Spreektekst in eerste termijn
Bij de bespreking van de Kaderbrief heb ik de inbreng van D66 gevormd rond de overtuigingen van Jan Terlouw. Zijn visie op liberalisme, zijn schrijven, en zijn begrip van vrijheid vormen het blijvend fundament onder ons denken en handelen. Maar ik zal eerlijk toegeven, ook in al zijn optimisme had Jan Terlouw denk ik niet kunnen voorspellen dat ik hier vandaag zou staan als gemeenteraadslid namens de grootste partij van het land. Ik had het hem graag willen zeggen; meneer Terlouw: het kan wél. Het is een prachtige waardering dat juist een campagne gebaseerd op de gemeenschapszin waaraan meneer Terlouw altijd refereerde bij zoveel mensen heeft geresoneerd. Op ons landelijk congres, vlak voor de verkiezingen, hebben wij dan ook aan elkaar beloofd: wij zullen het werk van Jan voortzetten. En met dat kleine voorwoord, wil ik onze financiële beschouwingen aftrappen.
Begin dit jaar hebben we voor het eerst een kaderbrief besproken. Voor het eerst ging het daar hoofdzakelijk over ideeën en overtuigingen, en wat minder over punten en komma’s. Het logische gevolg daarvan is dat vandaag dan ook vooral een financieel debat voorligt, al vinden wij het nog wel wat wennen. Zo hebben bijvoorbeeld alle moties ingediend bij de kaderbrief een plekje gekregen in deze begroting, maar wat ons betreft had een wat algemenere beschouwing op de inbreng van alle partijen ook niet misstaan. We zouden in ieder geval moeten willen voorkomen dat het in dit huis nog enkel om moties en amendementen gaat draaien. En als het dan vandaag vooral over financiën hoort te gaan, dan moet de basis van de begroting wel op orde zijn. Zo laten vrijwel alle prestatie- en effectindicatoren geen stijgende lijn zien, en wordt op veel plekken samenwerking gezien als dé oplossing voor stijgende kosten of een gebrek aan financiering, maar dan wordt toch echt een te groot beroep gedaan op ons positivisme en vertrouwen.
Dat gezegd hebbende, zien wij wel degelijk een deel van onze kaderinbreng terug in de begroting die voorligt. De door ons gewenste herijking van de strategienota is genoemd, al mag het nog wel iets ambitieuzer, en wij zijn ook blij met het voornemen voor een lokaal volkshuisvestingsprogramma, als actualisatie van de woonvisie. Verder waarderen wij de inzet voor het Veenpark, en hopen wij natuurlijk op een snelle doorstart voor die belangrijke voorziening.
Het had wat ons betreft nog wel een tandje meer gemogen, voor wat betreft de ambitie op het gebied van kunst en cultuur. Vooropgesteld, en dat punt hebben wij eerder gemaakt, vinden wij het niet juist dat sport en cultuur als hetzelfde programma worden aangevlogen, ten aanzien van beide belangrijke onderwerpen. Verder wordt in de begroting terecht het verband gelegd tussen de gewenste schaalsprong van de gemeente naar 120.000 inwoners, en de verwachte toename van wensen rondom kunst- en cultuur. Wij begrijpen dan echter niet dat hierop niet is geanticipeerd, door structureel meer middelen beschikbaar te stellen voor bijvoorbeeld subsidies, maar ook de integratie van kunst- en cultuur in de openbare ruimte. Ook hebben wij dankbaar in het nieuws gelezen dat het Atlas Theater uit zijn jasje begint te groeien, en wensen heeft gedeeld rondom een nieuwe ingang en ruimtelijke aanpassingen binnen. Gelet op het tienjarig bestaan van het Atlas Theater volgend jaar, heeft het college al nagedacht op welk cadeautje het mag rekenen? Verder missen wij ook nog steeds muziekeducatie in de plannen van de gemeente. Daarbij kijken wij hoopvol naar het initiatief van de Muziekfabriek, en willen wij de wethouder alvast vragen om, indien er extra budget nodig is voor de integratie van de Muziekfabriek in de nieuwbouw van Facet, dat niet meteen af te wijzen maar daarover met een gericht voorstel aan de raad te komen.
Een ander onderwerp waarvoor wij en met ons meerdere partijen aandacht hebben gevraagd bij de beschouwingen is veiligheid. En ook voor wat betreft dit onderwerp zien wij nog wel ruimte voor aanvullingen en aanscherpingen. Zo kijken wij met waardering naar de focus die de begroting legt op onderwerpen als sociale wijken en dorpen, veiligheid op straat, huiselijk geweld en femicide. Echter missen wij nog wel concrete voorstellen rond deze belangrijke onderwerpen. D66 dient om die reden een amendement en een motie in, waarmee wij in dat gat willen springen. Met ons amendement willen wij een tijdelijk pilotfonds instellen, gericht op een veilige en welkome openbare ruimte. Met dit fonds willen wij ruimte bieden voor kleinere maatregelen die bijdragen aan een veiliger gevoel, en willen wij het makkelijker maken om van deze ingrepen te leren, en om flexibeler in te kunnen spelen op de wensen van inwoners en ondernemers. Met onze motie willen wij opnieuw aandacht voor de belangrijke campagne van Orange the World. Zeker dit jaar heeft Orange the World gekozen voor een campagne gericht op maatregelen die lokaal genomen kunnen worden, en heeft zij een groot aantal actiepunten geschreven die direct toepasbaar zijn. Wij roepen het college dan ook op om weer actief deel te nemen aan de campagne van Orange the World en om deze actiepunten aan te grijpen om invulling te geven aan haar ambities op het gebied van veiligheid. Verder willen wij in het kader van veiligheid ook nogmaals oproepen om zo snel mogelijk prioriteit te geven aan het veiliger maken van onze stationsgebieden, en dit veiligheidsvraagstuk los aan te vliegen van de komst van de Nedersaksenlijn.
Tot slot willen wij aandacht vragen voor het klimaat. Nu Pure Energie namelijk de stekker uit windpark N34 heeft getrokken, en de bouw van het hoogspanningsstation in Veenoord sterk vertraagd lijkt, maken wij ons er ernstig zorgen over dat de gemeente de Emmense bijdrage voor de RES niet meer gaat halen, nog los van het doel om in 2050 volledig energieneutraal en circulair te zijn. Het is om die reden dat wij mede indiener zijn van de motie net op orde, maar wij hadden ook meer reflectie verwacht in deze begroting. Sterker nog, de begroting bevat zelfs nog steeds de constatering dat het geannuleerde windproject N34 moet gaan bijdragen aan de opgelegde taakstelling windenergie. Wij roepen het college dan ook op om uiterlijk bij de kaderbespreking volgend jaar een actieplan te presenteren dat op hoofdlijnen moet schetsen hoe de gemeente Emmen op de korte termijn aan de RES-doelen van 2030 gaat voldoen, en op de lange termijn aan de klimaatdoelen van 2050, waarbij wij ook een jaarlijkse rapportage verwachten.
Voorzitter, D66 is de grootste partij van het land geworden met een campagne gericht op alle mensen die het liefst een stap vooruit zetten. En geen kleine stapjes, maar grote doorbraken die echt het verschil maken. Wij gunnen Emmen diezelfde doorbraken. En wij kijken er dan ook naar uit om het komende jaar weer vanuit vertrouwen samen te werken aan de grote opgaven waar Emmen voor staat. D66, in Den Haag, Brussel, maar ook zeker in Emmen, is klaar om verantwoordelijkheid te nemen.
