Provinciale Statenvergadering 9 juli 2025

Op dit moment is er in Drenthe een moratorium van kracht in verband met mogelijk gezondheidsrisico’s voor inwoners rondom geitenhouderijen. De recente onderzoeken wijzen, volgens de gezondheidsraad, nu op een verband waarbij voorzitter Karien Stronks zegt dat overheden niet moeten wachten op het tweede deel van het onderzoek, maar nú maatregelen moeten nemen om gezondheidsrisico’s te kunnen beperken.

Onze vraag luidt daarom aan Gedeputeerde Staten: ”Welke maatregelen zijn jullie van plan te nemen?”

D66 is onaangenaam verrast over de gang van zaken rondom de beleidsnotitie lelieteelt van Gedeputeerde Staten (GS). Nog vóór bespreking in Provinciale Staten zijn er beleidsregels gepubliceerd, zonder dat de Staten eerst over de notitie zelf konden oordelen. Nu wordt achteraf instemming gevraagd. Dat is onbegrijpelijk en respectloos richting de Staten.

Wij hadden van GS verwacht dat er een beleidsnotitie zou liggen die voortkomt uit de zorgen die leven bij inwoners en telers, en waarin oplossingen worden geboden voor een betere bescherming van mens, natuur en water. Helaas is dat niet het geval.

Onze inwoners én telers vragen al jarenlang om duidelijke en stevige kaders van de overheid. Die duidelijkheid blijft opnieuw uit. En dat terwijl de Raad van State het voorzorgsbeginsel heeft bevestigd als leidraad: overheidshandelen moet gericht zijn op het voorkomen van schade aan mens en natuur door gewasbeschermingsmiddelen.

Hoewel GS erkent dat deze uitspraak van groot belang is en een duidelijk signaal afgeeft, ontbreekt een serieuze vertaling hiervan in de beleidsnotitie. De focus ligt enkel op toekomstige handhaving rond Natura 2000-gebieden. Er is geen bescherming van omwonenden opgenomen. GS gaf in de statencommissie zelfs aan dat de mens pas wordt beschermd als daar een rechterlijke uitspraak aan vooraf gaat. Dat is voor D66 onacceptabel, omdat dat betekkent dat inwoners eerst moeten procederen voordat hun gezondheid wordt meegewogen. Daarmee stelt GS niet de volksgezondheid voorop en kiest zij niet voor een gezonde en veilige leefomgeving voor iedereen.

Wat D66 wél wil:
Wij willen perspectief en bescherming voor inwoners, natuur én het water. Dat vraagt om visie, regie en duidelijke keuzes van de provincie. Daarom zijn we mede-indiener van het amendement lelieteelt, om naast Natura 2000-gebieden ook woon-, recreatie- en waterwingebiden te beschermen.

Het is tijd dat de provincie haar verantwoordelijkheid neemt. Gezondheid en natuur horen voorop te staan, niet pas nadat de rechter daarom vraagt.

D66: Investeer in mensen, leefomgeving en een circulaire toekomst
Bij de bespreking van de jaarstukken 2024 heeft D66 al eerder aangegeven dat deze soms meer lijken op de winstcijfers van een onderneming dan op een transparante verantwoordeing van publieke middelen. Ook de accountant onderstreept dat het voorspellend vermogen van de begroting moet verbeteren. D66 vraagt zich af: welke concrete stappen heeft het college van GS al gezet om dit te verbeteren?

Wij willen realistisch en haalbaar begroten, met duidelijke en meetbare doelstellingen. Een forse onderbesteding, zoals nu is gepresenteerd, vinden wij onacceptabel. Doelmatig inzetten van publieke middelen moet vanzelfsprekend zijn. Daarom zijn wij mede-indiener van de motie die hierop aandringt.

Voorjaarsnota: tijd voor duidelijke keuzes
De voorjaarsnota vormt de basis voor de financiële en inhoudelijke keuzes richting de begroting van 2026. Voor D66 is het belangrijk dat er niet alleen wordt bijgehouden, maar dat er vooruit wordt gedacht. Deze vraagt om actie, regie en visie.

Wij willen investeren in mensen, natuurherstel, een gezond watersysteem, circulariteit én gezondheid.

Ingrijpende maatschappelijke veranderingen vragen om een sterk antwoord
Terwijl we 80 jaar vrijheid vieren, zien we dat de wereld om ons heen instabieler wordt. De vanzelfsprekendheid van vrede, veiligheid en verbondenheid staat onder druk. D66 vindt dat dit moment vraagt om een brede maatschappelijke transformatie – een nieuwe balans waarin we verbinding zoeken en onze sociale infrastructuur versterken.

Juist nu is het belangrijk om mensen dichter bij elkaar te brengen. Daarom dienen we samen met andere partijen een motie in voor een impulsregeling voor dorps- en wijkinitiatieven. Deze regeling richt zith op initiatieven die sociale cohesie versterken én bijdragen aan circulariteit, biodiversiteit, voedselzekerheid en duurzame energie.

De kracht van inwoners vormt de kern van de oplossingen van morgen. Samen maken we Drenthe groener, socialer en toekomstbestendiger. Wij rekenen op brede steun.

D66: Blijf investeren in betrokkenheid van álle Drenten
D66 ziet de evaluatie van het burgerberaad als een waardevolle stap. We vinden het positief dat we leren van deze eerste ervaring en kijken uit naar verbeteringen in de toekomst.

Voor ons blijft het cruciaal dat iedereen kan meedoen, óók mensen die nu lastig te bereiken zijn. Hun stem is minstens zo belangrijk, juist bij onderwerpen die hen raken.

We vinden het logisch dat Provinciale Staten (PS) en Gedeputeerde Staten (GS) hierin samenwerken. Maar wat D66 betreft ligt de besluitvorming over opdracht en kaders nadrukkelijk bij Provinciale Staten. Dat is essentieel voor een democratisch proces waarin de volksvertegenwoordiging leidend is.

Als inspiratie wijzen we graag op de succesvolle methode ”Amerika in één kamer” – een krachtige vorm van burgerberaad die in het buitenland al mooie resultaten heeft opgeleverd. D66 blijft zich inzetten voor een provincie waar inwoners actief betrokken worden en waar iedereen kan meedoen.