Slimme steden & sterke kernen

Het woningtekort raakt alle Noord-Hollanders. Teveel mensen in onze Provincie kunnen geen passende woning vinden. In steden stijgen de prijzen naar grote hoogtes, terwijl in dorpen veel starters geen eerste huis kunnen bemachtigen, door gebrekkige doorstroom.  De Provincie moet als ruimtelijk regisseur een belangrijke rol spelen in het oplossen van het woningtekort. Daarom wil D66 dat de Provincie meer regie naar zich toe trekt en de woningbouw zo versnelt. Daarnaast staat voor D66 de kwaliteit van wonen voorop. Zowel in een duurzame woning als een fijne leefomgeving met bijvoorbeeld groen dichtbij huis om van te genieten.

D66 wil dat er bij nieuwe ontwikkelingen eerst goed getoetst wordt dat de geplande ontwikkeling past bij de vraag die er is. Appartementen, tussenwoningen of vrijstaande woningen? Een kritische blik vooraf, zodat met in acht neming van demografische veranderingen, passend en flexibel gebouwd wordt voor de juiste doelgroep op die locatie. Lokaal maatwerk en experimenten met nieuwe vormen van duurzame ontwikkeling van woningen, zoals o.a. Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO) en wooncoöperaties, stimuleren.

In de noordelijke gemeenten van Noord-Holland is geen sprake van een dusdanige bevolkingsgroei dat veel grootschalige woningbouw nodig is. Toch kunnen jongeren vaak geen woning vinden in hun eigen dorp. Daarom is doorstroming een belangrijk onderdeel van het oplossen van het woningtekort in Noord-Holland Noord.
D66 ziet veel kansen voor woningbouw rond de OV-knooppunten van Uitgeest, Heerhugowaard en Hoorn. In steden zoals bijvoorbeeld Alkmaar zien wij bovendien ruimte voor meer hoogbouw en verdichting. Naar voorbeeld van de ladder van duurzame verstedelijking, kan in sommige gemeenten bouwen buiten de bestaande dorpskernen of stadsgrenzen een noodzaak zijn. D66 wil dit alleen toestaan als nut en vraag worden aangetoond én rekening wordt gehouden met natuur(compensatie) en landschappelijke kwaliteit.
Daarnaast is er in Noord-Holland Noord en in gemeenten als Hollands Kroon behoefte aan woonarrangementen voor tijdelijke huisvesting van personeel in verband met de bouw van datacenters, de realisatie van projecten rond de Afsluitdijk en voor seizoenarbeiders in de agrarische sector. D66 blijft zich ook deze periode voor fatsoenlijke huisvesting van deze groep inzetten.

De druk om woningen te bouwen in de Metropoolregio Amsterdam (MRA) is groot. Van Hoofddorp tot Purmerend en van Haarlem tot de Gooi en Vechtstreek : de woningprijzen stijgen naar onbetaalbare hoogten. In de Metropoolregio liggen momenteel al plannen om op grote schaal woningen te realiseren. D66 wil dat de Provincie in afstemming met het rijk de regie voert voor de woningbouw in Noord-Holland en daarop toeziet.
In sommige delen van de omgeving rond Schiphol, is wonen niet mogelijk vanwege geluids- en milieunormen. Overlast en de onmogelijkheid te bouwen leidt tot leefbaarheidsproblemen in meerdere plekken rond de luchthaven en met name in de direct omgeving in plaatsen als Aalsmeer en Kudelstaart, Uithoorn, Rijsenhout en overige plekken in de Haarlemmermeer en Buitenveldert. Alsook in Castricum, Uitgeest en vele andere plekken in Noord-Holland. De leefbaarheid staat hier onder grote druk door het verdwijnen van essentiële voorzieningen zoals scholen en sportverenigingen en vermindering van de woningwaarde. Gelet op de klimaat- en stikstofcrisis in Nederland, acht D66 het niet verantwoord dat Schiphol verder groeit. Gereserveerde ruimtecontouren voor verdere groei van Schiphol moeten daarom verdwijnen. Waar dit niet mogelijk is, werkt de Provincie voor een uitzondering voor bijzondere woningen, zoals bijvoorbeeld extra geïsoleerde studentenwoningen.
Verder wil D66 op zoek naar een nieuwe balans tussen wonen en noodzakelijke economische bedrijvigheid. In de havengebieden en op bedrijventerreinen moet ruimte blijven voor economische activiteiten. Voor de klimaattransitie en circulaire economie en de opslag van waterstof moeten voldoende ruimte zijn. Bij de veiligheidsregels moet daar rekening mee worden gehouden (hogere risicocontouren) die noodzakelijk zijn voor de opslag van waterstof.

Op dit moment kent Noord-Holland nog grote verschillen tussen gemeenten in het percentage sociale huurwoningen. We willen de volgende periode het gesprek aangaan met gemeenten die nog erg achterlopen. D66 is voorstander van minimaal 30% sociale woningbouw en meer middenhuur/koop. Daarnaast hebben de veiligheidsregio’s de opgave gekregen statushouders te huisvesten. D66 pleit voor een Provincie die scherp en eerlijk toeziet op het nakomen van deze afspraken. Van gelijke verdeling kan worden afgeweken wanneer grotere gemeenten vrijwillig een groter aandeel van de statushouders huisvesten.

We kunnen in de woningvraag grotendeels voorzien binnen de steden en dorpen. Bouwen buiten het huidig stedelijk gebied is zodoende secundair. D66 wil daarom het kwetsbare open groene landschap van Noord-Holland behouden. Dit open landschap heeft Noord-Holland heel hard nodig voor biodiversiteit, klimaatadaptatie en recreatie. Door het behoud van het groen in en om de stad, zorgt D66 ervoor dat iedere inwoner van Noord-Holland binnen tien minuten in het groen kan recreëren.
Echter, binnen de steden kan niet op alle plekken op korte termijn gebouwd worden. De Provincie biedt hulp aan gemeenten om bouwlocaties planologisch bouwklaar te maken en helpt gemeente procedures te versnellen, zodat de schop daadwerkelijk de grond in kan. Dit vereist investeringen, die de Provincie zal doen.
In veel centra in Noord-Holland staan winkelpanden en kerken leeg, terwijl er veel vraag is naar woningen in centra en kernen. De Provincie ondersteunt gemeenten bij de transformatie van winkels naar woningen, met kennis en middelen. Het programma Wonen voor Winkels zetten wij voort. Hiermee kunnen op termijn meer dan 20.000 woningen worden gerealiseerd. 

Naast het uitgangspunt om mensen te laten wonen op een zelfgekozen plek, wil D66 ook dat ze in een toekomstbestendige woning wonen. Dat betekent dat de huizen in Noord-Holland bijdragen aan het realiseren van de klimaatdoelstellingen.
Voor alle nieuw gebouwde woningen in Noord-Holland moeten de uitgangspunten zijn: inzet op Circulair Bouwen, Nul-op-de-meter woningen, meer gebruik van bio-based materialen, inzet op Natuur-inclusief Bouwen, uitfasering van materialen met hoge CO2 en stikstofemissies en de introductie van het materialenpaspoort/materialendossier voor het hergebruik van (eind)sloopmaterialen en -producten. Om klimaatadaptief te bouwen moeten we in samenspraak met de waterschappen goed onze plannen tegen het licht houden en zo nodig aanpassen.

We willen in Noord-Holland wonen in steden en dorpen die aangenaam en veiliger zijn voor de mens en de natuur. Tussen steden komt meer groen, in de steden en dorpen ook. Een gebrek aan groen veroorzaakt hittestress en gezondheidsproblemen. Door schaduw van bomen en groene daken blijft de stad koeler en daardoor blijven mensen gezonder en actiever. Ook leven we in balans met water. Daarnaast moet gewerkt worden aan een oplossing voor de ruimte die de auto in beslag neemt in de openbare ruimte.
Ruimte voor groen en blauw reguleert de temperatuur, maakt plaats voor dieren en vermindert de kans op wateroverlast. In de komende jaren moeten we de nieuwbouw en bestaande bouw daarop inrichten. De inrichting van de publieke ruimte moet integraal benaderd worden, zodat hitte-eilanden worden voorkomen. Bij de inrichting van de publieke ruimte speelt de impact van en op het klimaat een belangrijke rol.
De Provincie stimuleert innovatie om steden groener te maken. In het Masterplan Wonen wordt een verplichting opgenomen om bij (grootschalige) woningbouwprojecten een aantal hectares nieuw groen te realiseren ten behoeve van biodiversiteit en recreatie, en zo mogelijk aangevuld met bouwkundige voorzieningen.

Regulering is op de woningmarkt minstens zo belangrijk als de bouw van nieuwe woningen. De gemiddelde Nederlander woont op meer vierkante meters dan mede-Europeanen. Bovendien groeit het gemiddelde aantal vierkante meters waarop de Nederlander woont de afgelopen decennia fors. Senioren blijven steeds langer zelfstandig thuis wonen. Dat beperkt
de groeiende zorgkosten voor de samenleving, maar zorgt ook voor een gebrek aan vrijkomende eengezinswoningen. Daarom ondersteunt de Provincie kleinere gemeenten bij het realiseren van een groter aanbod aan aantrekkelijke seniorenwoningen zoals woonzorgcomplexen. Dat is niet alleen fijn voor senioren die een passende woning zoeken in hun dorp, maar ook goed voor starters met kinderen. De provincie wil ook harde resultaatafspraken maken over doorstroming met regio’s en gemeenten.

Mobiliteit en wonen gaan hand in hand. Het is belangrijk dat Noord-Hollanders zo duurzaam, gemakkelijk en snel mogelijk naar het werk kunnen. Goede ontsluiting van woningbouw is essentieel voor de aantrekkingskracht van nieuwe woonlocaties. Hierbij staat voor D66 voorop dat de Provincie duurzaam vervoer prioriteit geeft. Er wordt ruimte ingecalculeerd voor OV verbindingen. De Provincie investeert verder in fietsverbindingen, specifiek in snelfietsroutes. 

D66 wil het bijzonder provinciaal landschap als beschermingsregime behouden. De totale kwaliteit en omvang van dit landschap mag niet achteruit gaan. Het zorgt ervoor dat wij in Noord-Holland aantrekkelijk kunnen wonen. De ARO (adviescommissie ruimtelijke kwaliteit) en de PARK (provinciaal adviseur ruimtelijke kwaliteit) blijven bestaan. Zij spelen een belangrijke onafhankelijke rol bij het toetsen van ruimtelijke plannen en daarmee bij het behouden en versterken van ons landschap.

Pak je vandaag de fiets, de bus, de pont, de trein, auto of benenwagen, als je ergens naartoe wilt? Straks misschien wel de elektrische step of ander innovatief vervoer! Daar sta je vaak niet eens bij stil. Je gaat en staat waar je wil. Zonder mobiliteit kan je echter niet fijn wonen, zonder bereikbaarheid zijn er geen bedrijven en geen banen. Tegelijkertijd maken toenemende aantallen inwoners steeds meer reiskilometers, steeds meer drukte en files. Infrastructuur voor auto’s neemt traditioneel veel ruimte in en gaat ten koste van de leefbaarheid van de omgeving. Steeds meer elektrische fietsen maken dat de huidige fietsinfrastructuur niet meer voldoet. In het klimaatakkoord is een heldere afspraak gemaakt om het aantal zakelijke (auto)kilometers landelijk met 8 miljard terug te dringen vóór 2030. Dat vraagt slimme oplossingen.

De afgelopen jaren hebben duidelijk gemaakt dat reisgedrag snel kan veranderen. Door thuis- en flexibel werken, stijgende energieprijzen en verbeterd vervoersaanbod is er een momentum ontstaan om te investeren in de meest wenselijke vormen van vervoer. Vormen die zo min mogelijk belasting geven op de ruimte en de leefomgeving en ook een veilige, comfortabele en betrouwbare reis van deur tot deur kunnen bieden.

De vastgestelde actieagenda Actieve Mobiliteit wordt snel uitgevoerd, waarbij wij zoveel mogelijk proberen om verplaatsingen op korte afstanden (tot 15 km) zonder auto te laten plaatsvinden. Beheer, onderhoud en aanleg van infrastructuur zijn uitermate geschikt om concreet te werken aan de ambities op het gebied van de energietransitie en de circulaire economie.

De provincie Noord-Hollland heeft een sleutelrol in het verbeteren van het fietsnetwerk. De Provinciale infrastructuur is de schakel tussen plaatselijke en regionale knooppunten en kan werk- en woongebieden met elkaar verbinden. De afgelopen jaren is duidelijk geworden hoe dat netwerk eruit moet zien, welke schakels ontbreken en welke kwaliteit en capaciteit de fietsinfrastructuur moet hebben. Ook werkgevers kunnen fietsmogelijkheden verbeteren door faciliteiten aan te bieden aan werknemers, wij maken dat onderdeel van de werkgeversaanpak.

Met de komst van elektrische fietsen en zogenaamde speed pedelecs is fietsen zelfs een aantrekkelijk alternatief voor afstanden tot 30 kilometer. Daarom willen we ruim baan maken voor de fiets met goed onderhouden fietspaden, door het aanleggen van fietssnelwegen en doorfietsroutes, Op die manier kunnen reizen op korte en middellange afstanden comfortabel en veilig met de fiets gemaakt worden en kan de fiets ook als onderdeel van een langere reis gebruikt worden. Niet alleen op de eigen fiets, maar ook op een leen- of huurfiets van of naar OV-knooppunten, met een goed aanbod van veilige en droge fietsstallingen.

We helpen gemeenten door bij fietsprojecten studiefases te subsidiëren en door een financiële bijdrage te leveren aan innovaties. Gescheiden fietsstroken en ongelijkvloerse kruisingen (mits sociaal veilig uitgevoerd) hebben op drukke trajecten de voorkeur. Verder wordt onderzocht hoe de fiets vaker voorrang krijgt, zodat het gevaar van auto’s voor de fietser verder afneemt.

D66 zet in op uitbreiding van het openbaar vervoer (OV) netwerk door extra verbindingen en hogere frequentie. Daarbij is ook de betaalbaarheid, betrouwbaarheid en sociale veiligheid van openbaar vervoer belangrijk. Niemand in Noord-Holland mag zonder openbaar vervoer komen te zitten. Overal in Noord-Holland moeten ziekenhuizen, buurthuizen, winkels, scholen, werklocaties en recreatiegebieden goed bereikbaar zijn. De aanleg van “buitenpoorten” waarmee natuur- en recreatiegebieden worden ontsloten draagt aan het laatst punt bij.

D66 zet zich in voor het realiseren van de volgende projecten:

D66 wil het autogebruik waar mogelijk verminderen. Dat is beter voor het milieu, voor de gezondheid zorgt voor minder files.  We willen de Noord-Hollander verleiden meer gebruik te maken van de fiets of het OV. Waar de auto wel wordt gebruikt, bevordert de Provincie duurzaam gebruik, door te investeren in snellaad- en waterstofstations en gebruik van deelauto’s te stimuleren.
Structureel doorgaand vervoer van (zwaar) vrachttransport langs smalle wegen door dorpskernen moet worden tegengegaan. Niet-bestemmingsverkeer moet zoveel mogelijk geweerd worden.

Met een hogere autosnelheid neemt het risico op ongelukken met letsel en de uitstoot van auto’s exponentieel toe. Langs Provinciale wegen kan meer groen blijven bestaan, dat juist bij hogere snelheden als onveilig wordt gezien. Ook komt er door kleinere contouren van wegen meer ruimte voor bijvoorbeeld woningbouw. Toename van reistijd bij lagere snelheden is slechts minimaal en weegt niet op tegen de voordelen. Wij zorgen daarom dat de snelheid op provinciale wegen waar mogelijk en zinvol wordt teruggebracht en de wegen dan ook velliger worden ingericht.
Voor het wegverkeer blijven we aandacht vragen voor slim verkeersmanagement. Met onderlinge afstemming tussen verkeerslichten (groene golf), tunneldosering en slimmere brugbediening is nog altijd reistijdwinst te boeken. Er komt meer beleidsmatige aandacht voor het voorkomen van aanrijdingen, zowel met mensen als met dieren.
Bij ieder infrastructureel project dient een landschapsplan en een compensatieplan te worden gemaakt, waarin aandacht wordt besteed aan de inpassing en de invloed op natuur, cultureel erfgoed, landschap, de uitvoerbaarheid van natuurcompensatie, en de leefbaarheid van de omgeving en gezondheidsrisico’s (geluidsoverlast en uitstoot).

Een aantal verbindingen vraagt om aanvullende maatregelen.

In Krommenie en Assendelft zijn er problemen met de leefbaarheid door teveel autoverkeer. De constante verkeersopstoppingen op de N203 en N246 zijn ernstig. Echter, de aanleg van een eventuele A8-A9 is voor D66 niet de oplossing voor dit probleem. De aanleg is financieel onhaalbaar, doet geen recht aan de UNESCO-status van de locatie waar de weg zou moeten komen en verplaatst het leefbaarheidsprobleem. Bovendien geldt voor D66 het principe dat extra asfalt aanleggen geen toekomstbestendige oplossing is voor het verkeersprobleem.
D66 pleit er wél voor om de weg tussen Assendelft en Krommenie direct aan te pakken om de leefbaarheid te vergroten. Een afwaardering van de weg is hierbij een optie. Bovendien blijft de Provincie aandacht vragen bij Rijkswaterstaat voor de onnodige omleiding van verkeer dat ook via de A9 de Ring Amsterdam kan bereiken. Tegelijkertijd moet men fors investeren in de OV-voorzieningen in het gebied, zodat frequentie en capaciteit toenemen. De geplande woningbouw in Zaanstad en omstreken maakt deze snelle investeringen extra urgent.

De N247 tussen Amsterdam en Hoorn is een groot verkeersknelpunt. In Broek in Waterland zorgt het toenemende verkeer voor grote leefbaarheidsproblemen. Er loopt inmiddels een ontwerpproces om tot een oplossing te komen, waarbij de bewoners nauw betrokken zijn. Voor D66 is het belangrijk dat er een passende oplossing wordt gevonden die de doorstroming en leefbaarheid in Broek in Waterland verbetert. Bovendien moet er ruim baan voor het OV zijn en mag de natuur er niet op achteruit gaan. Dit project loopt al meer dan 10 jaar en moet de uitvoeringsfase nu toch echt gaan bereiken.

De N201 tussen de A2 en de A27 is een belangrijk verkeersknelpunt. In bijvoorbeeld Hilversum zorgt het toenemende verkeer voor grote leefbaarheidsproblemen in de
stad. D66 streeft ernaar om – samen met de Provincie Utrecht – te komen tot verbetering waarbij een leefbare en gezonde verbinding voor mens en dier centraal staan.

We moeten toe naar emissievrije distributie van goederen, het eerst in de dichtbevolkte centra. In samenwerking met logistieke bedrijven bevorderen we kortere ketens en duurzame last-mile oplossingen voor bevoorrading van winkels. Waar het in veel woonwijken nu een komen en gaan is van (diesel)busjes die steeds enkele pakketjes brengen willen we centrale ophaal- en afgiftepunten voor pakketten stimuleren. Dat is ook veiliger. Verdozing van het landschap voor logistiek moeten we tegengaan

De vaarwegen moeten daarnaast optimaal ingezet worden voor goederenvervoer mits dit ook CO₂ emissiereductie oplevert. Daarbij horen complete voorzieningen zoals een volledig vaarnetwerk en voldoende kwalitatief hoogwaardige overslaglocaties, schone walstroom en regels & handhaving op het gebied van duurzaamheid. De Provincie blijft, met gemeenten, zoeken naar nieuwe locaties voor overslaggebieden.
D66 wil het elektrisch varen van kleine vracht- en passagiersschepen stimuleren en daarvoor op bestemde aanlegplaatsen voorzieningen voor het opladen realiseren.

xxx

xxx