk de belangen van de omwonenden te behartigen.

De in de motie gestelde voorwaarden:

Zorgvuldigheid

  • Zorgen van omwonenden over mogelijke gezondheidseffecten serieus nemen door alle genoemde mogelijke effecten te laten beoordelen door experts (RIVM/GGD-RUD).
  • Uitgaan van de landelijke (concept)normen voor slagschaduw en geluid.
  • Draaien aan de knoppen van aantal/locatie/hoogte om de overlast voor omwonenden te beperken.
  • Toepassing van windturbines met best beschikbare techniek (geluid, duurzaamheid).
  • Een omgevingsvergunning van bepaalde tijd (max. 20 jaar).

Wederkerigheid

  • Wederkerigheid vanuit de provincie Utrecht.
  • Minimaal 50% lokaal eigendom, met een streven van 75% of meer, waarbij zoveel mogelijk inwoners mee kunnen profiteren met de baten.
  • Een passende vergoeding voor de directe omgeving van de grote windturbines.

Met deze voorwaarden gaat het college het gesprek aan met de provincie. Wij gaan dit uiteraard goed volgen en hebben ook nadrukkelijk in de motie aangegeven vaak op de hoogte te willen worden gehouden. Maar we hebben ook het vertrouwen dat het college flink zijn best gaat doen om de gestelde voorwaarden gerealiseerd te krijgen. We wensen het college veel succes en wijsheid toe met de volgende stappen van dit complexe maar zeer belangrijke onderwerp.