Energie en duurzaamheid:
voor een gezonde toekomst

De wereld verandert. Je hoeft maar uit het raam te kijken om dat te zien. In Rivierenland en in Noord-Brabant schieten de windmolens als paddenstoelen uit de grond. Ook in de Bommelerwaard zijn bij Zaltbommel en Bruchem de eerste witte reuzen geplaatst. Bij Hoenzadriel komt een burgerwindpark in de oksel van A2 en Maasdijk. Het denken over de energietransitie nam een enorme vlucht. In Rivierenland is een enorme inspanning geleverd om een eerste RES-bod neer te leggen. De raden namen deze periode visies aan op het gebied van Warmte, Zon en Wind.

In Maasdriel verrichtte D66 veel pionierswerk. De coalitie had zich in hun bestuursakkoord expliciet uitgesproken tegen de plaatsing van windmolens. Die stellingname is doorbroken, onder andere door voor alle raadsleden een bijeenkomst met de initiatiefnemers te organiseren om over de windmolens te praten. Door te verbinden in plaats van te verdelen is in november 2020, met behulp van realistische aanvullende eisen en positieve grondhouding van een meerderheid in de raad, het bestemmingsplan A2 De Lage Rooijen aangenomen. Daarin heeft coöperatie Bommelerwaar een belangrijke rol gespeeld. Het is een proces waar D66 Maasdriel met plezier op terugkijkt. Door nieuw, fris en anders politiek te bedrijven is een nee omgebogen naar een ja. En: de gemeente heeft de regie in dit project.
 
In Zaltbommel is na een moeizaam proces de plaatsing van drie windmolens gerealiseerd. Daarmee is de gemeente tot tevredenheid van D66 op de kaart gezet binnen de RES-regio Rivierenland. De gemeente heeft daarna vooral ‘op de winkel’ gepast aangaande de transitievisie. Die bleef beperkt tot bestaande, bewezen technologieën voor alternatieve energieopwekking en energie transport zoals windturbines, zonneparken en warmtenetten. De gemeente gaat daarmee voorbij aan nieuwe ontwikkelingen. Daarmee doet Zaltbommel zich in de ogen van D66 echt tekort.
 
De D66-fracties in Maasdriel en Zaltbommel, soms gesteund door de Gelderse statenfractie, introduceerden initiatieven op gemeentelijk niveau. Met impulsen voor biodiversiteit, vergroening van schoolpleinen, het idee om bij verevening ook naar de waarden “groen” en “blauw” te kijken, scholen te attenderen op het plaatsen van watertappunten, gaf D66 kleur aan hoe wij willen omgaan met energie en duurzaamheid.
 
In de periode 2022 – 2026 moeten we extra stappen zetten om in 2030 doelen te bereiken. D66 durft te kiezen voor:

Duurzaamheid in beleid

  • Het publiceren van een Duurzaamheidskrant. Door één of tweemaal per jaar een publicatie te verspreiden over lokaal en regionaal nieuws vanuit de Bommelerwaard op het gebied van energietransitie en duurzaamheid, nemen we mensen mee in wat er gebeurt. Veel praktijkvoorbeelden en tips. Dit vergroot draagvlak en wekt enthousiasme.
  • In navolging van andere gemeenten in den lande willen wij een Klimaatburgemeester voor de hele Bommelerwaard. Deze persoon is in Maasdriel en Zaltbommel hét gezicht van de lange weg richting 2030 en de klimaatdoelen die zijn gesteld. Zo creëren we een spreekbuis en hebben we bovenal een aanjager voor innovaties, succesverhalen en tijdlijnen.
  • Een goed milieu begint bij jezelf, een gevleugelde kreet van jaren geleden, en nog steeds waar! D66 wil dat de gemeente stimuleert dat voor- en achtertuinen ook echt tuinen zijn en dus niet een parkeerplaats voor de auto. Regentonnen in de tuin zorgen voor opvang van hemelwater dat direct lokaal te gebruiken is. Laten we zuinig zijn met ons kraanwater!
  • D66 steunt het initiatief voor een Regionaal Energie Expertisecentrum zoals geopperd door RES Fruitdelta Rivierenland: “Een plek waar bedrijven en instellingen terecht kunnen voor hun vragen over energie en verduurzaming. Denk aan energiebesparing, isolatie en zonnepanelen op grote daken. In dit centrum is de meest actuele kennis beschikbaar over financiële aspecten als subsidies en verzekeringen. Ook weet men hier alles over innovaties, dakconstructies, opslag, zonnepanelen voor warmtevoorziening, aansluiten op het elektriciteitsnet.”

Biodiversiteit

  • Biodiversiteit verdient voortdurend aandacht, waarbij ook compensatie voor initiatieven van belang is. Als ergens groen verdwijnt moet dat te allen tijde elders gecompenseerd worden. In de gemeente zoeken we naar locaties waar (het liefst permanent) een biodiverse impuls te geven is. In tijdelijke situaties wil D66 braakliggende terrein waar later bijvoorbeeld woningbouw plaatsvindt benutten voor het realiseren van biodiversiteit.

Energie opwekken & gebruiken

  • D66 kijkt kritisch naar de plaatsing van laadpalen in de openbare ruimte. Deze moeten vooral in verouderde woonwijken goed integreren in het parkeeraanbod en het straatbeeld. Met een ambitieus plaatsingsbeleid maken wij de overstap naar elektrisch rijden aantrekkelijk. Waar laden bij eigen huis niet kan, moeten voldoende publieke alternatieven beschikbaar zijn. Op de langere termijn moet de Bommelerwaard de vestiging van een waterstoftankstation faciliteren, aangezien hier de volgende stap in schone mobiliteit ligt, met name voor zwaar transport zoals bussen en vrachtwagens.
  • Plaatsing van windmolens in de Bommelerwaard hangt wat D66 betreft af van voorwaarden. Landschappelijk inpassing en significante maatschappelijke compensatie zijn belangrijk. Wij zijn voor plaatsing van windmolens langs de A2 en het spoorwegtracé. Hiervan maken initiatiefnemers gebruik bij Zaltbommel/Bruchem en bij Hoenzadriel. Dit betekent dat de ruimte voor nieuwe windmolens op raakt. D66 is geen voorstander van plaatsing van grote windturbines in het westelijk en oostelijk deel van de Bommelerwaard, om de waarde van deze gebieden te behouden. Een gestandaardiseerde inspraak- en participatieaanpak ligt altijd ten grondslag van nieuwe ontwikkelingen. De inwoners voorop, liefst verenigd in coöperatie zoals in onze regio Bommelerwaar geweldig werk doet.
  • Leidend in vraagstukken over energieopwekking is beschikbaarheid van aansluitingen voor nieuwe initiatieven. Indien beschikbare aansluitingen ontbreken maken wij een pas op de plaats totdat derden (Liander) de aansluitingen op niveau hebben gebracht. De verzwaring van het elektriciteitsnetwerk heeft de hoogste prioriteit, dit is hard nodig voor de opwekking en het transport van vernieuwbare energie.
  • Uitgaande van voldoende schone alternatieven voor de opwek van energie (op de middellange en lange termijn) hecht D66 er waarde aan dat alle overeenkomsten voor duurzame opwek vergezeld gaan van een opruimplicht na een bepaalde periode. Dus zodra windmolens of zonnepanelen hun einde levensduur bereiken, is de initiatiefnemer verplicht deze te ontmantelen en verwijderen. Deze opruimplicht is naar grote tevredenheid van D66 onderdeel van de voorwaarden voor burgerwindpark A2 De Lage Rooijen.
  • Wij durven te kiezen voor een progressievere koers voor alternatieve energieopwekking en energie transport. Ontwikkelingen komen pas in een stroomversnelling als de nood het hoogst is, beste voorbeeld daarvan is de ontwikkeling van een vaccin tegen Covid. Zo moeten we vraagstukken op duurzaamheid aanvliegen. Onderzoeken doen naar (lokale) opslag van energie, energieopwekking op teelt ondersteunende voorzieningen (mits de invloed op rendement beperkt is), stimulering van plaatsing van zonnepanelen overal waar dat past, zoals de fietsenstallingen van basisscholen en voortgezet onderwijs. Implementatie van groene daken verdient de hoogste aandacht, ook als middel in de strijd tegen hittestress.
  • D66 wil geen energie slurpende bedrijven zoals datacenters. Wij bevinden ons met de Bommelerwaard vooral in een transportcorridor. Ondergrondse infrastructuur gebruiken we voor aansluitingen op het elektriciteitsnetwerk, daarop is geen plaats voor bedrijven die veel lusten willen, maar geen lasten dragen.