Het is lang geleden dat de lasten voor de inwoners van de gemeente Vught zo fors stijgen als dit jaar. Inwoners van Vught gaan gemiddeld 6,6 procent meer betalen aan de gemeente. Dat is anderhalve keer meer dan het landelijke gemiddelde van 4,3%.  De stijging wordt vooral veroorzaakt door de afvalstoffenheffing die met bijna 20 procent stijgt. De methodiek van afvalinzameling is volgens D66 niet lang meer houdbaar: we scheiden steeds meer afval, terwijl de prijzen de pan uit rijzen. De OZB stijgt dit jaar met 1,5 procent. Dat is minder dan in 2019, het jaar waarin de OZB niet zou stijgen, maar toch steeg met 1,9 procent. Bij de laatste commissie- en raadsvergadering van 2019 waarin de lastendruk geagendeerd stond, was het voor de coalitiepartijen Gemeentebelangen, VVD en PvdA-GroenLinks een zogenoemd ‘hamerstuk’. De afgelopen jaren was er altijd veel discussie over de lastendruk, maar dit jaar wilden ze er niets over zeggen. Begrijpelijk, want de stijging was eerder niet zo hoog. Het ziet er niet best uit voor inwoners van Vught.

OZB

De OZB stijgt met 1,5 procent. Vorig jaar werd steeg de OZB nog met 1,9 procent, terwijl de VVD zo trots was dat het in het nieuwe coalitieakkoord uitonderhandeld had dat de OZB niet zou stijgen, zelfs niet met de inflatiecorrectie. Het voor de VVD belangrijkste punt dat werd binnengesleept uit de coalitieonderhandelingen werd dus niet waargemaakt. Dit jaar dus een stijging van 1,5 procent. D66 vroeg zich af of dat wel genoeg is. Als je als college meer geld uitgeeft dan je binnenkrijgt, moet je niet versteld staan dat je dat je schuldquote slechter wordt en je solvabiliteit daalt. Het meerjarenperspectief was nog nooit zo slecht was als nu. D66 is geen voorstander van een OZB-verhoging, maar vindt wel dat dit college daarvoor had moeten kiezen. Het college bezuinigt nergens op, maar geeft wel meer uit, zoals aan een brug bij de Isabellakazerne of een turborotonde met fietsbruggen in Den Bosch. “Dan moet je ook de consequent zijn: OZB omhoog en leg maar uit aan de inwoners van Vught dat je het dat waard vindt”, aldus D66-raadslid Fons Potters. Maar dat gebeurt niet. Bij de ‘brug van niets naar nergens’, zoals PvdA-GL de Isabella-brug treffend noemde, werd zelfs gesteld dat we een ‘dief van onze portemonnee’ zouden zijn als we deze onevenredige uitgave niet zouden doen.

Afval

De afvalstoffenheffing stijgt met bijna 20 procent. Er zijn niet veel gemeenten in Nederland waar de stijging hoger is dan in Vught. D66 vreest dat het Vughtse inzamelingssysteem implodeert. We scheiden meer, maar moeten ieder jaar fors meer betalen. D66 wil af van deze enorme, jaarlijkse tariefstijgingen en wil nog dit jaar ons afvalsysteem agenderen. Die lijkt ons heel gewenst voor de samenvoeging met Helvoirt. Doen we niets, krijgen zij ook ons peperdure systeem. Misschien niet even populair, maar D66 durft hierin duidelijke keuzes te maken:
  1. stop met glas ophalen. Dat is slecht voor recycling. In glasbakken wordt op kleur gesorteerd, veel beter herbruikbaar, bij huis-aan-huis inzameling dus niet. Op kleur gesorteerd glas is beter herbruikbaar en brengt daarom meer op Ook voor het milieu is de huis-aan-huis inzameling niet goed: vrachtwagens rijden elke vier weken door alle straten. Bovendien is de inzameling zwaar werk. En interesseert het milieu, recycling of de arbeidsomstandigheden je niets, doe het dan voor het geld: dit is een aanzienlijke besparing.
  2. haal het papier eens in de vier weken op. Nu gebeurt dat nog eens in de twee weken. Papier levert niets meer op, dus de inzameling wordt in feite alleen maar duurder. Voorheen kon met de opbrengst de hele inzameling betaalt worden en hield de gemeente er nog geld aan over. Nu moet er fors geld bij. Er is ook minder papier bij mensen, dus eens in de vier weken kan bijna nergens een probleem zijn. Bovendien is een lagere frequentie ook weer beter voor het milieu: de vrachtwagens hoeven jaarlijks 13 keer minder door alle straten van Vught te rijden. En vanzelfsprekend drukt ook dat fors de kosten.

Rioolheffing

De rioolheffing stijgt in 2020 met 2,5 procent. Dat is iets meer dan het gemiddelde dat op 2 procent ligt. Vught staat bovenaan in de lijst wat betreft de lokale heffingen. Daar krijgen de inwoners een mooie gemeente met een hoog serviceniveau voor terug. De raad moet kritisch blijven op de relatie kosten en kwaliteit.   Zie ook:Financiële positie van Vught bereikt donkerrode gevarenzone (1-11-2019) – Grote zorgen D66 om begrotingstekort in Vught (juli 2019)Bij de laatste raadsvergadering heeft D66 schoorvoetend ingestemd met de nieuwe cultuurnota voor Vught. Volgens D66-raadslid Gemma Wiegant kan de gemeente zich hier geen buil aan kan vallen. “Het is veelal een opsomming van wat er al gebeurt en daar kan niemand tegen zijn. En over een jaar kunnen we alweer een nieuwe maken, omdat Helvoirt er niet in verwerkt is.” D66 is trots op zoveel particulier initiatief op het gebied van cultuur in Vught. Dit wil D66 graag versterken en zichtbaar maken. Vught kent goede professionele cultuurinstellingen zoals de bibliotheek, Plaza Cultura, MDM en Music Care. “De insteek in deze nota is vooral dat cultuur een bijdrage levert aan maatschappelijke vraagstukken. Maar we missen nogal wat, vooral visie, ambitie en samenhang”, aldus Wiegant. “Het is onduidelijk waar we over vier jaar staan en wanneer we kunnen zeggen dit beleid een succes is. Bovendien zou bij deze cultuurnota ook Helvoirt betrokken worden. Als dat ook echt geprobeerd is, is dat niet gelukt. Helvoirt kan hier weinig mee.”

Weinig ruimte voor vernieuwing

In de nieuwe cultuurnota komen cultuureducatie en cultureel erfgoed in Vught wel goed aan bod. D66 mist vooral ruimte voor vernieuwing. Vughtse cultuur wordt nu vooral gedaan door vrijwilligers. Dat kan, maar dan verwacht D66 wel een actievere rol van de gemeente door het voeren van de regie, partijen verbinden en het breed zichtbaar maken culturele activiteiten. Het binnenhalen van grote evenementen zoals het nationaal dictee met een tv-opname in DePetrus of een cultureel festival voor jongeren met ondersteuning van ons eigen bedrijfsleven zijn geweldige kansen. Zo worden bovendien cultuur en economie met elkaar verbonden.

Een goed plan verdient altijd een serieuze beoordeling

Voor D66 staat de deur voor professionele kunst op een kier. Dat heeft de fractie eerder meermalen verkondigd, maar VVD en Gemeentebelangen verwijten nu opeens D66 draaikonterij. D66 is helemaal niet gedraaid. “In de commissie hebben we niets anders gezegd dan in april toen we het in de gemeenteraad hadden over het reddingsplan van De Speeldoos”, aldus Wiegant. “Wat we toen opperden, gaat nu zelfs gebeuren: het theater aan de Parade in Den Bosch wil drie jaar lang een deel van de programmering in De Speeldoos doen. Moeten er in Vught kost wat kost professionele podiumkunsten plaatsvinden? Nee helemaal niet, maar een goed plan verdient altijd een serieuze beoordeling en niet op voorhand een ‘njet’.” D66 zou graag het nieuwe bestuur van de Speeldoos de tijd en gelegenheid gunnen om te komen met een plan waarbij tegen geringe kosten ook professionele podiumkunsten een kans kan hebben. Voor Vught hoeft dat zeker geen compleet pakket te zijn, want daarvoor is er genoeg aanbod in de regio. De sfeer werd wat grimmig toen Gemeentenbelangen (GB) haar bijdrage aan het debat beperkte tot het voorlezen van gedeeltes uit verkiezingsprogramma van D66 waarbij haast beschuldigend op voorhand naar een “nee” van D66 werd gewezen. D66 maakte direct bezwaar tegen deze wijze van debatteren, omdat GB immers geen eigen mening of standpunt had. Vervelend was dat hierbij ook de rol van de burgemeester als onafhankelijk voorzitter is het nauw kwam.

Aankoop en sloop van de Speeldoos is te voorbarig

Het gebouw de Speeldoos werd geen punt van discussie. D66 is blij de hele gemeenteraad het  eens is dat de mening van het college over het verwerven van het gebouw voor 1 euro te verwerven, de eis om het er per 1 januari 2020 in eigendom te hebben en het vervolgens te slopen, veel te voorbarig is en dat die discussie niet op zijn plaats is in een cultuurnota. “Er zijn bij het bepalen van de toekomst van het gebouw wel wat meer afwegingen nodig dan deze nota biedt”, aldus Wiegant. “Los van het gebouw vinden wij het onbegrijpelijk dat de Stichting theater de Speeldoos zo weinig ruimte krijgt om tot bloei te komen en dat op voorhand haar rol is belegd als zalenverhuurcentrum. Dit is wel een hele makkelijke, magere en summiere interpretatie van de aangenomen motie uit april 2019. D66 stemde in met de cultuurnota, maar maakte in een stemverklaring wel duidelijk niet akkoord te gaan met de passages over de Speeldoos. D66 pleitte voor een apart debat over de toekomst van de Speeldoos in plaats van deze in de zijlijn op te nemen in de cultuurnota.        Na 10 jaar trouwe deelname is het gelukt: D66 Vught heeft de twaalfde editie van de Vughtse Pubquiz gewonnen. De enige echte pubquiz van Ton Wagenaars werd voor het eerst niet bij de ijsbaan gehouden, maar in de Gereghthof aan de Helvoirtseweg. Maar liefst 32 teams deden mee, een record. En de wisselbeker nam D66 Vught mee naar huis. Voor D66 Vught kan de deelname onderhand wel een traditie genoemd worden. En niet onverdienstelijk, want een aantal keren belandde het team onder aanvoering van Fons Potters in de top 5. Vorig jaar werd het team nog derde en dit jaar voor het eerst dus de eerste prijs. Van de andere politieke partijen deed ook de VVD mee. Yvonne Vos (CDA) zat in het team ‘De Oude Hap’. Ook deze editie kwamen er weer tal van verrassende onderwerpen voorbij: van paarden tot radiopresentatoren en van muziekfragmenten tot de Tweede Wereldoorlog. De afgelopen jaren waren ar altijd wel een of twee ronden waar het team weinig of niets van wist. Dat was dit jaar anders; in elke ronde werd er wel gescoord.

Einduitslag twaalfde Vughtse Pubquiz

In totaal konden 347 punten behaald worden. 1. D66 (275) 2. Voorheen 1983 (272) 3. Blaf (270) 4. De Oude Hap (269) 5. Boreas (261) 6. Gewoon goed gegokt (260) 7. 1984 (257) 8. Google United (254) 9. Claasen en co (250) 10. Geen Iperen en Bumkeklimmers (247) 12 Buikpijn (244) 13. Het Klaverblad en Babakoba (242) 15. Blue Ladies (235) 16. Kapellaan (229) 17. BackUp Begonia’s (225) 18. IJsbollen (224) 19. Dat kan niet (213) 20. Binas (212) 21. Wijnen, wijnen, wijnen (211) 22. Oet 2020 (208) 23. Kwizzelvallig (205) 24. Dat wilde ik net zeggen (202) 25. Kwishetwel (197) 26. Tampert (192) 27. Etios, Klimop en VVD (188) 30. No guts no glory (182) 31. Fransje (160) 32. Hedel (148) D66 heeft ingestemd met het nieuwbouwplan voor Zwaluw VFC. De fractie is blij dat er een plan is waarmee de club de stap kan zetten naar een nieuwe, duurzame accommodatie. Er komen eindelijk nieuwe kleedkamers evenals een nieuwe kantine. De club is zelf bouwheer en wil de bouw in 2021 afgerond hebben, het jaar waarin de club 90 jaar bestaat. Het plan is helaas wel duurder dan het plan van een jaar geleden dat GB, VVD en PvdA-GL van tafel veegden, nota bene omdat het te duur was. “Zwaluw krijgt nu minder voor meer”, concludeerde D66-fractievoorzitter Dianne Schellekens. De fractie van D66 prees het ondernemerschap van Zwaluw VFC. “We zijn er ook trots op dat de club de rol als bouwheer neemt. Dat er een nieuw op de toekomstgericht duurzaam gebouw komt te staan, kleedkamers en kantine binnen dezelfde muren”, aldus Schellekens. “En we hopen ook van harte dat het de club lukt om binnen het gebouw de extra kleedkamers te realiseren die nodig denken te hebben. Dan is het gebouw pas echt toekomstbestendig, want binnen enkele jaren weer een los kleedkamergebouw is weggegooid geld.”

Vaart maken en verwachtingen uitspreken

Het was D66 veel waard geweest als het college had doorgepakt met het plan van Zwaluw in november 2018 met de kanttekeningen die de raad daar toen bij plaatste. Uit waardering voor de ondernemerszin van de club en het had het Zwaluw minder vrijwilligersuren en geld gekost. En dit laatste geldt ook voor de gemeente. Door te kiezen voor rekenen in plaats van vaart maken, worden er minder dromen verwezenlijkt van Zwaluw voor meer geld en daarmee bewijzen we als raad de gemeenschap geen dienst. Interessant om eens te onderzoeken of het kan helpen om aan de voorkant aan verwachtingenmanagement te doen. Dat in dit geval de gemeenten en Zwaluw vooraf de verwachtingen over het eindresultaat hadden afgestemd. Dat had geholpen om er als gemeente en vereniging makkelijker en sneller uit te komen. Nu stonden gemeente en club te vaak als kemphanen tegen over elkaar. Dit zou zomaar een mooi onderwerp voor een rekenkameronderzoek kunnen zijn.

Gemeente geeft bankgarantie van maximaal 1 miljoen euro

Nieuw in de financiering is dat de gemeente een bankgarantie heeft afgegeven aan Zwaluw. Een dergelijke constructie werd de afgelopen jaren afgehouden. Verschillende clubs vroegen erom, maar kregen nul op het rekest, omdat het geen gemeentelijk beleid zou zijn. Hier is nu van afgeweken onder de noemer ‘maatwerk’. “Je kunt dit wel maatwerk noemen, maar als je zonder kaders van de gemeenteraad een bankgarantie van 1 miljoen euro afgeeft, dreigt maatwerk willekeur te worden, zeker als het college stelt dat deze constructie maar voor één keer wordt toegepast. D66 ziet juist ook voor andere verenigen mogelijkheden om te gaan werken met een bankgarantie. Als voorbeeld werd MOP genoemd die al jaren bezig is met een blaashal, zodat op het complex ook in december, januari en februari zaalhockey gespeeld kan worden. Deze maanden ligt het normale hockey stil en moet voor zaalhochey uitgeweken worden naar zalen in de wijde omtrek.

D66 en CDA: Bankgarantie ook mogelijkheid voor andere verenigingen

D66 en CDA kondigden aan een initiatiefvoorstel te gaan maken over kaders voor het geven van een bankgaranties voor Vughtse verenigingen, zodat de mogelijkheid in de toekomst onderdeel kan zijn van gemeentelijk beleid. Wethouder Van den Ven (sport en financiën) sloeg de plank volledig mis door meteen te reageren met de woorden dat het college hier geen behoefte aan heeft. Een opmerking als deze is zeer onbegrijpelijk, ongepast en misplaatst: onbegrijpelijk omdat je als gemeentebestuur juist blij moet zijn met een kader waarmeer je willekeur voorkomt, ongepast omdat er nog geen letter op papier staat en misplaatst omdat partijen die hun nek uitsteken voor een initiatiefvoorstel doorgaans lof krijgen voor hun inzet. Burgemeester Van de Mortel greep in en stelde dat het college uitkijkt naar het voorstel.

Blije bestuurs- en jeugdleden van Zwaluw VFC op het bordes van het raadhuis dat nu verbouwd wordt. (Foto: website Zwaluw VFC)

Zie ook:Tóch totale renovatie van hele accommodatie Zwaluw VFC (27-6-2019) – Nieuwbouwplan Zwaluw VFC verdient nadere uitwerking (30-11-2018) – Opiniestuk over gang van zaken Zwaluw: Plaatsvervangende schaamte (18-12-2018)Kinderen uit Zaltbommel en Oisterwijk moeten net zo veel kans maken om aangenomen te worden op het Maurick College als kinderen uit Vught, Helvoirt en Cromvoirt. Dat stelde onderwijswethouder Van de Ven in het vragenhalfuurtje voorafgaand aan de gemeenteraadsvergadering. D66 Vught had deze vragenronde geagendeerd, omdat het Maurick College bij de aanmelding van nieuwe leerlingen gaat loten. D66 zou graag zien dat kinderen uit de directe regio voorrang krijgen en dat het gemeentebestuur hiervoor een lans zou breken bij de succesvolle school, maar Van de Ven weigert zelfs om met het Maurick een gesprek te voeren over het nieuwe aannamebeleid. De fractie van D66 is niet te spreken van deze formalistische houding en begrijpt niet dat op gebieden als woningbouw, ondernemen en toerisme het gemeentebestuur altijd wel probeert Vughtenaren een streepje voor te geven, maar dat leerlingen uit Vught, Helvoirt en Cromvoirt, die het liefst naar het Maurick willen dat wel kunnen vergeten. Zelfs een gesprek aangaan met het Maurick College over het nieuwe aannamebeleid is al te veel gevraagd. Zoals bekend is het Maurick College al jaren razend populair. Dat is niet vreemd, want er wordt uitstekend onderwijs gegeven, het onderwijsconcept sluit goed aan bij deze tijd, de huisvesting is goed op orde en er wordt zelfs uitgebreid. Bovendien zijn de slagingspercentages bij alle onderwijsrichtingen al jaren uitzonderlijk hoog in vergelijking met de andere scholen in de regio. D66 is er dan ook trots op om zo’n top-onderwijsinstelling binnen de gemeentegrens te hebben. Dat heeft wel een keerzijde. Door de grote populariteit kan het Maurick komend schooljaar maximaal 360 nieuwe leerlingen plaatsen. D66 begrijpt dat het Maurick dit besluit heeft moeten nemen, maar wil zo veel als mogelijk voorkomen dat kinderen van buiten Vught, Helvoirt en Cromvoirt ervoor gaan zorgen dat deze kinderen elders in de regio op zoek moeten naar een school.

Vergelijking met 2013 gaat mank

D66 heeft recent vragen gesteld aan het college over de invloed die de gemeente zou kunnen uitoefenen. Daarop antwoordde het gemeentebestuur dat hierin geen rol is weggelegd voor de gemeente. Er werden zelfs antwoorden op schriftelijke vragen uit 2013 bij gehaald, maar die vergelijking gaat mank. Wat was toen het geval: het Sint Janslyceum in Den Bosch was toen zo populair, dat er geloot ging worden. Als Vughtse leerling kon je het Maurick niet als tweede keuze opgeven, omdat er een centrale toewijzing was, waar Maurick  niet aan meedeed. Als je als Vughtse leerling uitgeloot werd bij het Sint Jans, werd je op een andere school in Den Bosch geplaatst, in theorie kon dat zelfs in Drunen zijn omdat die school wel meedoet aan dat systeem. In praktijk is dat overigens niet gebeurd, aldus de rector van het Sint Janslyceum. Maar uitgeloot betekende in 2013 dat je sowieso niet in Vught geplaatst werd. Dat vond D66 het aantasten van de vrijheid van onderwijs en sprong ook toen in de bres voor de Vughtse leerlingen. Het gemeentebestuur was het toen met ons eens en pakte het op. Bij die toewijzing gingen destijds trouwens kinderen uit de buurt van het Sint Jans voor, maar dat was ons punt niet, het ging ons om het toewijzingssysteem.

Kinderen van ver weg verdringen leerlingen uit de buurt

Hier is iets heel anders aan de hand. Leerlingen uit het primaire gebied van het Maurick, moeten loten en maken net zo veel kans als kinderen uit Zaltbommel of Oisterwijk. Onder het primaire gebied rekenen wij Vught, Cromvoirt en Helvoirt, omdat Maurick College voor die plaatsen de dichtstbijzijnde middelbare school is. In het vragenhalfuurtje vroeg fractievoorzitter Dianne Schellekens waarom het gemeentebestuur geen enkel begrip heeft voor de zorgen van ouders uit Vught die graag  willen dat hun zoon of dochter op de middelbare school in hun woonplaats kan. Eerdere vragen werden door het ambtelijk apparaat in samenwerking met het Maurick beantwoordt. “Waarom is het college niet bereid om op te komen voor deze ouders en kinderen”, vroeg Schellekens. “Voor de Helvoirtse kinderen kan dat wellicht nog problematisch zijn, maar dan toch op zijn minst voor de kinderen en ouders uit de huidige gemeente Vught? Wat vindt u van onze suggestie dat kinderen uit Vught, Cromvoirt en Helvoirt een grotere kans op inloten te geven door ze drie loten krijgen? Of zijn er nog andere ideeën zoals selectie op de postcodes uit het primaire gebied. Kinderen uit Vught, Cromvoirt en Helvoirt toelaten en de rest loten kan ook een aanpak zijn?”

Gemeentebestuur heeft geen zin in een gesprek of een appèl

Het antwoord op de vragen was kort maar krachtig: de gemeente Vught laat de keuze aan de school en is niet eens genegen om het gesprek met de school aan te gaan. Volgens Van de Ven is er geen relatie tussen de gemeente en het Maurick. Voor D66 is dat antwoord te makkelijk, te ambtelijk, te formalistisch en te kort door de bocht. In samenwerking met het Maurick wordt het hele gebied rondom de school immers aangepakt. Daar draagt de gemeente vele tonnen aan bij. Er is dus wel degelijk een relatie tussen de gemeente en de school. Bovendien is voorrang geven aan leerlingen uit het eigen primaire gebied (de directe omgeving) niet iets raars. Op het Maurick wordt bij VMBO kader namelijk al jaren wél voorrang gegeven aan kinderen uit Vught, en terecht Al met al zeer teleurstellend. D66 hoopt dat het aantal aanmeldingen rond de 360 zal uitkomen, zodat alle kinderen uit Vught, Helvoirt en Cromvoirt dus naar het Maurick kunnen. Zie ook:vragen D66 over aannamebeleid Maurick College (2-12-2019) – de ingediende schriftelijke vragen (2-12-2019) – antwoorden op schriftelijke vragen (10-12-2019) – D66 Vught: vrije keuze van middelbare school in regio Den Bosch lijkt in het gedrang te komen (17-3-2013)  D66 Vught heeft aan het college van B en W vragen gesteld over het aannamebeleid van nieuwe leerlingen op het Maurick College. Voor komend schooljaar gaat de populaire middelbare school loten. D66 vindt dat leerlingen uit Vught, Helvoirt en Cromvoirt voorrang zouden moeten krijgen, omdat het Maurick voor deze plaatsen de dichtstbijzijnde, primaire school is. D66 hoopt dat het gemeentebestuur hiervoor een lans wil breken. D66 is er trots op dat er in Vught zo’n uitstekende school is op het gebied van voortgezet onderwijs. Het Maurick College heeft een onderwijsvorm die zeer succesvol is. De huisvesting is goed op orde en er wordt zelfs uitgebreid. Bovendien zijn de slagingspercentages bij alle onderwijsrichtingen al jaren uitzonderlijk hoog in vergelijking met andere scholen in de regio. Het is dan ook niet raar dat de school al jaren populair is en nog steeds populairder wordt. Dat is niet alleen in het primaire verzorgingsgebied Vught, Helvoirt en Cromvoirt, maar ook (ver) daarbuiten.

Grote aantrekkingskracht van het Maurick College

Inmiddels is de aantrekkingskracht van de school zo groot dat in het komende schooljaar alle nieuwe leerlingen niet meer rechtstreeks geplaatst kunnen worden. Daarom zal er komend schooljaar geloot gaan worden. Er is plaats voor 360 leerlingen. De verdeling is 22 plaatsen op vmbo basis-kader, 122 op vmbo-t en vmbo-t/havo en 216 voor havo/vwo en gymnasium. Alle nieuwe leerlingen loten mee, of ze nou uit Vught, Drunen, Helvoirt of Zaltbommel komen. Alleen de nieuwe leerlingen die al een broer of zus op de school hebben zitten, worden automatisch aangenomen en hoeven niet mee te loten.

D66 wil voorrang voor kinderen uit Vught, Helvoirt en Cromvoirt

D66 begrijpt dat Maurick College op de rem moet trappen, omdat de capaciteit er niet is om nog meer leerlingen te plaatsen. D66 zou echter liever zien dat kinderen uit Vught, Helvoirt en Cromvoirt voorrang zouden krijgen bij de inschrijvingen. Voor deze drie plaatsen (postcodes 5261 t/m 5268)  is de school de meest dichtstbijzijnde. D66 heeft daarom aan het gemeentebestuur gevraagd of zij het met D66 eens dat kinderen in principe in hun eigen plaats voortgezet onderwijs moeten kunnen genieten als dat aanwezig is. Ook vraagt D66 of het college bereid om hierover het gesprek aan te gaan met Maurick College om af te tasten of er met name voor kinderen uit Vught, Helvoirt en Cromvoirt een betere positie te creëren is? Voorrang bij toewijzing zou de voorkeur van D66 hebben, maar een alternatief is om deze kinderen 2 of 3 loten te geven. Zie ook:de ingediende schriftelijke vragen Zie ook het vervolgbericht:Gemeente weigert gesprek met Maurick; leerlingen uit Vught, Helvoirt en Cromvoirt de dupe (17-12-2019)  Vught snakt meer dan ooit naar een rekenkamer. Er is te veel onrust, te veel onduidelijk en te weinig transparantie. Dat maakt dat D66 wel tien onderwerpen zou kunnen bedenken waarover een rekenkamer zou kunnen adviseren. Dat stelde D66-fractievoorzitter Dianne Schellekens bij de laatste raadsvergadering, waarin de SP opnieuw een voorstel indiende om de rekenkamer nieuw leven in te blazen. Gemeentebelangen en VVD hielden dit wederom tegen. D66 wil de rekenkamer terug omdat de raad zich nu tekort doet. Een onafhankelijke rekenkamer kan onderzoek laten doen, kan het functioneren van de raad versterken en bijdragen aan het vertrouwen van de burgers in de gemeenteraad. Dat is momenteel geen overbodige luxe. Een raad die zijn rol serieus neemt, wil een rekenkamer hebben die voor de raad en de inwoners in beeld kan brengen hoe zaken in de gemeente worden uitgevoerd. Een rekenkamer rekent dus niet per se zaken uit, maar kan ook inzicht geven over hoe besluitvorming heeft plaatsgevonden. Volgens D66 is er niets mis mee om een onafhankelijke club mensen bepaalde beleidsgebieden af en toe te laten toetsen op doelmatigheid, doeltreffendheid en rechtmatigheid. Een rekenkamer heeft nu keuze uit een heleboel nuttige onderwerpen die nader uitgezocht zouden kunnen worden.

Groeiende onvrede in Vught

Volgens D66 is de groeiende ontevredenheid in Vught en Cromvoirt niet weg te zetten als een landelijke trend. Het verzet is ook nog nooit zo groot geweest. Schellekens: “Wij begrijpen het verzet: er is te weinig transparantie en uitleg bij bepaalde besluiten, mensen worden niet meegenomen en komen voor voldongen feiten te staan. En zoals laatst bij de discussie over de Jagersboschlaan door het college gesteld werd: ‘we zijn het gewoon niet eens met de aanwonenden, dus tot ziens in de rechtbank’. Dat is echt te makkelijk.” Wijken worden in dit dossier tegen elkaar uitgespeeld. Verschillende mensen zitten in dit dossier in hun eigen waarheid en doen uitspraken die niet stroken met de feiten, zoals in de laatste raadsvergadering waarin de fractievoorzitter van Gemeentebelangen daar zelfs zijn excuses voor moest aanbieden. Ook het college kan hier geen helderheid geven. Een rekenkameronderzoek kan in zo’n geval wel duidelijkheid verschaffen. Goed voor de gemeenteraad, het college, maar vooral de betrokkenen.

Onderwerpen liggen voor rekenkamer voor het oprapen

De rekenkamer in Vught is al een tijdje slapend. Er is geen budget en VVD-fractievoorzitter Mark du Maine is het enige lid. Dat is op dit moment niet onwettig, maar door nieuwe regels van het ministerie van Binnenlandse Zaken mag deze constructie binnenkort niet meer. Vught moet dan wel. In het verleden was D66 niet altijd gelukkig met de Vughtse rekenkamer. Dat had vooral te maken met de partijdigheid ervan; de voormalige rekenkamer bestond alleen uit mensen met een PvdA-achtergrond. Alleen PvdA-GL vond dat destijds geen probleem. Zie ook: Coalitie zoekt nieuwe redenen om opening Jagersboschlaan te rechtvaardigen (16-10-2019) – Vught betaalt te veel voor fietsveilige route naar Den Bosch (4-8-2019) – D66 tegen komst én voorfinanciering Misha de Vries school (24-7-2019) – Motie van wantrouwen ingediend wegens prijsverhogingen ‘Lunet5’ (8-6-2019) – D66 wil opheldering over veel duurdere woningen op plek zaal Schoonveld (2-5-2019) – Vught gaat nat op de Omgevingswet (24-4-2019) – Megalomane bouwplannen bij Roucouleur van tafel (16-4-2019) – D66 staat pal achter de bezwaren van omwonenden van nieuwe beweegzaal (4-3-2019) – Geen duidelijkheid maar rookgordijn, fabels en verzinsels rondom besluitvorming N65 (2-3-2019) – D66 wil opheldering over woningtoewijzing Isabellaveld (6-2-2019) – Ozb wordt toch niet bevroren, maar stijgt met bijna 2 procent (17-12-2018) – Wethouder volledig regie kwijt bij bouwproject Vught-zuid; D66 zegt vertrouwen op (10-11-2019) – Realiseren doorgang Petrustuin – De Heuvel nog steeds ‘op lijstje’ (12-9-2018)De begroting 2020 in Vught is aangenomen. D66 stemde ermee in nadat een motie was aangenomen waarin het college de opdracht krijgt om de begroting voor de komende jaren gezonder te maken. Er zijn maar weinig gemeenten in Nederland die er zo slecht voor staan. Wethouder van de Ven was niet van plan om die positie te verbeteren en wilde door blijven gaan met investeren (lees: geld uitgeven), maar door de motie zal hij in het voorjaar van 2020 een rooskleuriger uitzicht op de begrotingen de komende jaren moeten leveren. “Een begroting als deze is niet bepaald ‘vertrouwd en vernieuwd’, maar is een geheel ander financieel beleid dan we de afgelopen jaren hadden. De verschillende VVD en D66-wethouders op de post financiën worden duidelijk gemist”, stelde D66-fractievoorzitter Dianne Schellekens. In 2017 werd nog gesproken over de gezondste meerjarenbegroting ooit. Nu geeft iedereen aan dat de ondergrens wel bereikt is. Alleen wethouder Van de Ven en zijn partij PvdA-GL ontkennen de benarde financiële positie van Vught. De zorgen van D66, VVD, CDA, SP en GB werden zelfs afgedaan als ‘paniekzaaierij’, omdat de meerjarenbegroting immers sluitend was, maar dat zegt natuurlijk helemaal niets.

Vught na elke vergadering een paar ton armer

Volgens Schellekens is het niet vreemd dat Vught er zo slecht voor staat. “Iedere raadsvergadering liggen er weer voorstellen die een hoop geld kosten en elke keer bij de naborrel is de gemeente weer een paar ton lichter. Dat kan niet zo doorgaan, besturen is kiezen uit schaarste, maar die schaarste wordt niet gezien. Via de krant wordt het ene na het andere nieuwe plan bekendgemaakt, waardoor de raad voor een voldongen feit komt te staan. Verschillende partijen vrezen al langer dat dit niet goed kan blijven gaan. Dat punt zijn we nu ook bereikt. Van de gezondste begroting van de eeuw in 2 jaar naar de ongezondste, het kan hard gaan.”

Positie verslechterd door truc voor sluitende begroting

Om de begroting sluitend te maken heeft Vught ervoor gekozen om minder te gaan sparen voor de rijksinfra. Met deze truc waarmee de begroting wel sluitend wordt gemaakt, maar onze financiële positie nog verder verslechtert, werd voorkomen dat er keuzes gemaakt moeten worden. Schellekens: “Maar hoe langt kun je dit nog volhouden? Een schuldpositie boven de 150 procent en een solvabiliteit onder de 20 procent zijn zo alarmerend, dat de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) voor deze getallen zelfs geen benaming hebben.”

Eerder meer sparen dan minder

De greep uit de spaarpot van rijksinfra is bovendien tegen de afspraken met de raad in. Waarom heeft de raad anders eerder bepaald dat dit bedrag nodig is. Het college ontkent ook niet dat de spaarpot volledig gevuld moet worden. En je houden aan de afspraken om die spaarpot te vullen, vindt D66 geen overbodige luxe. Iedereen verwacht dat de bouwkosten alleen maar verder zullen stijgen. Dat verwacht het college ook, want de nieuwbouw van het Zuiderbos gaat om die reden voorlopig niet door. De school kost immers 14 miljoen, maar er is maar 8 miljoen gereserveerd. Hoe kun je dan uit je spaarpot geld halen? Er moet eerder geld bij. D66 wil terug naar de ondergrens die de VNG adviseert, dus een schuldpositie maximaal 130 procent (in plaats van 150 procent) en een solvabiliteit minimaal 20 procent (in plaats van 14 procent). Bij die ondergrens is de financiële positie nog steeds zorgelijk en zeker niet rooskleurig, maar mocht zich iets voorden, heeft Vught nog wat vet op de botten. D66 en VVD hadden daarom een motie opgesteld met de oproep aan het college om de stijgende (schuldquote) en dalende (solvabiliteit) lijnen te keren. Ook SP en GB steunden de oproep. Gelukkig stemde de hele raad voor de motie en is dat de start om de trend om te buigen en de komende jaren uit de rode zone te komen.

College moet aan de bak

“Wij willen niet alles vooruitschuiven, dus college aan de bak”, was de oproep van Schellekens. “Het lijkt ons bovendien wel zo fair richting Helvoirt. De afgelopen jaren werd daar regelmatig in de gemeenteraad gezegd dat Vught financieel aan de grond zat. De getallen bewezen dat dat niet zo was, nu helaas wel.”    Het team van het CDA heeft vrijdagavond in Helvoirt de pubquiz ‘Wie Kent Vught’ gewonnen. In een goedgevulde ‘huiskamer’ in het HelvoirThuis bleek het team het meeste te weten van Vught. De pubquiz werd georganiseerd door de D66-afdeling Vught, omdat Helvoirt en Vught op 1 januari 2021 worden samengevoegd. Dat bracht D66 op het idee om een pubquiz (met een knipoog) te houden. Het werd beslist geen avond met taaie politieke kost, maar allerlei soorten vragen kwamen voorbij, onder andere over de ‘nonnen van Vught’, postcodes, Albert Verlinde, Jimi Bellmartin, bijnamen en vlaggen en wapens uit Vught en omgeving. Meest onthullend waren voor veel deelnemers de verschillende bijzondere gebeurtenissen waarmee Vught de afgelopen decennia in het nieuws was.

Ook Rob Jetten was van de partij

Er waren ook videobijdragen. Een daarvan kwam van Rob Jetten, fractievoorzitter van D66 in de Tweede Kamer, die speciaal voor deze pubquiz een vraag had opgenomen op video. Hij begon met “Hallo Helvoirt” en zei dat de D66’ers in Helvoirt geluk hebben, omdat D66 Vught volgens Jetten een van de meest actieve D66-afdelingen van Nederland is. Ook Annemarie Spierings, gedeputeerde in Brabant en landelijk voorzitter van D66, nam voor deze quiz twee vragen op. Het team van het CDA behaalde uiteindelijk de meeste punten. Ans Beijens, fractievoorzitter van het CDA in de gemeente Haaren (waartoe Helvoirt nu nog hoort) nam de eerste prijs in ontvangst.  “Geweldig hoe jullie je hebben weten te presenteren in Helvoirt”, aldus Beijens. “Wat hebben jullie hier veel tijd in gestoken en wat hebben wij er veel van opgestoken.” Tweede werd het team ‘De Aanhang’ en derde werd een team ‘Wie kent Helvoirtquiz’, een groep enthousiaste Helvoirtenaren die ieder jaar ook een pubquiz organiseren tijdens het Helvoirts Weekend in mei. “Daar doen we als D66 volgend jaar aan mee”, reageerde organisator Fons Potters. “Omdat de vragen alleen over Helvoirt gaan, wordt ons doel om niet op de laatste plaats te eindigen.”

Pubquizvragen ook op computer te maken

Er wordt nog geprobeerd om van alle vragen uit de pubquiz ‘Wie-Kent-Vught’ een digitale versie te maken. Op die manier kunnen mensen die vrijdag niet konden komen op computer of telefoon de quiz alsnog spelen en daarmee een hoop wetenswaardigheden over Vught te weten komen. Eerdere berichten en artikelen over Helvoirt: – Helvoirtenaren denken bij samenvoeging met Vught vooral in kansen en dromen (2-10-2019) – Helvoirtse politieke partij Progressief’96 zoekt samenwerking op met D66 Vught (10-9-2019) – D66 mist visie, ambitie en Helvoirt in nieuw bestuursakkoord (20-6-2018) – Themabijeenkomst: Helvoirt 100% bij Vught (18-3-2018) – D66: Helvoirt van harte welkom bij Vught, net als deel van Esch (14-2-2018) – Afdeling D66 Vught uitgebreid met Helvoirt (22-10-2017) – Behoud voorzieningen en eigenheid belangrijkste voor inwoners van Helvoirt bij samenvoeging met Vught (25-11-2015) – Peiling D66 Stemtent: Helvoirt wil bij Vught (12-10-2014) – Helvoirt en Vught samenvoegen? D66 Vught peilt de meningen in Helvoirt (6-10-2014)    De zorgen die D66 dit voorjaar al had over de financiële positie van de gemeente Vught zijn niet verdwenen. Integendeel, want de begroting van volgend jaar is op een onverantwoorde manier sluitend gemaakt. Hoewel met deze meerjarenbegroting alle risico’s naar de toekomst doorgeschoven worden, bleef de wethouder financiën trots op zijn afgeleverde werk. In de commissie was dan ook alleen zijn eigen partij PvdA-GroenLinks er blij mee, alle andere partijen zagen net als D66 dat de rek er volledig uit is en dat mooi weer blijven spelen niet langer geloofwaardig is. De begroting is sluitend gemaakt door niet de spaardoelen voor rijksinfra te halen zoals die waren afgesproken. Er is ook nog sprake van een incidentele meevaller in 2019 van 6 ton. Als we dat buiten beschouwing laten is er nog steeds sprake van meerjarige aanzienlijke tekorten. “Dat is ook niet vreemd, want vrijwel na elke raadsvergadering constateren we dat er weer tonnen extra zijn uitgegeven”, aldus D66-commissielid Dion Meuwissen.

Begroting sluitend gemaakt met spaargeld voor rijksinfra

In april heeft de raad gevraagd om een ombuigingsdocument. Dat ligt er maar het college legt deze in de la. Er hoeft volgens het college niets bezuinigd te worden, omdat er 3 miljoen uit de toekomstige spaarpot voor Rijksinfra gehaald wordt en 2 miljoen uit de algemene reserve. “Wat is er plotseling veranderd?”, vroeg Meuwissen. “Het ontgaat ons wat de basis is hiervoor. Waarom het zorgvuldig sparen verlaten enkel en alleen om de begroting sluitend te krijgen?”

Financiële positie van Vught niet duurzaam en houdbaar

Een sluitende begroting betekent nog niet duurzaam en houdbaar financieel beleid. Twee indicatoren voor de houdbaarheid zijn de solvabiliteit en schuldquote. De solvabiliteit is de mate waarin de gemeente aan haar financiële verplichtingen kan voldoen. Vorig jaar was D66 daar al bezorgd over. De VVD probeerde ons toen gerust te stellen. De kritische ondergrens van 20% zou alleen in 2019 worden doorbroken en daarna zou Vught weer langzaam kruipen naar de gewenste 30%. In een jaar tijd kan er veel veranderen. Voor 2019 is de solvabiliteit weliswaar 31%, maar de eerste helft van het komende decennium gaan we structureel onder 20% komen. “Ik moest heel goed zoeken naar een gemeente die lager zit. Als een van de weinige gemeenten in Nederland zit Vught onder de penibele grens van 20 procent”, aldus Meuwissen. Ook de schuldquote is zorgelijk. Zo zorgelijk, dat deze op een percentage komt waar de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) niet eens aan naam voor heeft. 130% een duidelijke grens. Dan staat het licht op rood. De VNG stelt dit als maximum te hanteren en daarboven de schuld af te bouwen. Vught gaat hier echter ver boven komen en gaat richting bijna 150%. Van afbouw is geen sprake, de schuldquote neemt toe.

Helvoirt moet niet van de regen in de drup komen

Een achterliggende reden is ook het ontbreken van duidelijke financiële doelen. We verwelkomen in 2021 de inwoners van Helvoirt. We moeten ervoor zorgen dat ze niet gevoelsmatig van de regen in de drup terechtkomen. Vught, Cromvoirt en Helvoirt zijn fijne dorpen om te wonen met topvoorzieningen. Ook de transitie in het sociaal domein is tot nu toe adequaat verlopen. Meuwissen: “Dat moet zo blijven en het uit opportunisme verplaatsen van problemen naar de toekomst past daar niet bij. Een goede langetermijnvisie geeft alleen maar meer rust.” Ondanks alle aantoonbare alarmbellen toonde wethouder Van de Ven (financiën, PvdA-GroenLinks) zich trots op het resultaat ‘omdat er nu geen buurthuizen gesloten hoeven te worden’. Dat we minder sparen voor de rijksinfra, terwijl we weten dat de prijzen in de bouw alleen maar fors blijven stijgen, was een zorg voor later. Het voorlopig niet bouwen van de uitbreiding van de school Zuiderbos was eveneens onnavolgbaar. Omdat de prijzen nu stijgen, wordt er niet gebouwd. Maar over een paar jaren gaan de prijzen misschien wel omlaag en dan zou Vught goedkoper uit kunnen zijn.

Het tafelzilver is al verkocht

Het enthousiasme voor de begroting werd alleen gedeeld door PvdA-GroenLinks, die van het betoog een soort campagne-aftrap maakte. Er werd vooral teruggeblikt op ‘grote successen’ en er werden nog wat wensen voor het komende jaar geopperd. Dat de portemonnee van Vught volledig leeg was, leek de fractie gemakshalve te zijn vergeten. De VVD had wel zorgen over de begroting en pleitte wél voor het maken van keuzes, maar dan moest de hele raad het wel met die keuzes eens zijn. Een onmogelijke opgave. Bovendien zou het college allang dat soort keuzes gemaakt kunnen hebben, als ze al bestaan. GB wilde weten of er ergens nog wat te verdienen valt. Die mogelijkheden waren volgens het CDA minimaal. “Al ons tafelzilver is de afgelopen jaren al verkocht”, aldus Rutger Jans, die net als D66 een solide visie op de zeer zorgelijke financiële situatie van Vught voorhield. Volgende week vergadert de gemeenteraad over de begroting. D66 zal nog met een aantal voorstellen komen. Zie ook:Grote zorgen D66 om begrotingstekort in Vught (juli 2019)