Groen van iedereen

Sinds 2013 wordt er hard gewerkt aan het NNN. Door natuur te verbinden, verbeteren we de kwaliteit van biodiversiteit, lucht en water. Daarmee kan klimaatverandering beter worden opgevangen en herstellen we de natuur. De doelen van het NNN moeten in 2027 zijn behaald. De komende periode wil D66 waarborgen dat dit daadwerkelijk gebeurt. Daarvoor moeten alle instrumenten – inclusief onteigening – worden ingezet.  
D66 staat daarom terughoudend tegenover het aanpassen van de grenzen van NNN gebieden in Noord-Holland. In gevallen waarin tóch wordt herbegrensd, mag de kwaliteit en de omvang van de natuur in zijn geheel, niet verminderen, maar door compensatie te verlangen liefst juist verbeteren. Zo blijven de NNN-doelen van 2027 in zicht, zowel de omvang als de kwaliteit. 
De binnenduinrand is belangrijk voor natuurontwikkeling, onder andere door de kwel. D66 wil dat er samen met de gemeentes gekeken wordt op welke manier deze gebieden in de toekomst kunnen ontwikkelen. Waarbij de wateropgave, natuurontwikkeling, extensivering van de landbouw en recreatie integraal onderdeel van dit plan moeten zijn.
Voor NNN-gebieden die zijn afgerond, geldt voor D66 het uitgangspunt dat de gebieden vooral natuurgebied blijven. De Provincie moet hier scherp op handhaven. Ander gebruik van de gebieden, naast natuurgebied, is op sommige plekken mogelijk, maar dit mag niet ten koste gaan van het NNN en de kwaliteitsdoelen die daaraan verbonden zijn. Bovendien moeten Natura 2000-gebieden worden beschermd.
Ook als het NNN afgerond is, wil D66 blijven investeren in meer natuur. Immers, nu onze steden zullen verdichten om het woningtekort het hoofd te bieden, zal er ook geïnvesteerd moeten worden om genoeg kwalitatief groen te waarborgen. Samen met natuur- en terreinbeheerders en recreatieschappen blijft de Provincie kijken naar mogelijkheden voor uitbreiding van het NNN. Hierbij zien wij een sturende rol voor de Provincie, bijvoorbeeld door het inzetten van een gebiedsmakelaar. Ook buiten het NNN wil de Provincie de kwaliteit van openbaar groen verbeteren en de biodiversiteit bevorderen.
De effectiviteit van agrarisch natuurbeheer in het NNN wordt nader bekeken en waar mogelijk worden verbeteringen doorgevoerd en langjarige zekerheid geboden. Belangrijk in deze gebieden is dat de natuurdoelen gehaald kunnen worden.

De Natura 2000-gebieden in Nederland zijn in slechte staat. De neerslag van stikstof, voornamelijk afkomstig van de landbouw en industrie in Noord-Holland, verslechtert de kwaliteit van de natuur. D66 wil de natuur in Noord-Holland in goede staat doorgeven aan de volgende generatie. We moeten stikstof aan de bron aanpakken. De reductiedoelen van stikstof die zijn gesteld door het rijk, staan voor D66 niet ter discussie. Hoewel de afgelopen decennia goede stappen zijn gezet in de reductie, is het stikstofprobleem nog niet voldoende opgelost. Hiervoor is het nodig dat de provincie een krachtige rol speelt en problemen nu echt gaat oplossen.
Om de stikstofcrisis het hoofd te bieden moeten alle sectoren een grote bijdrage leveren. De veestapel zal moeten krimpen en de landbouw moet de transitie naar natuurinclusief maken. D66 wil een Provincie die boeren in dit proces actief perspectief biedt. Voor de oplossing van de stikstofcrisis is het noodzakelijk dat sommige boeren stoppen. Bij voorkeur vrijwillig, maar onteigening is een instrument dat als het absoluut noodzakelijk is kan worden ingezet, tegen een eerlijke vergoeding. Agrarische grond kan natuur worden. Technische innovaties zijn geen oplossing op zich en worden alleen gestimuleerd als zij een onderdeel zijn van een omschakelingsproces.

D66 wil de noodzakelijke veranderingen samen met de agrarische sector en industrie oppakken, op basis van duidelijke doelen in de gebieden, dat noemen we gebiedsprocessen. De provincie vervult daarbij een proactieve en stevige rol.
Zo kan de Provincie zich door groen grondbeleid actiever in de gebiedsprocessen mengen om de doelen te realiseren. Ook kavelruil via Stivas (een ontwikkelaar van groene ruimte) kan efficiënt bijdragen aan het doel van D66 om landbouw in de provincie Noord-Hollland meer te concentreren en zo meer ruimte te bieden voor de realisatie van de natuurdoelen.
Om duidelijkheid en perspectief voor alle belanghebbenden te bieden, wil D66 dat de financiering van natuurbeheer voor langere termijn is veiliggesteld, zodat natuurbeheerders, boeren en particulieren weten waar zij aan toe zijn. Dat kan door in het gebiedsproces een gebiedsfonds in te stellen. Ook de doelen voor natuurbeheer moeten in het gebiedsproces worden afgesproken.

D66 blijft ook een groot voorstander van extra stimulering van de biodiversiteit. Dit gaat wat D66 betreft verder dan het natuurbeleid via de Natura 2000- en NNN-gebieden. De Natura 2000 doelen moeten worden gehaald. Systeemherstel in deze gebieden is nodig. Het aanwijzen van icoon-soorten per gebied kan hierin een goede graadmeter zijn. D66 wil dat de Provincie investeert in natuurvriendelijke bermen langs provinciale infrastructuur en andere gebieden waar de provincie direct of indirect verantwoordelijk is voor het beheer zoals de recreatieschappen. Samen met waterschappen worden natuurvriendelijke oevers aangelegd. Boeren moeten worden gestimuleerd de akkerranden kruidenrijk in te zaaien. Tot slot draagt de Provincie waar mogelijk actief bij aan de verbinding tussen groen in de stad en groen buiten de stad, in natuurgebieden. Het programma ‘Betrekken bij Groen’ biedt die mogelijkheid en zetten wij door. Ook de inzet van natuurvrijwilligers is en blijft nodig om onze natuurambities waar te kunnen maken. Hier stellen wij geld voor beschikbaar.
D66 is, naar het voorbeeld van andere provincies, voor het instellen van overgangszones, naast Natura 2000- en NNN-gebieden, zodat deze gebieden worden beschermd door bufferzones. D66 wil dat de provincie werkt aan een overgangsdefinitie, waaraan een mogelijke beheersubsidie kan worden verbonden. In de bufferzones kan geëxperimenteerd gaan worden met ‘rewilding’ (de natuur weer haar gang laten gaan).

Noord-Holland herbergt een unieke maar bedreigde populatie weidevogels. Hoewel er de afgelopen jaren, mede op aandringen van D66, veel is geïnvesteerd in de bescherming van de Noord-Hollandse weidevogels, zien we dat de populatie nog altijd achteruit gaat. Dit onderstreept het belang van een scherpe handhaving van de Bijzonder Provinciale Landschappen. D66 wil dat de provincie aansluit bij het ‘Aanvalsplan Grutto’.
D66 blijft zich inzetten voor drie noodzakelijke maatregelen om verdere achteruitgang van de weidevogels te stoppen: een slimme gebiedsinrichting, een aangepast en natuurlijker maairegime en eventueel een effectieve verjaging van roofdieren waar noodzakelijk.

Het IJsselmeer- en Markermeergebied is een uniek gebied in Europa, omdat het als foerageer- en verblijfsgebied voor trekvogels richting Scandinavië of Afrika dient. Daarnaast is het gebied van groot belang voor recreatie, drinkwatervoorziening, de energiesector (koelwater, windmolens), de scheepvaart en de industrie (spoelwater). De gebiedsagenda IJsselmeergebied heeft positieve gewerkt voor de aanpak van de uitdagingen in dit grote gebied.
De Waddenzee als werelderfgoed is bijzonder én kwetsbaar. De provincies Groningen, Friesland en Noord-Holland hebben eerder al in “Wadden van Allure!” en in het Investeringskader Waddengebied 2016-2026 de ambities en opgaven op het gebied van economie en ecologie verwoord. Hoewel het Waddenfonds ten einde komt, wil D66 dat de doelen van het Waddenfonds blijven gehandhaafd. De Waddenzee toont aan dat ecocide (de grootschalige beschadiging, de vernietiging of het verlies van ecosystemen – ernstige schade aan de natuur die wijdverspreid of langdurig is) ook in Noord-Holland een onderwerp is. D66 Noord-Holland ziet daarom in de Waddenzee bij uitstek een gebied waar ‘rechten voor de natuur’ kunnen worden gerealiseerd. De Provincie gaat hier samen met Groningen en Friesland nationaal en internationaal voor pleiten.
 
Uiteenlopende vogelsoorten komen naar het Eemmeer en het Gooimeer om te broeden of te foerageren. Voldoende rust is van cruciaal belang om het gebied voor vogels aantrekkelijk te houden. Dit botst met de behoefte aan recreatie in deze regio. D66
wil dat de maatregelen voor natuurherstel prioriteit krijgen en er alternatieven komen voor verstorende recreatie. Bijvoorbeeld door wel ruimte te geven aan zwemmen, roeien en zeilen, maar gemotoriseerde watersport op een aantal plekken te beperken.

Bodemdaling is een langzaam en niet altijd direct zichtbaar probleem. Toch zorgt bodemdaling voor het vrijkomen van veel CO₂. Bovendien wordt het karakteristieke veenweidelandschap en de daarmee samenhangende biodiversiteit ernstig bedreigd. D66 wil de bodemdaling verminderen en waar mogelijk stoppen.
D66 stelt de bescherming van veenweidegebieden voorop. Daarom wordt bij het bepalen van het waterpeil primair gekeken naar de mogelijkheden en eigenschappen van de grond. En geldt het uitgangspunt: ‘functie volgt peil’. In samenwerking met waterschappen werkt de Provincie aan betere handhaving van de waterpeilregels, waarbij geen afwijkingen om economische redenen worden geaccepteerd.
Essentieel in deze maatregelen is voor D66 dat er wordt gewerkt naar duidelijke doelen voor de CO₂ uitstoot die gepaard gaat met deze bodemdaling, zodat alle spelers in het veld duidelijk weten waar zij aan toe zijn. Om deze doelen te bereiken wil D66 subsidies beschikbaar stellen.

De boeren in Noord-Holland weten op innovatieve en efficiënte wijze voedsel te produceren. Maar we moeten eerlijk zijn: de wijze waarop we op dit moment voedsel produceren heeft teveel negatieve effecten op het klimaat, de bodem, de waterkwaliteit en het milieu. Het moet radicaal anders! D66 streeft naar een duurzaam voedselsysteem dat goed is voor de omgeving, maar ook voor het verdienvermogen van de boer. De kosten van de verduurzaming moeten gelijk worden verdeeld over alle schakels van de keten: van boer tot consument. Ook de supermarkten, leveranciers (veevoeder, kunstmest, materieel) en banken moeten hun steentje bijdragen. Met de Voedselvisie hebben wij deze periode de overgang naar een duurzamer voedselsysteem ingezet. In de volgende periode zetten we dit voort en gaan we opschalen. We zetten daarbij in op diverse instrumenten zoals: RO-beleid (Ruimtelijke Ordering beleid), subsidies, onderwijs, actief grondbeleid en kennisdeling. 
D66 Noord-Holland wil dat iedere boer die zich verder wil ontwikkelen op het pad van verduurzaming, onafhankelijke ondersteuning kan krijgen. Zowel op teelt-technisch als bedrijfseconomisch en sociaalpsychologisch vlak. Experimenten en ervaringen worden niet alleen passief via de website boerenbusinessinbalans.nl gedeeld, maar zijn ook expliciet onderdeel van de gebiedsgerichte aanpak.
Om ervoor te zorgen dat duurzaamheid loont vindt D66 dat maatschappelijke diensten (denk hierbij aan water- en natuurbeheer) betaald moeten worden.
D66 wil alle vrijwillige bedrijfsbeëindigingen, omschakelingen, extensivering direct benutten door het uitkopen van emissie- en productierechten. Opgekochte gronden kunnen onder voorwaarden worden uitgegeven of verpacht om andere boeren in de gelegenheid te stellen te extensiveren / natuurinclusief te boeren.
Het grondbeleid kan tevens worden ingezet voor de verduurzaming van de landbouw.

Landbouw moet bijdragen aan het in stand houden van natuur. Daarom moet het onderhouden en bevorderen van een gezonde bodem als uitgangspunt dienen. In 2030 zijn daarom alle grondgebonden boerenbedrijven natuurinclusief.
In het bedrijfsproces van de boer worden de kringlopen zoveel mogelijk gesloten. Er wordt zo min mogelijk energie, grondstoffen en gewasbeschermingsmiddelen gebruikt en de restproducten worden weer terug in de keten gebracht.

Een vorm van landbouw in overeenstemming met de natuur is biologische landbouw. Het is belangrijk dat het aandeel biologische landbouw in Noord-Holland groeit. D66 wil boeren daarbij helpen, door bijvoorbeeld het grondbeleid in te zetten. Ook wordt onderzocht of een vangnetfonds een goed instrument is om omschakeling te bevorderen. Biologische boeren zijn de koplopers, waarvan andere boeren kunnen leren. Naast het aanbod moet de vraag naar biologische producten ook worden gestimuleerd.

D66 stimuleert de eiwittransitie (de verschuiving van consumptie van dierlijke eiwitten naar (meer) plantaardige en alternatieve eiwitten). Twee derde van de gewassen die in Europa worden geproduceerd zijn bestemd voor veevoer. Dit is niet langer houdbaar. Het is veel efficiënter en duurzamer om gewassen te produceren die bestemd zijn voor menselijke consumptie.
Een gemiddelde maaltijd reist 30.000 km voordat het bij ons op het bord ligt, terwijl in Noord-Holland prachtige en voedzame producten geteeld worden. D66 bevordert daarom de consumptie uit de korte keten, zowel bij (primaire) producenten als bij andere betrokkenen in de keten, zoals supermarkten en consumenten.
De Provincie geeft uiteraard zelf het goede voorbeeld met haar eigen inkoopbeleid. Deze is duurzaam en gericht op lokaal voedsel.

D66 Noord Holland is voorstander van meer agrarisch en natuuronderwijs in onze Provincie. Onderwijs waarbij klimaatneutraal, dierwaardigheid en ecologisch draagkracht van de bodem en omgeving als uitgangspunt wordt genomen. In Noord-Holland wil D66 participatief onderzoek op dit terrein stimuleren en uitbreiden. Deelnemende boeren die hun kennis en ervaringen hierover delen worden hiervoor beloond.
Het thema gezond voedsel wil D66 toevoegen aan de Jongerenagenda van de provincie Noord-Holland in navolging van de educatieprogramma’s Belastingbazen en Break-In-Box.

D66 beseft dat deze omslag noodzakelijk, maar ook bijzonder complex is, gelet op de bestaande financierings- en productiesystemen in de agrarische sector. D66 wil de omslag onder andere ondersteunen door bij pachtcontracten niet te streven naar winstmaximalisatie voor de Provincie via de pachtprijzen (direct of via de terrein beherende organisaties), maar naar het behalen van klimaat- landschappelijke en biodiversiteitsdoelen op lange termijn. Pachtcontracten worden voor een langere periode afgesloten om meer zekerheid voor termijninvesteringen te bieden. De kortere, circulaire ketens willen we stimuleren met o.a.de inzet van Europese subsidies.

D66 staat positief tegenover zonering door agroparken voor bijvoorbeeld de teelt van gewassen. Hierop kunnen duurzame kringlopen en gesloten ketens tot stand gebracht worden. Er zijn in Noord-Holland al stappen gezet in de verduurzaming van de glastuinbouw. D66 ziet al mooie innovatieve oplossingen die glastuinbouw klimaatneutraal maken en streeft naar een glastuinbouw die 100% klimaatneutraal is. Ook ziet D66 mogelijkheden voor experimenten met wietteelt in de glastuinbouw.
Glastuinbouw kan leiden tot lichtvervuiling. De Provincie gaat in gesprek met gemeenten om in bestemmingsplannen rekening te houden met overlast als gevolg van lichtvervuiling, zowel voor inwoners als natuur. Ook zorgt de Provincie voor een prikkel om met innovaties lichtvervuiling te verminderen.
De greenports kunnen een belangrijke rol spelen in de transities. D66 wil hun krachten hiervoor benutten en voor stelt onder die voorwaarden geld ter beschikking.

In gevallen van vrijkomende agrarische bebouwing zoals schuren en loodsen, pleit D66 voor een sloopfonds, zodat het oorspronkelijke landschap en natuur kan worden hersteld.
Daarnaast moet het makkelijker worden om vrijkomende agrarische bebouwing te herbestemmen of herontwikkelen, bijvoorbeeld voor recreatie of woon-zorg concepten, waarbij een verbetering van de ruimtelijke kwaliteit randvoorwaardelijk is.

Jaarlijks worden er grote hoeveelheden dieren gedood uit naam van schadebestrijding. We zetten in op de preventie van schade om te voorkomen dat we achteraf dieren moeten doden. Er wordt intensief samengewerkt met diverse kennisinstituten op het gebied van dierplaagbeheersing om overlast en dierenleed te voorkomen. Het gebruik van gif wordt zoveel mogelijk teruggebracht om te voorkomen dat dit ons ecosysteem belast.
D66 is voorstander van gereguleerd beheer van diersoorten die anders flink groeien in populatie, zoals ganzen en de Amerikaanse rivierkreeft. Bij voorkeur gebeurt dit wat D66 betreft altijd op een diervriendelijke manier, zodat onnodig dierenleed wordt voorkomen. D66 is voorstander van een verhoging van het eigen risico in het Provinciale faunabeheer. Daarnaast stellen wij geld ter beschikking voor de bestrijding van de invasieve exoten.
Ook in Noord-Holland vragen natuur, samenleving en politiek om behoud en uitbreiding van biodiversiteit, o.a. door reductie van CO₂-, stikstof- en andere emissies. Met als doel een goede bodemkwaliteit, schoon water, schone lucht, een aantrekkelijk landschap, meer dierenwelzijn en bovenal een goede volksgezondheid. Met D66 in het college in Noord-Holland zijn de afgelopen jaren al belangrijke stappen gezet, door het vaststellen van doelen en per gebied regie te pakken samen met de n(gebiedsprocessen). De gebiedsgerichte aanpak was in eerste instantie gericht op realisatie van het Natuurnetwerk Nederland (NNN). Inmiddels wordt dit breder getrokken in het Nationaal Programma Landelijk Gebied, want de uitbreiding van het NNN, het terugdringen van stikstofemissies, de landbouwtransitie, de doelen voor de waterkwaliteit (Kaderrichtlijn Water) en het klimaat kunnen niet los van elkaar gezien worden De komende periode is essentieel om deze ingeslagen weg voort te zetten en een sterke natuur te realiseren.

Naast groen zijn schoon water, gezonde lucht en ruimte voor stilte van levensbelang. Helaas hebben veel Noord-Hollanders last van geluidsoverlast en worden zij te veel bloot gesteld aan schadelijke stoffen door infrastructuur en industrie. De plekken waar het echt stil is verdwijnen.

De waterkwaliteit is in Noord-Holland op veel plekken ondermaats, terwijl we schoon en veilig water nodig hebben om te drinken, voedsel te produceren en te recreëren. Daarnaast staat de aanvoer van water naar Noord-Holland onder druk, door klimaatverandering. We hebben in Noord-Holland te maken met verdroging, verzilting en is er op sommige momenten juist wateroverlast. Dit is niet goed voor de natuur en de voedselproductie. D66 Noord-Holland wil dat de kwaliteit van ons water fors wordt verbeterd, in lijn met de KRW-doelen (Kaderrichtlijn Water-doelen). Bovendien moeten we slimmer om gaan met water, zodat we tekorten in de toekomst voorkomen.

De doelen van de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) voor 2027 gaan we niet halen. Daarmee loopt Nederland kans op boetes en dreigt na de klimaat- en stikstofcrisis een ‘watercrisis’. D66 Noord-Holland vindt dat de Provincie er alles aan moet doen om de KRW doelen te halen. Eventuele kosten voor deze maatregelen worden wat D66 betreft volgens het principe ‘de vervuiler betaalt’ gespreid.
De Provincie moet op basis van de milieuwetten meer handhaven op waterkwaliteit met behulp van de omgevingsdiensten. De Provincie moet actief via haar eigen gronden en pachtconstructies het grondwater beschermen, door bijvoorbeeld het gebruik van bewezen schadelijke stoffen te verbieden. Ook moet de Provincie actief pleiten voor de bescherming van waterkwaliteit, bijvoorbeeld bij het rijk en de Europese Unie.
D66 pleit voor een Provincie die blijvend investeert in natuurvriendelijke oevers. Waar noodzakelijk, treedt de Provincie op tegen invasieve exoten die de kwaliteit en doorstroming van water kunnen schaden. Verder wil D66 dat de Provincie de komende periode een strategie bepaalt voor de omgang met perioden van droogte en verzilting in Noord-Holland.

Door de opwarming van de aarde, smeltende gletsjers en verdamping van ons eigen grondwater, staat de toevoer van water naar onze Provincie onder druk. Door klimaatverandering zal dit probleem toenemen. D66 wil dat Noord-Holland actief de dialoog oppakt met andere Provincies, waterschappen en andere spelers, om zo bewustzijn te vergroten en tijdig dit probleem aan te pakken. 
In het waarborgen van de waterkwantiteit, voorziet D66 een belangrijke rol voor Noord-Hollandse boeren en ondernemers. De Provincie ondersteunt daarom innovatieve oplossingen van ondernemers om water te besparen en op te slaan. D66 heeft daarnaast de ambitie om naar een regionaal waterpact toe te werken, waarin alle belanghebbenden samenwerken om mogelijke schaarste eerlijk te verdelen.
De Provincie maakt in de ruimtelijke ordening zorgvuldige afwegingen tussen bijvoorbeeld de opslag van zoet water en realisatie van geothermie.
De droogte gedurende de zomers worden door klimaatverandering steeds langer en intenser. D66 vindt dat de Provincie beter kan acteren op deze droogte, door een droogtevisie op te stellen in samenwerking met de waterschappen. Hierbij is het ook van belang dat water langer in het gebied vastgehouden kan worden. Met sportclubs wordt beter samengewerkt om natuur te versterken rond de velden, inclusief een aanpak van droogteproblematiek op en rond de velden.

Aanhoudende droogte, steeds extremer weer en de stijgende zeespiegel maken laaggelegen delen van Noord-Holland kwetsbaar voor klimaatverandering. D66 Noord-Holland is daarom voor een scherpe blik van de Provincie op waterveiligheid. In de woningbouwopgave betekent dit dat men klimaat-adaptief en waterveilig bouwt. Dit kan daarom betekenen dat bouwen op plekken waar de bodem rap daalt, niet wenselijk is. Waar mogelijk denkt de Provincie actief mee in oplossingen, zoals bloemrijke dijken om de grond van dijken robuust te houden.
De afgelopen periode, met D66 in het college, zijn de dijken tussen Hoorn en Amsterdam succesvol aangepakt, zodat de waterveiligheid gegarandeerd blijft in de verschillende gebieden.

De waterschappen worden publiek bestuurd. Een dergelijk bestuur zou daarom een eerlijke representatie moeten zijn van de samenleving en de democratische stem van Noord-Hollandse inwoners. D66 is daarom voor een verdere democratisering van de waterschappen, en een volledige afschaffing van de geborgde zetels.

Een gezonde omgeving is van levensbelang. In delen van de provincie – zoals de IJmond en rondom Schiphol – maken bewoners zich terecht zorgen om hun gezondheid. Zij worden blootgesteld aan schadelijke stoffen, fijnstof en geluid. We gaan de bestaande normen aanscherpen tot het door de Wereldgezondheidsorganisatie voorgeschreven minimum. Ook zien we toe op de naleving van het Schone Lucht Akkoord (SLA).
Er is alleen toekomst voor Tata Steel in de provincie Noord-Holland als het bedrijf groener wordt. De route naar groen staal moet zo kort mogelijk zijn. Wij blijven ons sterk maken dat de afspraken die hierover zijn gemaakt met verschillende partijen worden nageleefd.  
Stilte is van groot belang voor de flora en fauna. D66 wil dat de Noord-Hollandse stiltegebieden beschermd blijven en dat activiteiten als vuurwerk afsteken en jagen verboden zijn in deze gebieden.

D66 Noord-Holland staat voor stevige en onafhankelijk milieu-inspecties. Dat kan alleen met Omgevingsdiensten die over voldoende menskracht en middelen beschikken. Met onze ambities voor een duurzame en gezonde omgeving zal het belang van de uitvoeringskracht van de Omgevingsdiensten alleen maar toenemen. Want willen we onze economie omvormen naar een duurzame en circulaire economie, dan zijn Omgevingsdiensten cruciaal om de noodzakelijke vergunningen tijdig en vakkundig af te geven. De Omgevingsdiensten zijn ook van belang om te zorgen dat er meer gedaan wordt aan energiebesparing. D66 Noord-Holland vindt dat dit beter moet om zo ook bij te dragen aan onze CO₂ reductie doelen. Omgevingsdiensten zijn ook van belang om te zorgen dat de waterkwaliteit niet verder achteruitgaat. Dit onderwerp zal de komende jaren actueler worden nu de doelstelling van de KRW steeds dichterbij komt.