RouteZaterdag juli ’24: Landbouw in Noord-Holland

De dag begon bij Melkveehouderij Amber Laan in Warder. Tijdens de inloop van 09:30 tot 10:00 kwamen de eerste Routers samen. Het ochtendprogramma begon met een gesprek met Amber Laan, een jonge melkveehoudster die samen met haar vader een bedrijf runt in het Natura 2000-gebied Polder Zeevang. Amber gaf inzicht in de uitdagingen waar jonge boeren in deze tijd mee te maken krijgen. Zo noemde zij de invloed van Natura 2000-wetgeving, de klimaatuitdagingen en de vraagstukken rondom mestafvoer. Vooral de financiële druk maakt het moeilijk voor jonge boeren om een toekomst in de sector te zien. Amber stelde dat voor jonge boeren de mogelijkheid om van de landbouw te leven – met bijvoorbeeld de helft van de huidige veestapel – aantrekkelijker moet worden gemaakt.

Een ander interessant punt was de discussie over agrarisch natuurbeheer. Amber benadrukte dat er meer geld beschikbaar zou moeten komen voor dit soort initiatieven, zodat boeren worden gestimuleerd om natuurvriendelijker te werken. Ze wees echter ook op het spanningsveld tussen de theoretische beleidskaders en de praktische realiteit op het erf.

Na het gesprek met Amber volgde een korte discussie met Laura Bromet, Tweede Kamerlid voor GroenLinks en woordvoerder op het gebied van landbouw. Zij stelde dat de huidige problemen rondom mestproductie voortkomen uit een te grote veestapel en pleitte voor een vermindering van het aantal dieren. Bromet wees ook op de noodzaak om de voedselproductie in Nederland te herzien, waarbij meer grond gebruikt zou moeten worden voor het verbouwen van voedsel voor mensen in plaats van veevoer. De ochtend werd afgesloten met een rondleiding over het erf van Amber, waar de Routers een kijkje konden nemen in het dagelijks werk op de melkveehouderij.

Na een korte autorit kwamen we aan op tweede locatie: het multifunctionele akkerbouwbedrijf Leven van de Wind in Wieringerwerf, gerund door Marbel de Graaf en haar man Jacco. Hier werd eerst van de lunch genoten, om vervolgens in  gesprek te gaan met Marbel en Nico Verduin, voorzitter van LTO West.

Marbel vertelde over de combinatie van akkerbouw en vergaderlocaties die het bedrijf van haar en haar man zo bijzonder maakt. Nico Verduin benadrukte de rol van LTO West in het behartigen van de belangen van boeren en tuinders in Noord-Holland. In zijn verhaal kwamen de onzekerheden voor de toekomst duidelijk naar voren: boeren voelen zich vaak niet gewaardeerd en hebben te maken met steeds veranderende maatschappelijke en politieke eisen. Hij gaf aan dat Nederland internationaal een sterke positie heeft op het gebied van tuinbouw en innovatie, maar dat boeren het moeilijk hebben door de strenge regelgeving.

Verduin riep op om niet meer regels op te stellen gebaseerd op wantrouwen, maar juist te kijken naar hoe boeren kunnen worden ondersteund in hun rol als voedselproducenten. Het spanningsveld tussen maatschappelijke verwachtingen en economische realiteit kwam hier sterk naar voren.
Ook werd tijdens het middagprogramma stilgestaan bij het belang van de wereldwijde voedselproductie. Verduin stelde dat de productie van vlees wereldwijd toeneemt en dat Nederland, met zijn kennis en innovatiekracht, hieraan kan bijdragen – al hoeft dat niet per se door zelf meer te produceren, maar ook door kennis te delen met andere landen.

Afsluiting: Borrel en diner in Hoorn
De dag werd afgesloten met een gezellige borrel en diner in Hoorn. Hier werd volop nagepraat over de bezoeken en de discussies die gedurende de dag waren gevoerd. Het trilemma van het voedselsysteem – zoals beschreven in het huiswerk – vormde een belangrijk terugkerend gespreksonderwerp. De vragen over de rol van dierhouderij in Nederland, de morele positie van dieren en de verweving van landbouw en natuur werden vanuit verschillende invalshoeken besproken.

Conclusie
De Routezaterdag van 6 juli bood de Routers een diepgaand inzicht in de uitdagingen van de Nederlandse landbouw. De gesprekken met boeren en experts gaven een genuanceerd beeld van de spanningen tussen economische haalbaarheid, ecologische verantwoordelijkheid en maatschappelijke verwachtingen.
Onderstaande aanbevelingen nemen wij als router zeker mee in onze gedachtegang als het gaat om de toekomst van de landbouw:
* Maak het aantrekkelijker voor jonge boeren om van de landbouw te leven, bijvoorbeeld met de helft van de huidige veestapel.

* Meer geld beschikbaar stellen voor agrarisch natuurbeheer om boeren te stimuleren natuurvriendelijker te werken.

* Verminder het aantal dieren om de problemen rondom mestproductie aan te pakken.

* Herzie de voedselproductie in Nederland, waarbij meer grond gebruikt wordt voor het verbouwen van voedsel voor mensen in plaats van veevoer.

* Stel niet meer regels op gebaseerd op wantrouwen, maar kijk naar hoe boeren ondersteund kunnen worden in hun rol als voedselproducenten.

* Nederland kan bijdragen aan de wereldwijde vleesproductie door kennis te delen met andere landen.