Thema 1: Sociaal Domein

Het sociaal domein neemt bijna de helft van het gemeentelijk budget in beslag en is breed en ingewikkeld van aard. Het blijkt lastig om positieve beleidsprikkels meetbaar te maken. Sinds de overheveling van jeugdzorg en WMO naar gemeenten (2015), heeft Oldenzaal de afgelopen jaren steeds meer maatwerk (dus meer ondersteuning) geleverd aan inwoners, terwijl het toegekende budget vanuit het rijk afnam. Dit zorgde voor grote tekorten op ons gemeentelijk budget. Daarom is de raad druk bezig om het sociaal domein onder de loep te nemen en te reorganiseren.
D66 stelt bij deze reorganisatie de mens centraal en staat voor een zorgstelsel dat uitgaat van de kwaliteit van leven van mensen en het meedoen aan de samenleving: “Wie ben je, wat kun je en wat is voor jou belangrijk?’. Wij streven naar gelijke kansen door te kijken wat mensen wél kunnen en hierop voort te bouwen. Iedere inwoner heeft wensen, behoeften en eventuele beperkingen.
D66 wil de komende jaren meer inzetten op maatwerk en preventie. Gemeente en maatschappelijke partners als Impuls moeten meer zichtbaar (en toegankelijk) worden voor inwoners met hulpvragen. Samen met maatschappelijke partners kan de gemeente zorg betaalbaar houden en hulp op maat bieden.

1.1 Preventie: kijk naar de opbrengst.

D66 denkt vooruit om toekomstige obstakels tijdig op te merken en daarop te anticiperen. Oldenzaal neemt al veel preventieve maatregelen waarvan de zichtbaarheid en toegankelijkheid moet worden vergroot. Door preventief en vroegtijdig hulp in te zetten kan de inzet van langdurige intensieve (en dus duurdere) zorg voor een deel voorkomen worden. Preventie en proactieve maatregelen kunnen onder andere worden toegepast bij eenzaamheid, (vecht)scheiding, huiselijk geweld en bij jonge kinderen met een niet regulier ontwikkelingsverloop. Zo kunnen volwassenen na tegenslagen opnieuw zelfstandig hun leven invulling geven, hoeven jongeren minder gebruik te maken van de WIA en kunnen inwoners hun huis uitgaan en sociale relaties opbouwen en is er minder schooluitval.
Preventie en proactieve maatregelen kosten geld, maar leiden op den duur tot lagere behandelkosten. Een goed voorbeeld hiervan is de huidige inzet van twee straathoekwerkers: deze werken naar buiten gericht, dichtbij de jongeren. Ze leren jongeren respect voor elkaar en hun omgeving te krijgen. Naast straathoekmedewerkers willen we ook peuters met opvallende ontwikkelingen tijdig ondersteunen, zodat ze meekunnen met het regulier onderwijs of eerder bij
speciaal of passend onderwijs kunnen doorstromen. Voor jongeren en volwassenen kunnen gratis sportactiviteiten worden georganiseerd om de gezonde leefstijl verder te activeren. Deze proactieve aanpak vraagt om een andere manier van denken: denken vanuit de behoefte van inwoners, niet vanuit standaard processen of stappenplannen.

1.2 Investeer meer in voorschoolse educatie en studiebegeleiding.

Niemand is gelijk, maar iedereen is gelijkwaardig.
D66 gelooft in gelijke kansen voor iedereen en hulp voor wie het nodig heeft. Een samenleving waar iedereen dezelfde behandeling en kansen krijgt ongeacht afkomst of eigenschappen. Goed onderwijs zorgt ervoor dat inwoners mee kunnen doen. Sociale klasse of taalachterstand mag geen rol spelen in het leven van jonge kinderen.
Onderwijs dat aansluit bij het ontwikkelingsniveau van het kind en aanpassingen doet en ervoor zorgt dat alle kinderen optimaal tot leren komen (precies genoeg uitdaging om kinderen te stimuleren: niet te moeilijk, niet te makkelijk). Op de lange termijn zorgt dit voor minder schooluitval, minder somberheid en minder eenzaamheid en minder zorgvragen als gevolg. Hoe eerder aangesloten wordt op de leerbehoefte van kinderen, hoe beter de basis. Daarom is D66 sterk voorstander van het VVE programma (voor- en vroegschoolse educatie).

1.3 Iedereen doet mee.

D66 wil iedereen gelijke kansen bieden. Zorg helpt om mensen op een functioneel gelijkwaardig niveau te krijgen. D66 gaat uit van wat mensen wél kunnen. Ieder mens heeft zijn of haar wensen, behoeften, kwaliteiten en beperkingen. D66 wil goede zorg die voor iedereen toegankelijk is. Samen houden we zorg betaalbaar en zorgen wij voor welzijn, zodat jong en oud gelijkwaardig mee kan blijven doen in de samenleving.
Het spreekt voor zich dat niet alle inwoners meekomen met wat van hen verwacht wordt. Hulpvragen zijn erg uiteenlopend van aard, bijvoorbeeld lichamelijke beperkingen, depressie, financiële moeilijkheden, excessief alcohol- of drugsgebruik, huiselijk geweld en (v)echtscheiding.

1.4 Investeer in een effectieve doorverwijzing voor inwoners.

Op dit moment worden inwoners vaak geconfronteerd met onjuist beantwoorde vragen door de gemeente. Inwoners hebben het gevoel dat ze van het kastje naar de muur worden verwezen. Het lukt ze niet om bij de juiste personen terecht te komen. Dit kan en moet volgens D66 veranderen.
De gemeente is bezig met een nieuwe werkwijze voor de dienstverlening. De organisatie dient klantvriendelijker en toegankelijker te worden voor de inwoners.
Hoe kunnen we dit bereiken? Op de eerste plaats wil D66 dat bij het eerste contact dat betrekking heeft op maatschappelijke hulp/zorgvragen, de baliemedewerker direct verwijst naar een maatschappelijk adviseur. Deze kan een goede inschatting maken door wie de (soms nog onduidelijke) hulpvraag beantwoord wordt. Een maatschappelijk adviseur is op alle werkdagen bereikbaar. De maatschappelijk adviseurs maken gebruik van een recent en volledig overzicht van contactenpersonen in de gemeente en haar samenwerkingspartners (Impuls enz.). Zo hoeft de inwoner niet te wachten of van het kastje naar de
muur te worden gestuurd. Er zijn twee (deeltijd) ouderenadviseurs, maar er is geen algemeen aanspreekpunt voor volwassenen die kampen met (tijdelijke) mentale problemen als depressie, eenzaamheid, scheiding, financiële problemen enz.
D66 wil hier de komende jaren verder investeren. Adviseurs houden rekening met de hulpvraag, de eigen kracht van de inwoners en de noodzakelijke hulp/ondersteuning op maat.

1.5 Investeer in de digitale dienstverlening richting inwoners

Digitale ontwikkelingen gaan snel. Dit heeft effect op de interactie met onze inwoners. Het doel van de digitale dienstverlening is dat het inwoners makkelijk wordt gemaakt en dat in minder tijd online vragen beantwoord worden. Op dit moment moeten de inwoners werken met een niet adequate en up-to-date website. Men is daardoor alsnog genoodzaakt contact op te nemen met de servicebalie. Dit kan beter door een duidelijke website met alle relevante informatie op een logische en makkelijk bereikbare plek.Digitale dienstverlening kan niet los worden gezien van digitale veiligheid. Gegevens van inwoners moeten veilig worden bewaard, toegang tot deze gegevens moet steeds beperkt zijn tot noodzakelijke gegevens. Inwoners wordt slechts om gegevens gevraagd die werkelijk nodig zijn voor het doel. Voortdurend wordt gelet op gevaren van datalekken en digitale inbraakpogingen. Deze dienen waar en wanneer mogelijk te worden voorkomen.

1.6 Toegang tot stageplekken vergroten.

D66 wil zich de komende jaren inspannen om overheid, onderwijs, techniek- en zorginstellingen beter bij elkaar te brengen om intensief samen te werken en zo het tekort aan goed opgeleid personeel te stoppen. Dit kan door scholieren stagemogelijkheden aan te bieden bij gemeenten en maatschappelijke partners. Deelnemers in de Participatiewet (bijvoorbeeld mensen met recht op een bijstandsuitkering) kunnen werkervaring opdoen en worden bijgeschoold.

1.7 Verbeter de algehele gezondheid.

De omgeving waarin mensen wonen, werken en leven beïnvloedt de gezondheid van inwoners. In een gezonde en inclusieve sociale leefomgeving voelen mensen zich thuis, wonen ze veilig en krijgen ze steun.Wie rijker en hoger opgeleid is, leeft gemiddeld langer en in een betere gezondheid. Gezondheidsproblemen zijn vaak oorzaak of gevolg van achterliggende problematiek zoals schulden, armoede, laaggeletterdheid en werkloosheid.Verschillende maatschappelijke ontwikkelingen spelen een rol in de mentale gezondheid van inwoners. Genoemd kunnen worden de corona crisis, social media en schulden. Deze ontwikkelingen kunnen leiden tot psychische problemen: depressies, slaapproblemen en toenemende stress.Tenslotte is ook Oldenzaal aan het vergrijzen. Het aandeel 75 plussers neemt toe en dementie komt steeds vaker voor. Nogal wat 75 plussers wonen alleen. Laaggeletterde ouderen en ouderen met een migratieachtergrond hebben extra aandacht nodig. Deze hebben moeite hun weg te vinden in de zorg en ondersteuning. Voor deze ouderen zijn er twee ouderenadviseurs die hulp bieden. Het kabinet heeft hier structurele subsidiemogelijkheden voor gegeven.Wat betekenen deze gezondheidsvraagstukken voor Oldenzaal? D66 vindt dat er preventieve maatregelen getroffen moeten worden om op lange termijn toegenomen zorgvragen te minderen. Zo moeten hulpvragen vroeg opgepakt worden. Eerst moet de werkelijke vraag van de inwoners achterhaald worden, met inachtneming wat hij/zij kan en waar hij/zij tegenaan loopt. Vervolgens wordt deze inwoner op korte termijn de juiste hulp aangeboden. Wanneer de hulpvraag te lang onbeantwoord blijft, is het redelijk te veronderstellen dat de zorgvraag toeneemt.Oldenzaal heeft sinds 2016 buurt beweegcoaches aangesteld om sport- en beweegactiviteiten voor wijken en/of doelgroepen te organiseren. D66 is tevreden over het werk van deze buurt beweegcoaches. Een aandachtspunt is om inwoners met een migratieachtergrond vaker bij sportieve activiteiten te betrekken.