Gedragscode en integriteitsregels voor raads- en commissieleden van de gemeente Renkum

Tijdens de raadsvergadering van 31 januari stonden de gedragscode en de integriteitsregels voor raads- en commissieleden (hierna: gedragscode) op de agenda. Het leidde tot wat gedoe en debat in de raad, ondanks het feit dat de meerderheid van de raad zich kon vinden in de stukken. In het raadsvoorstel is verwoord dat goed bestuur ook een integer bestuur is. De fractie van D66 Renkum is
het daarmee eens. De samenleving en de inwoners van de gemeente Renkum mogen rekenen op een integer openbaar bestuur (college van B&W, ambtenaren, raads- en commissieleden). In zoverre vindt D66 Renkum het dan ook te prijzen dat de oude gedragscode Integriteit van de gemeente Renkum uit 2018 wordt ingetrokken en wordt vervangen door een nieuwe, aangepaste versie. Bovendien heeft de gemeente vanuit de Gemeentewet de verplichting om zo’n gedragscode op te stellen. Ook op landelijk niveau bestaat namelijk de nodige aandacht voor het onderwerp. Zo had de wijziging van de Gemeentewet in 2023 onder meer als doel de integriteit van het decentraal bestuur te bevorderen.
 
De fractie van D66 Renkum gaf tijdens de commissievergadering van 16 januari aan dat er hier en daar nog wel wat te verbeteren was in de nieuwe gedragscode. Zo vormde de modelgedragscode van BZK uit 2021 de basis voor de nieuwe gedragscode voor Renkum. Er was hier en daar “geknipt en geplakt” en dat was niet overal zorgvuldig gedaan. Ook werden er artikelen genoemd die er in een logisch verhaal niet in behoren te staan. D66 Renkum gaf aan te begrijpen dat het lastig is om een optimale code op te stellen. In de gemeenteraad en de commissies zitten echter voldoende mensen die vanuit hun huidige of vorige maatschappelijke functie relatief eenvoudig juridische stukken snel en goed kunnen lezen. Onze fractie stelde voor die mensen als een soort “deskundig leesgroepje” bijeen te laten komen om bij dit soort documenten samen met de opstellers ervan door de tekst te lopen voordat het document wordt geagendeerd in de raad. Dat alles vanuit hun professie, zonder enige politieke kleuring en natuurlijk op basis van vrijwilligheid. Hier werd positief op gereageerd door de andere fracties. In de commissievergadering had Peter Kraak namen D66 Renkum ook nog wat inhoudelijke vragen. Het leidde tot enkele kleine aanpassingen en in de raad werd de nieuwe gedragscode uiteindelijk aangenomen door de meerderheid van de raad.
 
Vanwaar dan het gedoe in de commissie en de raad? De fractie van Renkum Rechttoe Rechtaan (RRR) wilde, met als argument de vrijheid van meningsuiting, dat enkele artikelen uit de gedragscode waarin onder andere regels betreffende de onderlinge omgang, de gang van zaken tijdens vergaderingen en de naleving van de gedragscode waren vastgelegd, zouden worden geschrapt uit de nieuwe gedragscode. Dat alles onder het motto “we moeten alles kunnen zeggen”. Volgens RRR is het niet nodig met elkaar vast te leggen dat men elkaar op de sociale media niet persoonlijk moet aanvallen, dat feiten niet verdraaid mogen worden of dat er aannames worden gedaan op basis van roddel. Lang verhaal kort gemaakt: de RRR stemde tegen de nieuwe gedragscode en gaf aan zich er niet aan te zullen gaan houden. Wat de fractie van D66 Renkum betreft treurig, maar aangezien de rest van de fracties wel instemde met de nieuwe gedragscode wordt het voor de fractie van de RRR lastig mee te doen in de raad. Ze plaatsen zich zélf buiten de orde …