Lisdodde veelzijdiger dan gedacht – inspirerend werkbezoek

Op 6 oktober 2023 bezocht de fractie van D66 Noord-Holland samen met andere Statenleden de pilot lisdoddeteelt in de Burkmeer (tussen Waterland en Zunderdorp) in Amsterdam-Noord. D66 is enthousiast over de mogelijkheden die dit biedt voor het veenweidegebied.

Beeld: ConnyvS

Pilot in veenweidegebied

Met financiële steun van rijk en provincie werkt de gemeente Amsterdam aan het opschalen van lisdoddeteelt zodat er een basis ontstaat voor een verwerkingsketen. Ook kunnen daarbij de  Dit gebeurt op landbouwgrond van de gemeente Amsterdam na een Europese aanbesteding. Ze zijn nu twee jaar bezig en er zijn zeker nog uitdagingen om het verdienmodel rond te krijgen en de do’s en dont’s verder in kaart te brengen.

Krista Jansen, woordvoerder natuur & water: Ik krijg heel veel inspiratie van een groene ondernemer als Jeroen Vrolijk van de De Struunhoeve, die niet alleen bodemdaling aanpakt, maar ook zelf bio-based producten ontwikkelt zoals isolatie- en plaatmateriaal. D66 ziet zeker mogelijkheden voor deze biobased producten als de keten op gang gebracht wordt.

Krista Jansen en Jeroen Vrolijk - Beeld: ConnyvS

Bodemdaling

De Burkmeer ligt 4,5 meter onder NAP. De grond verzakt hier vanwege de langjarige drooglegging van het hele gebied (voor de landbouw én om droge voeten te houden). Het gebied als geheel zakt nu 4mm tot 1cm per jaar, afhankelijk hoeveel water er uitgepompt wordt op een perceel. Door het telen van lisdodde in vochtige omstandigheden daalt het veen niet en komt er minder CO2 vrij. Meer informatie over de pilot is hier te vinden.

Letten op details is belangrijk

De teelt vindt plaats op plas dras (daardoor bijna geen uitstoot methaan). De lisdoddes staan dus over het algemeen niet in het water, maar er is wel veel water nodig. De inlaat van voedselrijk water gaat hier vanzelf. De lisdoddes blijken dat water ook nog te zuiveren, zodat de waterkwaliteit van het uitstromende water verbetert (minder fosfaten). Goed doorspoelen is weer nodig om knutten te voorkomen.

Beeld: ConnyvS

Uiteenlopende toepassingen van lisdodde

Van de lisdoddeplant kunnen de bladeren/stengels tot biobased tot bouwmateriaal verwerkt worden, zowel isolatiemateriaal als stevige vezelplaten. Voor de zachte delen en vezels van de sigaren worden ook diverse mogelijkheden onderzocht: isolatiemateriaal, kleefstof, toevoeging voor mortels en andere bouwmaterialen, grof textiel. De zachte wortel kun je eten. De smaak lijkt enigszins op die van asperge. Ganzen vinden het ook lekker, dus die moeten wel in toom gehouden worden.

Een lisdodde perceel kan best een tijdje onder water staan en kan daarom goed als calamiteiten waterberging dienen. Ook is het geschikt voor het afstorten van bagger. En mooi om te zien in het veld is dat het heel goed gaat met de biodiversiteit de Burkmeer. zowel diverse flora als fauna.

Beeld: ConnyvS