Werken en ondernemen

Kampen zit vol bedrijvigheid en kent een lage werkloosheid. Kampen groeit wat bedrijfsterreinen betreft zelfs uit zijn jasje. Het gaat Kampen economisch dus voor de wind zou je zeggen. Maar als je beter kijkt dan is er iets anders aan de hand. Door het beleid van de gemeente om niet in te zetten op modernisering, maar op vooral traditionele sectoren kenmerkt de Kamper economie zich door ruimteintensieve activiteiten, vaak met een relatief lage toegevoegde waarde. Er is veel werk, maar de lage arbeidsproductiviteit maakt inkomens in Kampen kwetsbaar. Er is zelfs zoveel werk dat ondernemers onvoldoende mensen lokaal kunnen vinden en een beroep moeten doen op arbeidsmigranten uit andere Europese lidstaten.

Ondertussen moeten veel van onze inwoners dagelijks forenzen omdat Kampen hun weliswaar een fijne woonomgeving biedt, maar niet de moderne bedrijvigheid waarin zij een baan kunnen vinden. Eén ding is wel duidelijk, Kampen bezit de belangrijkste ‘grondstof’ voor een moderne economie: mensen met vaardigheden.

Het patroon dat Kampenaren hun kansen buiten de gemeente moeten zoeken zie je ook op andere vlakken. Zo kent Kampen relatief weinig startende ondernemers. Ook bungelt Kampen onderaan in de ranglijst van de meest ondernemersvriendelijke gemeente van de Regio Zwolle. Dat is gezien onze kwaliteiten en mogelijkheden onnodig.
En jaarlijks zien we een grote braindrain van scholieren die elders gaan studeren om nooit meer terug te keren.

D66 vindt dat dit anders kan en moet. Wat Kampen nodig heeft, is nieuw economisch elan. Kampen biedt een aantrekkelijke stedelijke omgeving midden in de vierde economische regio van het land, met inwoners vol vaardigheden, kennis en ideeën. Wat zij nodig hebben is een lokale overheid die het mogelijk maakt kansen te pakken en talenten te ontwikkelen. Daarom willen wij een nieuwe economische visie maken die verder gaat dan het traditionele transport, de landbouw en overige industrie. Sectoren die afgelopen jaren achtergebleven zijn bij de rest van de lokale economie. Wij willen kansen verkennen voor modernere economische activiteiten. En daarbij hebben we in het bijzonder oog voor groen ondernemerschap.

Onze lokale economie moet verstevigd worden. Iedereen moet ervan kunnen profiteren dat we in de vierde economische regio van het land wonen. De vrijheid om ideeën uit te werken, om te ondernemen en economische kansen te grijpen is een groot goed. Creativiteit is de bron van vooruitgang. Lokaal economisch beleid moet die creativiteit de ruimte te geven en tegelijkertijd enige vorm van nederigheid bevatten. Mondiale economische ontwikkelingen zijn immers te groot om zich bij te laten sturen door een individuele, lokale overheid. Wel kan een gemeente zich inspannen voor een gunstig vestigingsklimaat. Dat gaat verder dan een eenmalige korting op de lokale lasten voor ondernemers. 

Al jaren wordt er in de regio gesproken over een nieuwe zuiderzeehaven. Velen denken dat dit ongekende nieuwe economische voorspoed zal brengen. D66 is kritisch over deze ideeën. Een tweede zuiderzeehaven lijkt niet bij te dragen aan het verhogen van de toegevoegde waarde van onze economie en levert nauwelijks werkgelegenheid op. Wel kost een nieuwe haven veel schaarse ruimte die we dan niet meer kunnen gebruiken voor de zo hard nodige moderne economische activiteiten. Bedenk daarbij dat veel bedrijven die zich in het huidige havengebied hebben gevestigd, geen gebruik van de toegang tot dat water.
Daarnaast zijn er in de regio tal van ontwikkelingen die toegang tot watertransport al mogelijk zouden maken. Denk aan de havens bij Urk en Lelystad maar ook aan ‘onze eigen’ Port of Zwolle-vestiging in Meppel.

Kampen is uniek in de regio. Een stad met sterke dorpse kernen in het groen, midden in de vierde economische regio van het land. Niet te klein, maar toch met echte stadse allure. Juist deze unieke stedelijke kracht vinden mensen vandaag de dag aantrekkelijk. Wonen, werken en ondernemen in een mooie omgeving met reuring. Kampen moet gebruik maken van deze unieke karaktereigenschappen door de binnenstad te versterken en aantrekkelijk te maken om moderne economische activiteit die zo goed gedijt in een stedelijke omgeving aan te trekken. Net anders in aard en omvang, maar slechts tien minuten treinen van Zwolle. Een reis die korter duurt dan een tramrit door de grotere steden van Nederland.
Dit vergt een plan om niet alleen de stad aantrekkelijker te maken voor moderne bedrijvigheid, zoals zakelijke dienstverlening, maar ook te zorgen dat de stedelijke werkers en ondernemers daar kunnen wonen. Een investering in stedelijke woningbouw moeten we niet alleen afrekenen op de verkoopbaarheid van woningen, maar ook op de impact op de versterking van de stedelijke economie en daarmee op die van de rest van de gemeente.

Met de vaststelling van de retailvisie voor de binnenstad is in 2021 een belangrijke stap genomen om aan de slag te gaan met het winkelgebied in de binnenstad. Nu is het zaak om door te zetten en vol te houden. Want de visie om te komen naar een aantrekkelijk maar compacter gebied van straten en pleinen met winkels en horeca, vergt een langjarige inspanning, doorzettingsvermogen en ambitie. Een bezoek aan de Kamper binnenstad moet een aantrekkelijke belevenis worden.

Ondernemende inwoners zijn geholpen door lokale regels te schrappen die hen beperken. Zo waren in corona tijd veel horeca ondernemers blij met de mogelijkheid tot vergroting van hun terrassen. Dat bracht ook extra reuring in de winkelstraat. Voorstellen die branchevervaging mogelijk maken – cafés die boeken mogen verkopen en boekwinkels die een glas bier mogen schenken – stimuleren de creativiteit van ondernemende inwoners. Net als een winkeltijdenverordening die de keuze aan ondernemers laat op welke dagen en op welke momenten ze hun deuren openen. Dat maakt ondernemen makkelijker en biedt ruimte aan goede ideeën.

Een betere verbinding tussen onderwijsinstellingen en het bedrijfsleven kan de lokale economie versterken. Wij zijn voorstander van een triple-helix samenwerking: onderwijs, overheid en bedrijfsleven trekken samen op. Hierbij staat het HBO-onderwijs centraal. Zeker het voor Kampen zo belangrijke MKB heeft toegang nodig tot kennis en innovatie om zich in de mondialiserende economie te handhaven en te groeien. Wij moeten zorgen dat er voor deze bedrijven een makkelijk punt is om direct contact te leggen met onderwijsinstellingen. Om gezamenlijk kennisintensieve producten te ontwikkelen, personeel te vinden en studenten zichzelf te laten ontwikkelen. Zeker voor starters!

Samen zorgen deze drie partijen voor de werknemers van morgen. Vanuit de schoolbanken, maar ook vanuit de gemeentelijke kaartenbakken. Bijvoorbeeld door te kijken wie via om- en bijscholing (tijdelijk) aan de slag kan, en zo haar of zijn competenties via de praktijk om kan zetten in een mbo-certificaat.
Kampen moet blijven investeren in de regionale HRM-agenda zodat werknemers hun vaardigheden kunnen vergroten en bedrijven hun concurrentiepositie kunnen versterken. Zo stimuleren we bedrijven in te zetten op kennisontwikkeling en automatisering. 

Ook kunnen het basis- en het beroepsonderwijs profiteren van gastlessen uit de praktijk. Ondernemers kunnen hun complexe uitdagingen in de vorm van praktijkopdrachten gieten en zo tegen lage kosten onderbouwd advies inwinnen. Dit soort samenwerking begint met een tafel waaraan iedereen kan aanschuiven. 
En het kan dwingender door in aanbestedingscriteria te eisen dat meedingende bedrijven stagemogelijkheden bieden. Die aanbestedingseisen kan het gemeentebestuur ook gebruiken om lokale, ontspruitende ondernemers een steuntje in de rug te geven.

Naast een zoektocht naar nieuwe bedrijfsterreinen, zullen we moeten investeren in het onderhoud van bestaande. Zo besparen we ruimte die we kunnen behouden voor natuur of inzetten voor woningbouw. Een goed onderhouden en kwalitatief bedrijventerreinen draagt direct bij aan het ondernemersklimaat. Zo zijn banken eerder en onder betere voorwaarden bereid tot financiering als het onderpand in courant gebied staat. Een mooi bedrijventerreinen trekt sterke bedrijven en biedt hoogwaardige werkgelegenheid.

Om nieuw ondernemerschap te stimuleren willen we experimenteren met regelarme zones. Daar kunnen nieuwe bedrijven alle energie steken in het starten van hun onderneming en minder aan regeldruk. Na verloop van tijd kunnen succesvolle bedrijven doorgroeien naar een regulier regime. Ook dit versterkt de waarde van bedrijfsterreinen en schept nieuwe financieringskansen.

Of de keuze voor zelfstandig ondernemerschap nu een eigen keuze is, of een semi-gedwongen keuze na ontslag, het is belangrijk dat de gemeente een hulplijn is voor mensen die zo’n stap overwegen. Niet alleen via een website, maar ook via een fysieke balie. Wij willen een gemeente die actief ondersteunt hoe je een onderneming kunt starten en doorgroeien. Maar ook in voorlichting over hoe je als ondernemer financiële risico’s of problemen voorkomt. 

Structurele investeringen in de lokale economie verdienen onze voorkeur boven eenmalige uitgaven. Van structurele investeringen profiteren immers ook de inwoners van de toekomst en soms zelfs hun nageslacht. In plaats van directe financiële steun kiezen wij liever voor de aanleg van supersnel internet, waarvan bedrijfsverzamelgebouwen kunnen profiteren én zzp’ers en werknemers die vanuit huis werken. Zo’n keuze helpt niet specifieke bedrijven, maar biedt kansen voor een brede groep inwoners. 

Wij willen daarnaast startups en scale-ups beter ondersteunen. Ons industriebeleid lijkt nu beperkt tot een obligate lijst telefoonnummers op de website. En dan vooral gericht op reeds bestaande bedrijven die misschien overwegen zich in Kampen te vestigen. We moeten meer durf en ambitie laten zien. Laten zien dat als je als moderne ondernemer kansen wilt grijpen, je echt in de gemeente Kampen moet zijn. Er moet meer ruimte komen voor startende en doorgroeiende ondernemers. 
Denk hierbij ook aan tijdelijke ondernemersplekken. Nu zorgen pandeigenaren voor tijdelijke bewoning zodat het kraken van het pand wordt voorkomen. Wat D66 betreft stimuleren we ook tijdelijke ondernemersplekken in leegstaande gebouwen. Biedt ruimte aan aan ondernemende studenten uit onze regio om hun eerste stappen te maken in leegstaand gebouw in Kampen. Zo zijn er in de binnenstad van Kampen verschillende panden die zich daar uitstekend voor zouden lenen.

D66 wil dat Kampen een Ondernemersdesk instelt met accountmanager(s) die ondernemers snel op weg kunnen helpen. Veel gemeente in Nederland laten hier goede voorbeelden van zien. De ondernemersdesk voor alle ondernemers: start-ups, scale-ups, bestaande bedrijven en bedrijven die zich van buiten hier willen vestigen. Een centraal contactpunt met een goede website waar alle nodige informatie uitnodigend beschikbaar is. Met korte doorlooptijden.
De ondernemersdesk werkt samen met de ondernemers aan netwerken (denk aan netwerken op specifieke terreinen. Terreinen waar lokale verder in zouden willen uitblinken: van metaalbewerking tot groene energie) en kennisuitwisseling tussen bedrijven en het onderwijs.

Belangrijk dat er aandacht is voor internationalisering en de kansen die Europese biedt. Het is goed dat te bedenken dat Duitsland maar een uurtje rijden is. Elk jaar organiseren we in de week van 9 mei (Europadag) een week om aandacht te vestigen op kansen en mogelijkheden van de Europese markten alsook Europese gelden. Een mooie gelegenheid om op stadhuis en nieuwe toren de Europese vlag te hijsen.

Speciale aandacht willen we voor creatief ondernemerschap. Vanuit de historie van Kampen hebben veel kunstenaars zich in Kampen gevestigd. Zij geven kleur aan de stad, maar het creatieve klimaat sterkt ook de aantrekkingskracht voor Kampen. Het is belangrijk hen te ondersteunen in hun ondernemerschap en te zorgen voor een goed atelierbeleid. Kampen als stad van makers.