Verduurzaming en Klimaat

Het is duidelijk dat de aarde opwarmt door het toedoen van de mens. Een wereldwijde zorg dat klimaatverandering onomkeerbaar zal zijn met grote gevolgen voor mensen en natuur. Dat zijn alarmerende inzichten, zeker voor een gemeente aan de monding van de IJssel en die in haar historie overstromingen en watersnoden kende. Maar gelukkig hebben landen internationaal en Europees afspraken gemaakt om verdere temperatuurstijging te beperken. Dat vergt een enorme inspanning, maar biedt ook nieuwe kansen.
En daarbij is het goed te bedenken dat dit niet de eerste energietransitie is in de geschiedenis. Eerder maakten we de stap van hout naar turf, naar kolen en vervolgens naar gas en olie. Elk van die energietransities had grote gevolgen voor economie, landschap en natuur. Ook de voorliggende energietransitie zal wederom terug te zien zijn in het landschap, tegelijkertijd is het de eerste transitie die gaat zorgen voor minder vervuiling en schonere lucht. 

Maatregelen voor het klimaat zijn noodzakelijk en bieden kansen. Maar de enorme omvang van de inspanning roept bij veel mensen een gevoel van onzekerheid op. Is het betaalbaar, hoe krijg ik mijn huis warm, heb ik nog een baan? De gemeente moet oog hebben voor die gevoelde onzekerheid en hun houvast bieden.

De klimaataanpak is ook een sociaal vraagstuk. Niet iedereen kan even gemakkelijk de investering doen om zijn of haar woning te verduurzamen. Voor mensen met een lager inkomen zal de stijging van energieprijzen harder aankomen. Voor deze verdeling vragen moeten we oog houden, om draagvlak voor de energietransitie te behouden en energiearmoede te voorkomen.

Kampen kent overigens bijzondere uitdagingen bij de verduurzaming. Met de enorme diversiteit aan typen woningen, historische en monumentale panden is verduurzaming extra ingewikkeld. Terwijl een recente wijk eenvoudiger is te verduurzamen (en daarbij zijn moderne huizen al veel energiezuiniger), vergt de oudere bebouwing van Kampen, IJsselmuiden en de kernen eerder een maatoplossing.

Naast maatregelen om verdere uitstoot van broeikasgassen te voorkomen, zullen we onze gemeente ook klaar moeten maken voor een veranderend klimaat. Hoe zorgen we dat de gemeente behaaglijk blijft tijdens de warme zomers? Hierbij moeten we kansen creëren en pakken.

Klimaatbeleid wordt primair in Europa en Den Haag gemaakt. Maar gemeente heeft de belangrijke verantwoordelijkheid dat beleid hier uit te voeren. D66 wil dat onze gemeente dat voortvarend gaat doen. 

Verduurzamen gaat niet vanzelf en vraagt iets van ons allemaal. D66 vindt dat de gemeente Kampen moet stimuleren om met duurzaamheid aan de slag te gaan. Daarnaast moet de gemeente zelf ook het goede voorbeeld geven, door onder andere de gemeentegebouwen te verduurzamen en klimaatneutraal te maken. De gemeente helpt inwoners bij het inzichtelijk maken hoe groot de voetafdruk van een bepaalde activiteit is. Op die manier kan iedereen de eigen meest geschikte verduurzaming acties plannen. Daarbij zetten we verder in op hulp van de energie-ambassadeurs, wijkinitiatieven en een besparing helpdesk, om de acties uit te voeren. 

We willen een verbeterde toegang tot de duurzaamheidsfondsen voor woningbezitters en ondernemers. Daarnaast moet meer informatie digitaal beschikbaar worden. Zo kan ook iedereen zien wat mogelijk is in het type huis waar men woont. 

Juist onder gezinnen met de kleinste inkomens komen de hoge energierekeningen het hardste aan. Het is dan ook noodzaak dat de gemeente samenwerkt met woningcorporaties over het verduurzamen van de volledige woningvoorraad. Buiten het sociale segment moeten particuliere verhuurders ook worden aangesproken op hoe zij zorgen dat woningen verduurzamen en huurders een betaalbare energierekening hebben. 

De kosten voor de verduurzaming moeten evenredig worden verdeeld. Kansengelijkheid staat daarbij voorop. Huurders hebben minder invloed op de duurzaamheid van hun huurwoning, terwijl ze wel de energierekening betalen. Inwoners met lage inkomens hebben bijvoorbeeld niet de financiële ruimte om energiezuinige apparatuur te kopen en betalen daardoor een hogere rekening. D66 wil onderzoeken hoe mensen met een laag inkomen onder gunstige voorwaarden geld voor energiezuinige investeringen kunnen lenen.

Innovaties zijn nodig om de energietransitie succesvol te maken. Op de korte termijn moeten hier ook keuzes in worden gemaakt. D66 zet in op energiebesparing, onder andere door woningen beter te isoleren en energie op een duurzame manier op te wekken door middel van zonnepanelen. Waar restwarmte voldoende beschikbaar is, kan dit ook ingezet worden ter verduurzaming van de warmtevoorziening. 
Verduurzamen vraagt om innovatie. Door creatief te blijven nadenken over hoe we het beste kunnen verduurzamen willen we de drempel voor Kampenaren verlagen om bij te dragen aan deze duurzaamheidsopgave en onnodige kosten voorkomen. D66 maakt zich sterk voor innovatie en blijft dan ook de ruimte creëren voor initiatieven, zoals startups, die met nieuwe ideeën bijdragen aan de duurzaamheid uitdaging. 
We willen dat inwoners en bedrijven zoveel mogelijk gebruik maken van lokale, regionale, nationale en Europese fondsen voor verduurzaming. De gemeente gaat deze informatie toegankelijker maken. D66 wil dat subsidies zo veel mogelijk terecht komen bij mensen die zonder steun niet zouden toekomen aan verduurzaming. De procedures om een subsidie aan te vragen moeten daarom vereenvoudigd worden

Inwoners moeten kunnen profiteren van de energietransitie. Daarom willen we dat onze inwoners en ondernemers kunnen participeren in groene-energieprojecten. Dat is eerlijk maar draagt ook bij aan het draagvlak in Kampen voor de energietransitie.
Kansen kunnen pakken, geldt ook voor ons bedrijfsleven. De gemeente moet zich inzetten opdat onze bedrijvigheid volop kan meedoen in de nieuwe groene economie.

Bij het plaatsen van windturbines houden we rekening met ons landschap. Bij voorkeur plaatsen we windturbines bij bestaande infrastructuur. Bijvoorbeeld het gebied langs N50 en Hanzespoorlijn.  D66 wil dat het plaatsen en gebruik van kleine windmolens voor agrarische ondernemers of voor particulier huishoudelijk gebruik in het buitengebied wordt vereenvoudigd.

D66 wil dat bij ruimtelijke ontwikkelingen kansen voor verduurzaming in de omgeving worden benut. Zo kunnen we de restwarmte van bedrijven gebruiken om een naastgelegen wijk te verwarmen. 
De wijkambassadeurs voor de energietransitie spelen een belangrijke rol bij het bewust maken van onze inwoners van de klimaatuitdagingen. Om deze nieuwe balans te vinden, zet D66 zich ervoor in dat wijkambassadeurs een aanvullende rol krijgen bij de welstandscommissie, om kosteloos te kunnen adviseren over verduurzaming en subsidies bij grote en kleine verbouwingen.
D66 wil dat er continu uitgekeken wordt naar nieuwe, veelbelovende technieken. We stimuleren de exploitant om het gasnet hierop voor te bereiden. D66 wil normen voor het stadsgezicht verruimen om verduurzaming mogelijk te maken. Dat geldt voor zichtbaarheid van zonnepanelen- en boilers vanaf de straat, ook in de binnenstad. Hetzelfde geldt voor dubbel glas bij en zonnepanelen op monumenten. Verduurzaming van oude gebouwen en stadsgezichten moet gebeuren met aandacht voor de geschiedenis, maar ook met respect voor de toekomst. 
We zetten in op zonnepanelen op daken of andere bebouwing en staan kritisch tegenover zonnepanelen in de groene ruimte. 
Vanwege de energietransitie zal ons elektriciteitsnet aanzienlijk robuuster moeten worden. Dat zal betekenen dat veel straten in onze gemeente op de schop moeten om nieuwe elektriciteitskabels aan te leggen en transformatoren te bouwen. D66 wil dat we die gelegenheid gebruiken om de straat mooier te maken en deze te combineren met andere werkzaamheden. Dat scheelt geld, biedt nieuwe kansen en compenseert bewoners voor het gedoe en overlast. Denk aan meer groen, aparte afvoerbuizen voor regenwater leggen of voor de aanleg van glasvezel.

D66 wil dat alle inwoners van Kampen hun woning op een duurzame wijze kunnen verwarmen. Daarbij kan er in de toekomst mogelijk gebruik gemaakt worden van de huidige aardgasstructuur. Daarom laten we onderzoeken of de huidige aardgasstructuur in de toekomst benut kan worden voor duurzame oplossingen zoals het gebruik van waterstof. Zo sluiten we geen opties uit voor toekomstige generaties en maken we gebruik van de reeds aanwezige infrastructuur. Om Kampen aardgasvrij te maken zetten wij ons de komende jaren in om ook bestaande woningen wijk per wijk klaar te maken voor duurzame alternatieven. Dit doen we in samenspraak met inwoners, wijkambassadeurs en wijkverenigingen. Daarbij streeft D66 naar draagvlak creëren en het behoud van vrije keuze voor oplossingen. Wij stimuleren dat bij verbouwing aandacht wordt besteed aan verduurzaming. 
D66 kiest voor lokale en regionale oplossingen voor de warmtevoorziening. Daarbij vinden wij een verduurzaming van het hele energiesysteem belangrijk. Bij de aanleg van warmtenetten toetsen wij op de uitstoot volgens de uitstootnormen van het IPCC en de nabijheid van de bron die wordt gebruikt. D66 zet zich in voor open netten en keuzevrijheid voor de eindgebruiker. 
D66 vindt het belangrijk dat aanbieders van duurzame energie geen monopolisten zijn die vanwege die positie hoge prijzen kunnen rekenen. Concurrentie is van belang. Binnen de macht van de gemeente streeft D66 naar zulke concurrentie. We toetsen nauwlettend op CO2-reductie, kosteneffectiviteit, betaalbaarheid voor eindgebruikers en democratische besluitvorming.

De omgevingsdienst houdt toezicht op ondernemingen voor wat betreft hun verplichting tot energiebesparing en duurzame investeringen. Daar waar nodig, wordt gehandhaafd. 

De geologie van Kampen is zeer geschikt voor aardwarmte. Nu wordt hier al gebruik van gemaakt door glastuinbouwbedrijven in de Koekoek. Wij zijn voorstander van het verder ontwikkelen van deze vorm van duurzame energie. Daarbij moeten we oog houden voor de veiligheid van ons grondwater.

Naast maatregelen om verdere uitstoot van broeikasgassen te voorkomen, zullen we onze gemeente ook klaar moeten maken voor een veranderend klimaat. Zo moeten we rekening houden met warmere zomers, meer neerslag of ander extreem weer. 
Daarom willen we de bebouwde omgeving vergroenen. Groene daken stimuleren en inwoners aanmoedigen hun tuin te vergroenen door tegels eruit te halen. Ook stimuleren we gevel- en straattuinen. Bij een herziening van de parkeernorm willen we ook mogelijk maken dat bewoners parkeerplaatsen inleveren om deze te vergroenen. Parkeerplaatsen zijn in het algemeen een grote bron van verstening van onze gemeente. Bij bouw stimuleren we ‘autoloos wonen’  en parkeerplaatsen onder woningen. Verkregen ruimte kan worden gebruikt voor vergroening. Zo dragen we bij aan het verlagen van de stadstemperatuur.

De afgelopen jaren hebben de inwoners van Kampen de oevers van de IJssel ontdekt. En ook de gemeente is daarop langzaam gaan verkennen hoe recreëren aan de IJssel op een goede manier mogelijk is. Er zijn meer (tijdelijke) stranden nodig om te zorgen dat onze inwoners kunnen recreëren. Zeker als de zomerse temperatuur blijven stijgen.
Tot nu toe heeft de gemeente voor de aanleg van stadsstranden een afwachtende houdingen aangenomen. En werd Kampen uiteindelijke door particuliere initiatieven ingehaald. Zo leidde de aanleg van het Hanzepaviljoen tot commotie. 
D66 vindt dat de gemeente Kampen haast moet maken met een stadsstrandenbeleid. In afwachting op een definitief beleid dienen we ruimte te geven voor experimenten. Bij Seveningen aan de IJssel, in het Gat van Seveningen, bij de nieuwe sluis aan het Reevediep of ook elders in de gemeente. 
Belangrijk is dat we bezoekers helpen het strand schoon te houden door ruime afvalvoorzieningen die tijdig worden geleegd. Deventer heeft goede ervaringen met een beheerd stadsstrand. Overweeg daarom de exploitatie van strandhoreca toe te staan.