Hoofdstuk 1. Een kansrijk Heerlen

D66 gaat uit van de eigen kracht van mensen. Mensen zijn vrij om keuzes te maken en hun leven zo in te richten als ze zelf willen. Een belangrijke voorwaarde daarvoor is gelijke kansen voor iedereen. Onderwijs is de belangrijkste aanjager van kansengelijkheid en persoonlijke ontwikkeling. We willen dat iedereen kansen krijgt voor zijn toekomst, ongeacht zijn afkomst. Onderwijs is bovendien essentieel voor het ontwikkelen van sociale vaardigheden en mondige mensen en voor het bevorderen van verbinding en dialoog. Onderwijs kan daarmee ook een antwoord zijn op de groeiende tweedeling. Dat begint dicht bij huis, op de basisschool en op het voortgezet onderwijs. Daar wordt de basis gelegd. Daarom maakt D66 zich hard voor het beste onderwijs met eerlijke kansen voor iedereen, ook in onze gemeente.

1.1 Jongeren en jeugd

Niet alle jongeren krijgen vanuit huis uit de handvatten aangereikt om te floreren in onze maatschappij. Hoe leer je voor een proefwerk? Hoe werk je effectief en gestructureerd samen? Als jongeren deze handvatten niet aangeboden krijgen, is de stap naar criminaliteit sneller gezet. Om dit te voorkomen, dient de gemeente hierbij de jongeren te ondersteunen.

  • We blijven inzetten op coachingsprogramma’s voor jongeren.
  • We investeren in het versterken van de zelfredzaamheid van jongeren.
  • We zorgen dat elke een jongerencentrum krijgt te beginnen met kwetsbare wijken.
  • We zorgen dat alle voortgezet onderwijsscholen in kwetsbare buurten worden verbonden aan cultuur- en sportaanbod.We zetten stevig in op een preventieagenda om jongeren uit het criminele circuit te houden.
  • D66 zet zich in om meer aandacht voor mentale gezondheid op scholen te krijgen door middel van lessen mentale weerbaarheid.
  • Ook willen we aandacht vragen voor digitale weerbaarheid van jongeren.
  • We willen eenzaamheid onder jongeren voorkomen door bewustzijn te creëren over wat eenzaamheid is en hoe je het herkent. Op die manier kunnen jongeren zelf en alle professionals die met jongeren in contact komen eerder hulp bieden.
  • We investeren in jongeren die een misstap hebben begaan door middel van coachings- en mentortrajecten, om zo herhaling te voorkomen.
  • We zetten in op meer stageplekken voor mbo-studenten bij de gemeente.
  • We stimuleren ondernemerschap bij jongeren.
  • We investeren in het tegengaan van schooluitval.

1.2 Onderwijs als motor van kansengelijkheid

  • Voorkomen is beter dan genezen. In de leeftijdsgroep 0 tot 4 jaar kunnen ontwikkelachterstanden worden voorkomen waardoor alle kinderen een eerlijke start maken op de basisschool. D66 wil dat kinderen samen opgroeien en er op jonge leeftijd oog is voor de ontwikkeling.
  • Nog voordat kinderen naar school gaan, zijn de verschillen soms al enorm. Daarom maken we werk van betaalbare en toegankelijke vroeg- en voorschoolse educatie.
  • We koppelen (sport)verenigingen en zwembaden aan het onderwijs voor sport, culturele activiteiten en zwemles.
  • We stimuleren burgerschap door het organiseren van een kindervragenuur en jongerendebat.
  • We zetten bibliotheken of lokale initiatieven in om toegankelijke huiswerkbegeleiding voor ieder kind te verzorgen met lokale subsidies.
  • We stimuleren groene schoolpleinen en moestuinen en gaan daarover in overleg met de scholen.
  • We onderzoeken of het wenselijk is om schoolpleinen open te stellen voor de wijk bij een tekort aan groene en kindvriendelijke speeltuinen.
  • We willen dat de gemeente gaat helpen bij de aanvraag van (Europese) subsidiepotten voor schoolfruit en groenten.
  • We zorgen voor energieneutrale, goed geventileerde en gezonde schoolgebouwen.
  • We rekenen geen extra kosten voor scholen om afval te scheiden.

1.3 Werk en participatie

D66 wil sturen op basis van vertrouwen, in plaats van op controle. We willen de participatiewet zo invullen dat we inwoners in een uitkeringssituatie de ruimte geven om zichzelf te ontwikkelen. Inwoners mogen naast hun bijstand ook een bedrag aan bijverdiensten houden; we denken daarbij aan maximaal 1.200 euro per jaar. Zo stimuleren we ontwikkeling en dragen we bij aan eigenwaarde. D66 biedt iedereen kansen om mee te doen. We willen dat zoveel mogelijk mensen participeren. Het ultieme doel is betaald werk, maar de weg daar naartoe loopt zeker langs scholing, vrijwilligerswerk en andere vormen van deelnemen aan de maatschappij. We dragen bij aan economische en sociale zelfstandigheid en ontwikkeling op een niveau dat passend is bij de talenten en mogelijkheden van bewoners. We gaan uit van de mens, en kijken naar wat hij/zij wél kan en wil, in plaats van geobsedeerd te raken door wat allemaal niet zou kunnen. We willen dat iedereen mee kan doen, ook mensen die langdurig werkeloos zijn of op dit moment niet kunnen werken.

  • We willen samen met werkgevers werken aan een inclusief beleid als het gaat om werkgelegenheid. Iedereen moet kansen krijgen op de arbeidsmarkt. Als gemeente gaan we vormen van anoniem solliciteren onderzoeken.
  • We implementeren het principe ‘een leven lang leren’. Ook mensen die tijdelijk zonder baan komen te zitten geven we de mogelijkheden om zich bij- of om te scholen.
  • We bieden iedere bijstandsgerechtigde de mogelijkheid om tijdelijk tot het leefbare minimumloon bij te verdienen naast haar of zijn uitkering. We kijken verder welke (experimentele) manieren we kunnen inzetten om kwetsbare situaties zoveel mogelijk te voorkomen.
  • Het wordt eenvoudiger voor bijstandsgerechtigden om een opleiding te volgen of vrijwilligerswerk te doen.
  • Als er een boete aan een bijstandsgerechtigde dreigt te worden uitgedeeld, moet het vierogen-principe gelden, zodat er altijd een tweede ambtenaar meekijkt op het dossier.
  • We willen dat de gemeente inwoners met een bijstandsuitkering helpt om een arbeidsritme op te bouwen, door ook parttime en tijdelijk werk te stimuleren en door (her)aanvraagprocedures te verkorten. Ook instrumenten als proefplaatsingen, sollicitatiecursussen of een vergoeding voor het behalen van certificaten kunnen mensen uit de bijstand naar werk halen.
  • Jeugdwerkeloosheid verdient speciale aandacht. We willen werkzoekenden meer regie geven over hun eigen re-integratietraject. De gemeente stimuleert en ondersteunt werkzoekenden om initiatieven te ontplooien of vrijwilligerswerk te doen, waarmee ze relevante ervaring opdoen en hun kans op werk vergroten.
  • We werken hiervoor actief samen met onderwijsinstellingen en werkgevers, zoals bij de Bovengrondse Vakschool, om de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt te verbeteren. Samen kunnen gemeente, bedrijven en andere partners zorgen voor een betere match tussen beschikbare banen en werkzoekenden.

1.4 Laaggeletterdheid

  • D66 wil een aanvalsplan laaggeletterdheid.
  • D66 zet in op structureel herkennen en doorverwijzen van laaggeletterden bij balies van gemeente, UWV, leerwerkloketten en andere organisatie door ambtenaren te trainen in het gebruik van screeningsmethodes voor herkennen van laaggeletterdheid.
  • We stimuleren werkgevers om op de werkvloer te werken aan de aanpak van laaggeletterdheid, waardoor werkgevers en gemeenten samen een Leven Lang Ontwikkelen voor iedereen mogelijk maken. Daarbij kan gebruik worden gemaakt van bestaande en nieuwe structuren, zoals de werkgeversservicepunten, Leerwerkloketten en de Regionale Mobiliteitsteams. De gemeente geeft als werkgever het goede voorbeeld door de eigen werknemers te screenen op laaggeletterdheid en indien nodig taalscholing te laten volgen. Zo werken arbeidsmarkttoeleiding en de aanpak van laaggeletterdheid hand in hand.
  • We voegen een laaggeletterdheidsparagraaf bij gemeentelijke subsidieverordeningen en opdrachtverleningen toe, waarin de desbetreffende organisatie aangeeft hoe ze zich gaan inzetten tegen laaggeletterdheid.