Bijdrage D66 bij Statenvergadering 10 november 2021

Financieel is de begroting op orde. De financiële positie van de provincie is goed.

De vrije bestedingsruimte gaat omhoog, zelfs structureel (€ 1,2 miljoen in 2021 en vanaf 2022 2.4 miljoen).
 
Voor D66 is de begroting vooral een document waarin we bepalen wat we willen voor hoeveel geld. Als we naar de vermelde doelen en resultaten kijken lijkt alles makkelijk gehaald te worden.
 
D66 is deze Statenperiode ingegaan met het halen van de doelstellingen uit het Klimaatakkoord als de hoogste prioriteit.
Een grote en soms ingewikkelde opgave.

Als we kijken naar de verdeling van de middelen in de begroting zou slechts 1.3 % uitgegeven worden aan klimaat en energie!
Maar geeft het samenvoegen van veel programmaonderdelen met verschillende uiteenlopende beleidsopgaven ons nog voldoende overzicht en inzicht?

We hebben nu diverse uitvoeringsplannen met een eigen financiële pagina, dat is ook goed, maar zou bij een deelplan ook een A4tje met totaaloverzicht toegevoegd kunnen worden?
D66 zou graag bij elk afzonderlijk plan ook een pagina toegevoegd willen zien met een totaaloverzicht van de betreffende beleidsopgave en financieel overzicht.
 
Wij maken ons ook zorgen, zorgen over de Drentse Aanpak Stikstof.
Medio november zullen de gebiedsverkenningen opgeleverd worden volgens de gedeputeerde.

Afgelopen week had ik een overleg met partijgenoten uit de andere provincies en onze Tweede Kamerfractie over de aanpak en plannen in alle provincies. Er zijn al provincies waar de plannen al vastgesteld zijn, of waar ze al bezig zijn met het uitvoeren van de uitkoopregeling, waar discussies zijn over welke landbouw waar nog kan, waar vanuit de integrale aanpak ook de doelen van de kaderrichtlijn water onderdeel zijn van de gebiedsgerichte benadering.

D66 is er van overtuigd dat wanneer je echt verantwoordelijkheid neemt, doelen met elkaar afspreekt en dus keuzes maakt duidelijkheid geeft waar eigenlijk iedereen behoefte aan heeft, bestuurders, agrariërs en inwoners!
Dan is ook duidelijk wat er wel en niet kan in onze provincie.

We kunnen nu speculeren over woningbouw, hoeveel en waar, maar als we niet weten wat onze werkelijke ruimte hiervoor is lijkt dat op dit moment een discussie die niet te voeren is.

Wij hebben het dan over zowel oppervlakte, grond als drinkwater.
Recent zijn er weer 2 nieuwe stoffen aangetroffen in het drinkwater van de Noordbargeres. Stoffen afkomstig uit industrie en landbouw.
Wij maken ons grote zorgen over de kwaliteit van ons water en vinden dat we als provincie aanvullende eisen moeten stellen aan de uitvoerende partijen die van en via ons geld ontvangen.
We zijn het met de gedeputeerde eens dat we nu maatregelen moeten nemen om ook in de toekomst voldoende en schoon drinkwater te hebben.

Verwacht de gedeputeerde dat we de doelen uit het regionaal waterprogramma in 2027 halen?
 
Een ander punt van zorg betreft onze inwoners die het financieel moeilijk hebben en nu ook nog geconfronteerd worden met de zogenoemde energie armoede.
De sterk stijgende energieprijzen treffen ons allemaal.

Voor de meesten van ons betaalbaar, maar voor de inwoners die het financieel al moeilijk hadden zijn de sterk stijgende energieprijzen een groot probleem. Ze worden nu geconfronteerd met de hogere en voor hun onbetaalbare tarieven.
Deze inwoners belanden hierdoor in de energie armoede.

Ook van het Rijk en gemeenten is er inmiddels aandacht voor de energie armoede, Er begint ondersteuning te komen en maatregelen worden ingevoerd.

Aanvullend hierop denken wij dat de provincie een goede verbindende en aanvullende rol kan vervullen, daarom dienen wij samen met de PvdA en Groen links de motie energie armoede in. Zojuist verwoord/ zal ingediend worden door dhr Loof van de PvdA.

In de commissievergadering hebben we de schoolpleinenrevolutie gepresenteerd gekregen van IVN, Kunst en Cultuur en Sport Drenthe.
D66 vindt een schoolplein een belangrijke ontmoetingsplaats voor kinderen.
Het kan een educatieve functie hebben en het vergroenen van schoolpleinen draagt bij aan het verbeteren van de biodiversiteit en aan het klimaatbestendig maken van het plein.
Wij zien graag een plan vanuit de wensen van de scholen voor een plein van de toekomst waarin leerlingen, ouders en besturen meedenken, mee organiseren en verantwoordelijkheid voor dragen. Dat ze hierbij ondersteunt worden door verschillende organisaties is vanzelfsprekend.
Laten we aansluiten bij de vraag van de scholen.

En een belangrijke vraag van de scholen was: “Help ons met een startbedrag waarmee we anderen kunnen betrekken bij ons schoolplein voor de toekomst”. Daarvoor hebben wij samen met de PvdA, in een constructieve samenwerking, een motie ingediend.

Het college van GS wil als aandeelhouder met de Staten spreken over de tariefontwikkeling bij de WMD. Provinciale Staten neemt hierover geen besluit: dat is aan de aandeelhouders.

Maar input vragen voor de aandeelhoudersvergadering stellen we op prijs. GS geeft in de brief aan dat de extra stijging noodzakelijk is en veroorzaakt wordt door onontkoombare ontwikkelingen waar de WMD niet op kan sturen maar wel van belang is voor goed en veilig drinkwater.

D66 maakt zich ernstig zorgen over de ongewenste stoffen die aangetroffen worden in het water. Hier zullen we later bij de inhoudelijke discussie nader op ingaan.

De voorgestelde stijging van de drinkwatertarieven met de aangeleverde onderbouwing vinden wij acceptabel.

Wij hebben wel gezocht naar mogelijkheden in het beperken van de tariefstijging in de toekomst. Naar ontwikkelingen waar we wel op kunnen sturen. We kunnen wel de energielasten beïnvloeden door het waterbedrijf te helpen om versneld energieneutraal te worden. Dus onafhankelijk van energieleveranciers, waardoor ook de leveringszekerheid geborgd kan worden.

Dit is vanuit de drinkwaterwet een wettelijke verantwoordelijkheid die bij ons als provincie ligt.

Hiervoor vragen wij om een versnelling van het lopende project Duurzaam Drents Drinkwater van de WMD door nu fase 2 te starten.