Hoofdstuk 2. Een Heerlen dat zorgt

De sociale en zorginfrastructuur van Heerlen/Parkstad is in de coronatijd zwaar onder druk komen te staan. De regio was opnieuw koploper in Nederland in slechte cijfers. Een zorginfarct dreigde en heeft de overbelasting van de hele keten (huisartsen, GGD, thuiszorg, verpleeghuizen, ziekenhuizen) teweeggebracht. De zware gevolgen daarvan voor cliënten en medewerkers zullen nog jaren kunnen worden gevoeld. D66 is niet de partij die in deze tijdsperiode grote beloften gaat doen aan burgers of wijken dat er vanuit de overheid of gemeente meer geld voor voorzieningen in de zorg moeten komen. Nederland heeft een van de beste zorgstelsels, ook een van de duurste ter wereld, en dat is in Heerlen niet anders. We zullen structureel beter, slimmer en anders moeten omgaan met wat we al hebben. Waar D66 zich voor sterk voor wil maken is dat er krachtig wordt opgetreden tegen uitingen van geweld en bedreiging, fysiek, verbaal of via media, aan het adres van hulpverleners in de breedste zin. Niet alleen ambulancemedewerkers, dokters en verpleegkundigen. Ook politieagenten, brandweerlieden, opsporings- en veiligheidsambtenaren, ambtenaren aan de publieke loketten, vrijwilligers en organisatoren bij de organisatie van evenementen. Iedereen die zich inzet voor de publieke zaak, verdient respect in gedrag en woord.

2.1 Zorg en Welzijn

  • Voor D66 is leidend dat de toegang laagdrempelig dient te zijn en dichtbij georganiseerd, met informatie over alle mogelijkheden en duidelijke aanspreekpunten. Bij signalering van vragen mogen professionals daar proactief op afgaan. We zetten in op goede gespreksvoering om de ondersteuningsvraag helder te krijgen en simpele indicatieprocedures.
  • Zorg en ondersteuning organiseren we het liefst in de eigen omgeving. Dit vraagt zelfstandige professionals, die zelf aan zet zijn en goed zicht hebben op eventueel benodigde specialistische zorg. Bij het inrichten van die zorg stimuleert de gemeente (keten)samenwerking tussen zorg- en welzijnspartners, maar ook zorgverzekeraars en lokale of regionale ziekenhuizen.
  • We vinden het van groot belang dat gemeente Heerlen de ondersteuning van vrijwilligers en mantelzorgers structureel verbetert. De meest ‘comfortabele’ zorg geven de mensen dichtbij de zorgbehoevende. De gemeente moet verder initiatieven gericht op het langer thuis laten wonen van ouderen te stimuleren. Het komt het welzijn van ouderen ten goede als zij zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen, ondermeer door huishoudelijke ondersteuning.
  • We staan voor het slim gebruiken van nieuwe technologie om mensen langer zelfstandigheid te bieden en het contact met hun netwerk en zorgverleners te verbeteren.

Zorg & welzijn in de buurt

  • We blijven vol inzetten op de Buurtteams (welzijn) en de Ouder- en KindTeams (zorg) om in een vroeg stadium in te kunnen grijpen en gezondheidsongelijkheid tegen te gaan. Hiermee zorgen we ervoor dat elke wijk een plek heeft waar mensen laagdrempelig binnen kunnen lopen voor coaching, informatie en/of een luisterend oor.
  • We stellen in elk Buurtteam welzijnscoaches aan. Een welzijnscoach verbindt mensen en zorgt voor het ontstaan van initiatieven waar de bewoners zelf behoefte aan hebben. Denk aan wandelgroepjes, kookcursussen, of stoppen-met-roken groepjes. De welzijnscoach kan daarbij ook fungeren als de schakel naar andere instanties.
  • We geven de Buurtteams budget voor uitzonderlijke gevallen, omdat de hulpvraag van bewoners niet altijd in een hokje valt te plaatsen. De Buurtteams staan dicht bij de bewoners. Zij kunnen goed inschatten wanneer er sprake van een uitzondering is, en er maatwerk toegepast dient te worden.
  • We zorgen voor een kort lijntje tussen Buurtteams en GGZ voor een sneller herstel en doorstroom van hulpbehoevenden.

2.2 Jeugdzorg

Alle kinderen verdienen het om gezond en veilig op te groeien en hun talenten te ontwikkelen. Waar nodig bieden we zorg en ondersteuning dichtbij, waarbij we het hele gezin en netwerk van het kind actief een rol geven.

  • Jeugdzorg moet vooral gebruik maken van de eigen kracht van gezinnen. Door tijdige signalering, gemeenschappelijke inzet op preventie en effectieve gezinshulp moeten uithuisplaatsingen zo veel mogelijk voorkomen worden.
  •  D66 wil dat hulp integraal is georganiseerd en daarvoor stuurt de gemeente actief op samenwerking. Voor die (specialistische) zorg die niet op gemeentelijk niveau kan worden geboden moet effectief worden samengewerkt met de regio en ook met landelijk. We organiseren de zorg voor het kind zoveel mogelijk in verbinding met de school en zorgen voor de mogelijkheid om hulpvragen te stellen op scholen.
  • Bij crisis wordt er snel ingegrepen, is de toegang helder en wordt er zo snel mogelijk een regisseur benoemt. We vinden goede begeleiding en nazorg die kinderen en ouders in staat stelt het normale leven zo goed mogelijk weer op te kunnen pakken van belang.

2.3 Ouderen

  • We stimuleren nieuwe woonzorginstellingen waar ouderen zowel zelfstandig als met hulp kunnen wonen, ook voor ouderen met een migratieachtergrond.
  • We zorgen dat bewonersinitiatieven en Buurtteams ondersteuning krijgen van sport- en bewegingscoaches om laagdrempelige activiteiten zoals wandelgroepjes in de buurt te organiseren. Deze coaches richten zich daarbij extra op ouderen om hen zo veel mogelijk aan het bewegen te krijgen.
  • Alle belangrijke publieke voorzieningen moeten met OV bereikbaar zijn, in het bijzonder kwetsbare voorzieningen voor kwetsbaren, zoals ziekenhuizen en verpleeghuizen. Specifiek voor ouderen willen we de toegankelijkheid van het openbaar vervoer en de bereikbaarheid van de stad verbeteren.
  • We zien een stijgende vraag naar passende woonvormen, vernieuwende socialewoningbouwconcepten en woon-zorginitiatieven. We willen dat er voldoende woningen flexibel en levensloopgeschikt worden gemaakt.
  • We vinden het van belang dat gemeente Heerlen de ondersteuning van mantelzorgers en de Mantelzorg Parkstad structureel verbetert. We willen extra aandacht voor minderjarigen die mantelzorg verlenen. De samenwerking tussen professionals en mantelzorgers moet beter op elkaar aansluiten. Voor mantelzorgers die het lastig vinden hun weg in zorg en ondersteuning te vinden willen we informatie en advies op maat.
  • Het aantal mensen dat zelf of in hun omgeving te maken heeft met dementie neemt toe. Dit doet een groot beroep op de naasten van iemand die hieraan lijdt. Mensen met dementie en hun mantelzorgers hebben veel baat bij hulp en bezoek van vrijwilligers. Er is meer informatie en ondersteuning nodig voor vrijwilligers die mensen met dementie helpen. We willen stimuleren dat professionals en bewoners dementie herkennen en experimenteren met dementievriendelijke buurten en ondersteuningsnetwerken, waarin professionals en vrijwilligers samenwerken.

2.4 Eenzaamheid

  • D66 wil eenzaamheid onder ouderen, jongeren en studenten tegengaan door ruimte te bieden voor ontmoetingen – ook tussen generaties. Hier hebben de buurtteams en het project Samen tegen Eenzaamheid een belangrijke rol.
  • We willen ouderen specifieke informatie bieden, bijvoorbeeld op het gebied van digitalisering en ondersteuning in de buurt bieden.
  • Behoud van basisvoorzieningen in wijken.
  • Behoud van kwaliteit van publieke voorzieningen en de kwaliteit van de openbare ruimte.
  • Veilige omgeving waarborgen. Niet alleen openbaar, maar ook achter de voordeur (zoals Veilig Thuis). Meer aandacht voor huiselijk geweld, zodat gemakkelijker hulp gezocht kan worden. Door het te benoemen wordt het uit de taboesfeer gehaald, waardoor slachtoffers eerder de stap durven zetten naar hulp.

2.5 Armoede en schulden

Alle mensen moeten mee kunnen doen. Daarom willen we dat de gemeente inwoners ondersteunt met het vinden van de juiste oplossing. Het armoedebeleid is bedoeld voor mensen die tijdelijk niet kunnen werken en die slechte kansen hebben op de arbeidsmarkt. Kinderen zijn daarin een belangrijk aandachtsgebied. Het gemeentelijk beleidsplan Armoede en Schulden geeft daarvoor een goede basis.

  • D66 wil mensen perspectief bieden blijvend – via bijvoorbeeld sport of vrijwilligerswerk – laten meedoen aan de maatschappij. Daarbij verdienen kinderen, ouderen en chronisch zieken speciale aandacht.
  • We willen snelle hulp bij schuldproblematiek, zodat verslechtering van de situatie wordt voorkomen. Hierbij is herkenning door de wijkteams van belang. D66 volgt de aanbevelingen van de Nationale Ombudsman en andere deskundigen op. Wachtlijsten zijn wettelijk niet toegestaan en willen we koste wat kost voorkomen, ook als dat onorthodoxe oplossingen vraagt, bijvoorbeeld in samenwerking met woningcorporaties.
  • We willen meer experimenteerruimte om mensen met schulden sneller te vinden en te helpen.
  • We vinden het hierbij belangrijk oog te hebben voor verborgen armoede, bijvoorbeeld onder ZZP’ers. Gezinnen met kinderen die te maken hebben met armoede verdienen extra aandacht (bij multiproblematiek in samenhang met het gezinsplan). We willen doen wat bewezen werkt; de effectiviteit van de armoede-instrumenten moet leidend zijn.
  • D66 wil dat kinderen die opgroeien in een gezin met een laag inkomen dezelfde ontwikkelkansen krijgen als andere kinderen. De gemeente heeft hier nadrukkelijk een taak, bijvoorbeeld door ervoor te zorgen dat deze kinderen mee kunnen doen aan sport en cultuur.