Partijdige kieswijzer: D66 Renkum en GroenLinks Renkum

GroenLinks Renkum – Onderwijs
Renkum heeft een laagdrempelige toegang tot Gelrepas, schulddienstverlening, bibliotheek en investeert in onderwijs en volwasseneducatie.

D66 Renkum – Onderwijs
D66 wil dat elk kind een veilige, goede en gezonde leeromgeving, krijgt waar het zichzelf mag zijn en zich optimaal kan ontwikkelen. Het maakt daarbij niet uit waar je wieg heeft gestaan. Wij vinden de bibliotheek ook heel belangrijk. Het Taalhuis en de Voorleesexpress worden ondersteund zodat laaggeletterdheid wordt tegengegaan.
Er moeten twee volwaardige bibliotheken blijven in onze dorpen.

Wij willen groene schoolpleinen en duurzame, klimaatvriendelijke schoolgebouwen. We willen schoolgebouwen waar onderwijs en kinderopvang samenwerken met sportbuurtwerk, de bibliotheek, sport-, muziek- en andere verenigingen.

We willen veilige speel- en ontmoetingsplekken in alle dorpen. We zorgen samen met de maatschappelijke organisaties voor het aanbieden van voldoende ontspannende activiteiten voor alle kinderen van alle leeftijden.

GroenLinks Renkum – Klimaat
Energie besparen is het beste middel om onze uitstoot te verminderen. Daarom legt Groen- Links de focus op energiebesparende maatregelen, zoals het (verder) isoleren van huizen en bedrijfsgebouwen. Daarvoor stelt de gemeente renteloze leningen ter beschikking aan zowel eigenaren als huurders.

We moeten fors meer duurzame energie gaan opwekken – ook om ons aandeel in de regionaal afgesproken doelstellingen te behalen. In de eerste plaats kijken we daarvoor naar verdere opwek op en rond gebouwen, in het bijzonder meer zonnepanelen op daken, bedrijfsterreinen en parkeerplaatsen.
GroenLinks wil dat voor het opwekken van groene stroom binnen vier jaar elk daarvoor geschikt dak in de gemeente wordt belegd met zonnepanelen
Grondeigenaren en wijkinitiatieven vinden tevens steun bij de gemeente voor de plaatsing van individuele kleinere windmolens (tot 15 meter hoog).

We gaan daarom snel en voortvarend, samen met inwoners, tuinen minder ‘versteend’ maken. De gemeente gaat daarom onder meer gratis de tegels innemen die inwoners uit hun tuinen wippen.
We zetten onder meer in op het vergroten van het aandeel loofbomen in de bosgebieden in de gemeente.

Over vier jaar werken alle boerenbedrijven in onze gemeente natuurinclusief.
De wildopvang, dierenambulance en dierenasiels worden door de gemeente gesteund.

Iedere aanpassing in de openbare ruimte is per saldo natuurpositief, en minimaal klimaat- en stikstofneutraal. Waar een boom wordt gekapt, worden er minstens twee terug geplant, binnen de gemeente en binnen 24 maanden.
Lichtvervuiling, onder meer van straatverlichting, is schadelijk voor wilde dieren. GroenLinks wil daarom niet meer verlichting dan strikt noodzakelijk; onze gemeente doet daarnaast mee aan de Nacht van de Nacht.

D66 Renkum – Klimaat
Bij nieuwe ontwikkelingen geldt: Ja het kan, mits het klimaatneutraal gebeurt. De gemeente geeft zelf ook het goede voorbeeld door bijvoorbeeld op alle gemeentelijke overheidsgebouwen zonnepanelen te plaatsen.
Er vindt planvorming plaats voor de realisatie van een waterkrachtcentrale bij de stuw bij Driel.
Met een visie alleen wordt de klimaatverandering niet aangepakt. Er moet snel worden gehandeld.

Het verduurzamen van huurhuizen van de woningbouwcorporaties mag niet leiden tot verhoging van de woonlasten en/of verslechtering van de leefomgeving van diersoorten zoals huismussen, gierzwaluwen en vleermuizen. We maken daarover afspraken met de woningbouwcorporaties.

Met te veel planten- en diersoorten gaat het niet goed. De gemeente voert daarom een volwaardig biodiversiteitsbeleid, gericht op behoud en duurzaam gebruik van alle vormen van biodiversiteit.
Ook bij de (her)inrichting van straten en pleinen in de dorpen staan vergroening en verbetering van de biodiversiteit hoog op de prioriteitenlijsten. Renkum doet mee en stimuleert de inwoners om mee te doen met het landelijke initiatief ‘Tegelwippen’. Bewoners worden ondersteund en gestimuleerd om tegels te verruilen voor groen. Intensieve veehouderij komt in Renkum niet voor en dat blijft zo.

We stimuleren een duurzame voedselproductie door het lokaal (biologisch) verbouwen en verkopen van voedsel.

Er wordt een nieuwe inventarisatie gedaan van waardevolle bomen in de gemeente en meer bomen krijgen een beschermde status.

Bij nieuwe bouwplannen moeten de woningen niet alleen energiezuinig zijn, maar moet het bouwplan zelf op een duurzame, natuur inclusieve en circulaire wijze ontwikkeld en gerealiseerd worden. Dat betekent dat verplicht wordt gesteld dat het plan moet zorgen voor een gezonde en toekomstbestendige leefomgeving voor mens en dier. Voorbeelden hiervan zijn: het aanplanten van voldoende bomen en hagen, het aanleggen van groene daken of gevels.

Hoewel veel inwoners inmiddels zelfstandig aan de slag zijn gegaan met het duurzaam maken van hun bestaande woning, kunnen en willen nog te veel woningbezitters geen maatregelen nemen om hun woning energiezuinig en toekomstbestendig te maken.

De gemeente gaat hen hierbij helpen door voorlichting en door het aanbieden van (rijks- of provinciale) subsidies om verduurzamingsmaatregelen te nemen.

Schone lucht is niet vanzelfsprekend, dus uitstoot door bedrijvigheid wordt verminderd. Het stoken van hout kan leiden tot ongezonde uitstoot. We blijven inwoners hierop wijzen en geven voorlichting hoe een houtkachel het beste gestookt kan worden.

GroenLinks Renkum – Wonen
We willen dat nieuwbouwplannen in hoofdzaak bestaan uit betaalbare woningen, en dat er een betere doorstroming komt binnen het bestaande woningaanbod. Om dat waar te maken, zal de gemeente de regie moeten nemen, waar nodig met behulp van een creatieve, innovatieve aanpak.

Nieuw te bouwen woningen in de gemeente Renkum bestaan voor 80% uit woningen in het sociale- en middensegment (huur en koop) en minstens de helft hiervan is sociale huur. De bouwverordening wordt waar nodig aangepast om te zorgen dat bij bouwprojecten de laatste inzichten op het gebied van ecologisch, natuur inclusief en klimaatbestendig bouwen toegepast worden, zoals optimale isolatie, zonnepanelen, waterkelders van passend formaat, en natuurlijke koeling

We willen dat nieuwe woningen eraan bijdragen dat meer mensen de kans hebben om goed en betaalbaar te wonen. Daarvoor voert de gemeente voor deze woningen een anti-speculatiebeding en een zelfbewoningsplicht in. Voor bestaande woningen wordt dit geregeld met behulp van verhuurdersvergunningen, een huurplafond en een maximale huurstijging. Zo kunnen alle huurders rekenen op een goede en eerlijke behandeling.

De gemeente stimuleert ook het permanent omvormen van daarvoor geschikte leegstaande bedrijfs- en kantoorpanden tot woningen.

We bouwen binnen de grenzen van de huidige bebouwing en met respect voor aan- grenzende natuur. Waar nieuwe bebouwing direct aan een natuurgebied (bijvoorbeeld Natura2000 of Gelders Natuurnetwerk) grenst, wordt bijzondere aandacht besteed aan de inpassing en de noodzaak van een geleidelijke overgang
We bouwen circulair.
We ontwikkelen daarom een verantwoorde aanpak om, waar dat haalbaar is, vrijkomende villa’s om te vormen tot duurzame, toekomstbestendige woonplekken voor meerdere huishoudens. Vergunningen voor het splitsen van woningen worden kosteloos verstrekt.
We maken duidelijke prestatieafspraken met Vivare over het verduurzamen van bestaande woningen. De totale huur- en energielasten van huurders stijgen hierdoor niet.
Er komen geen nieuwe vakantieparken in onze gemeente.

D66 Renkum – Wonen
Nieuwe bouwplannen moeten leiden tot betaalbare koop- en huurwoningen voor de doelgroepen op de woningmarkt waar de woningvraag het grootst is: jongeren en starters. We bouwen in onze gemeente het aantal woningen dat we in de regio hebben afgesproken. Dat betekent dat er 300 woningen worden gebouwd in de periode 2022-2026.

De doorstroming op de woningmarkt wordt verbeterd, bijvoorbeeld door het splitsen van woningen, het bouwen van woningen bij bestaande woningen en het mogelijk maken van nieuwe, alternatieve woonvormen als tiny houses, ecologische woningen en parapluwoningen.

Voor elk ruimtelijk plan dat in de gemeente Renkum wordt ontwikkeld, wordt vooraf duidelijk gemaakt hoe inwoners en belanghebbenden kunnen participeren in het planproces. Dat gebeurt door voor elk voorstel en per ontwikkelingslocatie aan te geven welk niveau van participatie geldt. We vinden het belangrijk dat alle belangen zichtbaar op tafel liggen voordat er als gemeente een beslissing wordt genomen, ook als daarmee de beslissing lastiger wordt gemaakt.

Het verduurzamen van huurhuizen van de woningbouwcorporaties mag niet leiden tot verhoging van de woonlasten en/of verslechtering van de leefomgeving van diersoorten zoals huismussen, gierzwaluwen en vleermuizen. We maken daarover afspraken met de woningbouwcorporaties.

Er wordt door de gemeente maximaal gestuurd om de woningmarkt duurzaam, natuurinclusief en toekomstbestendig te maken. Nieuw te bouwen woningen zijn gasloos, circulair gebouwd, bieden ruimte aan vogels en vleermuizen en voldoen aan de laatste duurzaamheidscriteria.

Hoewel veel inwoners inmiddels zelfstandig aan de slag zijn gegaan met het duurzaam maken van hun bestaande woning, kunnen en willen nog te veel woningbezitters geen maatregelen nemen om hun woning energiezuinig en toekomstbestendig te maken. De gemeente gaat hen hierbij helpen door voorlichting en door het aanbieden van (rijks- of provinciale) subsidies om verduurzamingsmaatregelen te nemen.

GroenLinks Renkum – Werk en inkomen
GroenLinks maakt zich sterk voor het basisinkomen.
Wij vinden dat de ongelijkheid moet afnemen en dat met name kinderen die in armoede opgroeien extra rechten hebben, zoals op gratis dagelijkse huiswerkbegeleiding. Om de armoedeval tegen te gaan verruimen we de doelgroep van het armoedebeleid tot 140% van het bijstandsniveau. Renkum heeft een laagdrempelige toegang tot Gelrepas, schulddienstverlening, bibliotheek en investeert in onderwijs en volwasseneducatie.

GroenLinks kiest voor schone werkgelegenheid. De gemeente ondersteunt daartoe met name (nieuwe) bedrijvigheid die past bij het groene karakter. Met winkels en horeca maken we duidelijke afspraken over afvalscheiding, duurzame logistiek en maatregelen om energieverspilling (terrasverwarming, open winkelpuien) tegen te gaan.

Waar bestaande bedrijvigheid veel hinder veroorzaakt voor mens en natuur, dient er een garantie te komen dat de hinder wordt weggenomen, zo niet dan is toekomstige verplaatsing of sluiting noodzakelijk.
Bedrijventerreinen horen aan de rand van dorpen, niet tussen woongebieden. De gemeente maakt met betrokkenen een plan voor de herstructurering van het gebied rond de Cardanuslaan in Doorwerth.

Renkum behoudt – totdat het basisinkomen is ingevoerd – haar sociaal ingegeven bijstand, waarin bijstandsgerechtigden tot €220 per maand mogen bijverdienen en per jaar €1200 aan giften mogen ontvangen zonder dat dit gevolgen heeft voor hun bijstandsuitkering.

D66 Renkum – Werk en inkomen
Elk mens heeft zo nu en dan zorgen. Die kunnen financieel, medisch, sociaal of vanuit het ontbreken van veiligheid ontstaan zijn. Heel veel mensen kunnen zichzelf daarbij redden. Wij vertrouwen dan ook op de eigen kracht en ontwikkeling van mensen. Het is dan wel nodig dat de gemeente ervoor zorgt dat iedereen dezelfde kansen krijgt en kan pakken. We zorgen daarom voor samenwerking, stimulering van het eigen kunnen en ondersteuning als dat nodig is.

De maatschappelijke organisaties zijn de lijm en de olie tegelijk die de samenleving goed laten draaien. Wat zij kunnen doen doet de gemeente dan ook niet, waar dat nodig is helpt de gemeente hen. Geld gaat daarbij niet naar het inrichten van overlegstructuren maar naar de concrete acties die worden ondernomen.
De gemeente overbrugt verschillen door ervoor te zorgen dat achtergestelde groepen op basis van gelijkwaardige rechten en plichten zo volledig en zelfstandig mogelijk kunnen integreren en meedoen in de Renkumse samenleving. Zo ontstaan gelijke kansen voor iedereen.

GroenLinks Renkum – Vrijheid en gelijkheid
GroenLinks wil dat de gemeente Renkum een veilige en gastvrije plaats is voor mensen die als vluchteling of asielzoeker naar Nederland zijn gekomen. We zorgen voor de juiste ondersteuning en begeleiding, zodat ze snel hun weg kunnen vinden in hun nieuwe thuisland.

Er moeten genoeg inclusieve plekken en activiteiten zijn waar jongeren elkaar kunnen ontmoeten en hun talenten ontdekken en ontwikkelen. De gemeente Renkum maakt werk van het naleven van het VN-verdrag Handicap, door te zorgen dat beleid en voorzieningen geen onderscheid maken tussen mensen met of zonder handicap, ook niet indirect. De verbetering van de toegankelijkheid van de openbare ruimte wordt met actieplannen gerealiseerd, waarbij de doelgroepen (zoals mensen met autisme, doven en slechthorenden, blinden en slechtzienden, rolstoelers en ouderen) worden betrokken. De gemeente moet zich stimulerend opstellen naar burgerinitiatieven die acceptatie en begrip van LHBTIQ+ mensen bevorderen.

D66 Renkum – Vrijheid en gelijkheid
Er wordt hard opgetreden tegen discriminatie en racisme. In alle dorpen van de gemeente wordt de open en inclusieve samenleving verdedigd als dat nodig is. Herkomst, geloof, gender, seksuele voorkeur, handicap of welk ander onderscheid er tussen mensen ook te maken is: er wordt geen verschil gemaakt in de behandeling van mensen.

Door de oorlogsgeschiedenis van onze gemeente weten we in Renkum als geen ander hoe het is om door geweld van eigen huis en haard verdreven te worden en alles te verliezen. We weten hoe belangrijk het dan is dat je liefdevol en menslievend opgevangen wordt door vreemden, die vluchtelingen zich welkom doen voelen als nieuwkomer in hun gemeenschap.

Nieuwkomers worden in Renkum dan ook altijd in staat gesteld hun eigen leven vorm te geven. Zij krijgen daar niet alleen ondersteuning bij, maar worden ook gewaardeerd om wat zij kunnen brengen en bij kunnen dragen aan de Renkumse gemeenschap. Nieuwkomers worden als meer gezien dan vluchteling en we hebben daar vanaf de start, bij de inburgering en bij de verdere ontwikkeling oog voor.

Goede integratie en inburgering start met het luisteren naar de nieuwkomers zelf om te horen wat zij nodig hebben om hun leven vorm te geven. Het vinden en beschikbaar stellen van goede (leer)werkplekken en woningen voor nieuwkomers is daarvan onderdeel.

GroenLinks Renkum – Zorg, gezondheid en sport
Wanneer inwoners zorg nodig hebben, willen we dat die inclusief is, dichtbij huis geleverd, en gebaseerd op vertrouwen. Iedere inwoner, ongeacht (culturele) achtergrond, sociaaleconomische status, leeftijd of handicap, heeft recht op laagdrempelige en toegankelijke zorg – zo veel mogelijk in eigen dorp.

De gemeente gaat met spoed werken aan een adequate oplossing voor de milieuvervuiling (o.a. uitstoot van stikstof), het overmatig grondwatergebruik en de stankoverlast die enkele bedrijven in onze gemeente veroorzaken. Op dagen met zeer lage luchtkwaliteit stuurt de gemeente een ‘alert’ naar inwoners om hen te waarschuwen

De gemeente werkt dorpsgericht: in ieder dorp is sociaal maatschappelijke dienstverlening (zoals jeugdwerk, jeugdzorg, schulddienstverlening, hulp bij laaggeletterdheid) dichtbij en laagdrempelig
Om te zorgen dat er prioriteit is voor welzijn en zorg van ouderen en dat beleid hiervoor effectief is, komt er een wethouder met seniorenbeleid als specifiek aandachtspunt.

De gemeente werft en ondersteunt vrijwillige ouderen adviseurs (VOA’s), GroenLinks wil dat de gemeente eventuele initiatieven om een hospice te openen in Renkum ondersteunt.
De gemeente Renkum zorgt ervoor dat er een goed en ruim aanbod is wat betreft sport en spel. komen meer natuurspeelplaatsen en ravotbossen

Er moet een subsidiebeleid voor cultuur, sport en spel komen, om op een eerlijke en passende manier alle verenigingen in staat te stellen om hun leden te bedienen
We zetten ons in voor frequenter en goedkoper openbaar vervoer binnen de gemeente, met goede buurtbusverbindingen binnen en tussen de dorpen, en OV-verbindingen met Arnhem, Wageningen, Ede en Overbetuwe. Mensen met een laag inkomen kunnen met hun Gelrepas voor een goedkoper tarief met de (buurt)bus.

We gaan beter gebruik maken van de schaarse ruimte in de dorpen en brengen geleidelijk het aantal autoparkeerplaatsen omlaag. Bij nieuwbouw ontwerpen we de woonomgeving voor een minder auto-afhankelijke samenleving, met aanzienlijk minder parkeerplaatsen dus.
De gemeente Renkum stelt vanaf 2022 een verbod in op het afsteken van consumenten- vuurwerk.

D66 Renkum – Zorg, gezondheid en sport
Sport draagt bij aan een gezond leven, stimuleert actieve deelname aan de Renkumse samenleving en creëert onderlinge verbondenheid. Kinderen, jongeren, ouderen en gehandicapten: iedereen moet kunnen sporten. De Gelrepas wordt hierop afgestemd en de gemeente werkt op dit gebied innovatief en gericht samen met de maatschappelijke organisaties.
In het programma van D66 zijn geen specifieke maatregelen opgenomen over de inrichting van nieuwe sportparken.

De gemeente zelf zorgt ervoor dat zij haar eigen zorgtaak optimaal vervult. Adviseurs en vrijwilligers bieden met verstand van zaken de ondersteuning die nodig is vanuit het sociaal loket. Sociale en medische problematiek wordt door hen snel en goed opgespoord in samenwerking met het sociaal team en de eerste lijn. Het sociaal loket van de gemeente moet bereikbaar en laagdrempelig zijn en wordt daarom zowel in Oosterbeek als het dorp Renkum geconcentreerd. De openingstijden zijn afgestemd op de behoeften van alle zorgbehoevende inwoners. Daarnaast is er in elk dorp ondersteuning van sociale opvang. Zo worden bijvoorbeeld De Kreek, Huis van Renkum en Oase ondersteund bij hun initiatieven op dat vlak en de gemeente werkt met dergelijke organisaties samen waar dat nodig is en kan.

De toekomstige generaties moeten kunnen voortbouwen op datgene wat zij van de vorige generaties ontvingen. De jeugd heeft de zekerheid dat er in hen wordt geïnvesteerd, zodat zij veilig kan opgroeien en de uitdagingen van de toekomst kan aangaan. Een veilige thuisbasis, een gezonde levensstijl en goed onderwijs zorgen ervoor dat de toenemende kansenongelijkheid gaat afnemen.

Ouderen ontvangen dicht bij huis zorg op maat zodra dat nodig is. Zij kunnen zelfstandig zijn zolang dat kan en ontvangen een veilige nieuwe plek in hun eigen gemeenschap als dat nodig is. Een parapluwoning als veilige woonplek bij familie of vrienden moet dan bijvoorbeeld mogelijk zijn.

Het sociaal vangnet (waaronder ook mantelzorgers en vrijwilligers) wordt gebruikt en ondersteund voor gezinnen, jongeren en ouderen die dat nodig hebben.
Bureaucratie wordt voorkomen en zorgaanbieders worden gestimuleerd de zelfredzaamheid van ouderen te ondersteunen, bijvoorbeeld via digitale technologie (e-health), totdat intensievere persoonlijke zorg nodig is.

GroenLinks Renkum – Kunst en cultuur
De gemeente Renkum gaat samen met de Stichting Airborne Herdenkingen een passende vorm zoeken om bij de jaarlijkse herdenkingsactiviteiten ook aandacht te geven aan mensen die in de huidige tijd zuchten onder geweld en onderdrukking, elders op de wereld.

Renkum ondersteunt nieuwe initiatieven in de kunst, cultuur, sport en spel als ze verbindend werken en inclusief zijn. Als ‘kunstenaarsgemeente’ streven we bovenal naar zo veel mogelijk diverse en toegankelijke culturele activiteiten in de gemeente.

Er moet een subsidiebeleid voor cultuur, sport en spel komen, om op een eerlijke en passende manier alle verenigingen in staat te stellen om hun leden te bedienen.

D66 Renkum – Kunst en cultuur
Wij stimuleren de aanwezigheid van een lokale kunst- en cultuursector
Renkum wil graag een gemeente voor kunstenaars zijn. Het doorgeven van het heden aan de generaties van de toekomst is niet alleen een materiële kwestie. Kunst en cultuur staan niet op zichzelf, maar hebben betekenis voor de Renkumse gemeenschap.

Initiatieven van inwoners om kunst en cultuur in de dorpen zichtbaar te maken worden ondersteund. Geschikte lege gebouwen en ruimtes kunnen worden gebruikt voor kunst en cultuur. In de nieuw te bouwen woningvoorraad moet ook ruimte worden gemaakt voor de combinatie wonen en kunst (atelierwoningen).
Daarnaast kan de gemeente ook bemiddelen in het plaatsen van kunstenaars in leegstaande (winkel)panden.

Naast de dorpsdichter komt er ook een dorpskunstenaar.

GroenLinks Renkum – Veiligheid
Handhaving richt zich ook op bescherming van de leefomgeving zodat die veilig, schoon en gezond is en blijft, bijvoorbeeld tegen de uitstoot van te veel fijnstof, het dumpen van (drugs) afval, en het niet-naleven van de opruimplicht door hondenbezitters.

We stellen de maximumsnelheid binnen de bebouwde kom in op 30 km/u, overal. Verkeerssituaties die door omwonenden, voetgangers of fietsers als gevaarlijk worden ervaren, worden met prioriteit aangepakt. Hiervoor komt er een meldpunt bij de gemeente.

D66 Renkum – Veiligheid
We willen 30 km zones in alle dorpskernen, waarmee de straten veiliger worden voor fietsers en wandelaars. Wegen met een snelheidslimiet van 50 km per uur worden een uitzondering in de bebouwde kom. Waar dit ingevoerd kan worden zonder extra maatregelen gebeurt dat zo snel mogelijk. Als er wel maatregelen nodig zijn voeren we deze uit in combinatie met geplande (weg)werkzaamheden.

Het creëren van veilige speel- en ontmoetingsplekken in alle dorpen, het aanbieden van ontspannende activiteiten en het zorgen voor voldoende sociale aandacht voor alle kinderen van alle leeftijden, dient vanuit de gemeente in samenwerking met de maatschappelijke organisaties te worden verzorgd en begeleid waar dat nodig is.

Herkomst, geloof, gender, seksuele voorkeur, handicap of welk ander onderscheid er tussen mensen ook te maken is: er wordt geen verschil gemaakt in de behandeling van mensen.