Duurzaamheid heeft prioriteit

Een duurzaam werkende gemeente geeft zelf het goede voorbeeld, onder meer door in beleidsplannen de voorgenomen maatregelen te beoordelen op de invloed op milieu en klimaat. D66 vindt daarom dat de gemeente voorwaarden mag stellen aan haar leveranciers, huurders en subsidieontvangers. Uitgangspunt is dat instellingen zèlf de verantwoordelijkheid nemen om duurzamer te werken. Wanneer dit onvoldoende tot stand komt, verwacht D66 dat de gemeente haar partners daarop aanspreekt. Op strategische onderwerpen kan de gemeente niet langer afwachten, maar zal zij sterker dan voorheen moeten sturen. We denken daarbij aan onderwerpen als cyclisch bouwen en het inrichten van een grondstoffenbank, maar ook aan waterstof als brandstof, of aan het stellen van milieuvoorwaarden bij projecten (‘duurzaamheid by design’). De gemeente kan bijvoorbeeld bij haar aanbestedingen meewegen hoe de te contracteren onderneming met duurzaamheid omgaat.

Elektrisch rijden is in de afgelopen jaren steeds meer toegenomen, maar kan nog sterker worden gestimuleerd. Bijvoorbeeld door aanbieders van laadpalen uit te dagen extra laadpalen gelijkmatig over de hele gemeente te verspreiden, of door het verder verduurzamen van het gemeentelijk wagenpark. Duurzaamheid is een belangrijk aandachtspunt in de binnenkort af te sluiten vervoersovereenkomst met een openbaarvervoerbedrijf.

D66 streeft ernaar een energie neutrale gemeente te zijn per 2022. Waar de gemeente zelf nog niet CO2-neutraal werkt, compenseert ze de uitgestoten CO2. Voor het verlichten van de openbare ruimte kiezen we voor 100% LED in 2022. Verlichting moet gedimd kunnen worden: dit spaart energie en gaat lichtvervuiling in het Groene Hart tegen.

De gemeente biedt particulieren en VVE’s de mogelijkheid een beroep te doen op duurzaamheidsleningen. Deze voordelige leningen maken milieumaatregelen in een huishouden mogelijk, zoals zonnepanelen leggen, en zijn zeer succesvol. D66 vindt het dan ook van groot belang ze te behouden.

Veel inwoners willen verduurzamen. D66 verwacht van de gemeente dat ze inwoners hierbij effectiever ondersteunt, onder meer via het Huis van Duurzaamheid, waar energiecoaches gratis advies aan inwoners geven. Verduurzamen moet voor inwoners zo makkelijk mogelijk worden gemaakt.

D66 volgt de ontwikkelingen in duurzaamheid op de voet en stimuleert de inzet van innovatieve technologie. Zo kan bewegingsdetectie helpen om verlichting langs fietspaden alleen in te schakelen wanneer een fietser passeert. Bij het inzetten van dergelijke oplossingen zoekt D66 altijd naar een uitgebalanceerde afweging; oplossingen zijn en blijven altijd maatwerk.

Op dit moment staan wind- en zonne-energie als klimaat neutrale energiebronnen centraal. We verwachten veel van de komst van zonnepanelen in de vorm van een buigzame folie, die op veel meer plaatsen inzetbaar is. Of de inzet van gevels die uit zonnepanelen bestaan.

Verder in de toekomst geloven we in de innovatieve mogelijkheden van waterstof als energiebron en thermotechniek. De mogelijkheden moeten nog worden onderzocht, waarbij we op basis van onderzoeksresultaten een gefundeerd besluit willen nemen over zinvol in te zetten innovaties.

De gemeente heeft kennis en kunde van andere partners nodig wanneer zij ambitieuze doelstellingen wil realiseren. Denk aan de EDBA als partner, die in haar economische agenda veel aandacht besteed aan circulair ondernemen en duurzame groei. Zie: Van grijze middenmoot naar groene voorbeeldstad. In dit EDBA-rapport worden goede voorstellen gedaan om van Alphen aan den Rijn een klimaatadaptieve voorbeeldstad te maken. De gemeente zou naar onze mening deze voorstellen op moeten pakken.

Samen met partners moeten groene initiatieven verder worden verkend. Zonneweides kunnen bijvoorbeeld creatief worden vormgegeven, zoals in de vorm van een dak boven een parkeerterrein. Zo houden we kostbare grond vrij die anders onder de panelen verstopt zou worden. Daarin kan de gemeente vaker dan ze nu doet een voortrekkersrol spelen.

Een andere manier om duurzame initiatieven te ondersteunen die moeizaam op gang komen is de mogelijkheid voor bedrijven en maatschappelijke organisaties om via de ‘Green Deals’ subsidie aan te vragen. Momenteel moet een aanvrager aan zeer veel voorwaarden voldoen en daarom vinden we de aanvraagprocedure te ingewikkeld. Dit moet anders. D66 ziet de deals nog steeds als een potentieel krachtig middel, maar wil wel dat het aanvraagproces wordt vereenvoudigd.

D66 vindt dat Green Deals ook in de woningbouw inzetbaar zouden moeten zijn. Met name voor de sociale woningbouw zien we de deals als een goede mogelijkheid om bij te dragen aan de ingewikkelde opdracht van de woningbouwcorporaties om meer te verduurzamen. Zonder steun is dit momenteel geen realistische doelstelling en daarom vinden we dat woningcorporaties extra steun verdienen bij deze opgave.

Windenergie levert nog altijd de grootste bijdrage aan groene stroom. D66 is er voorstander van in regionaal verband te werken aan uitbreiding van het aantal windmolens en daarbij meerdere varianten in te zetten, zoals ook kleine en/of stillere molens.

D66 is in principe voorstander van het plaatsen van meer windturbines, maar we zijn ons sterk bewust van de ernstige aantasting van het woongenot wanneer turbines te dicht op woonlocaties worden geplaatst. In onze intensief gebruikte regio is het lastig een goede locatie aan te wijzen. Daarom pleit D66 voor flexibiliteit in de locatiekeuze: naar onze mening kan plaatsing verantwoord gebeuren in agrarische gebieden en weinig omwonenden, waar boeren van de plaatsing mee kunnen profiteren.

Een tweede probleem is het capaciteitstekort in het elektriciteitsnet. Agrariërs mogen een eigen windmolen plaatsen; toch kan die wens lang niet altijd worden uitgevoerd, omdat het net overbelast raakt. D66 wil dat daar een einde aan komt. Wij vinden dat de gemeente de opdracht moet krijgen om een goede infrastructuur in te richten, zodat we zijn voorbereid op (particuliere) stroomleveranciers.

D66 wil dat het groenbeleid van de gemeente buiten de bebouwde kom zich richt op (herstel van) biodiversiteit en ondersteuning van bedreigde diersoorten. We kunnen dat bijvoorbeeld bereiken door bermen in te zaaien en het maaien uit te stellen, zodat een bloeiende berm voor een toename in het aantal insecten zorgt. De natuurpercelen in de regio met een hoge natuurwaarde kunnen we onderling beter verbinden door groene overgangen aan te leggen.

Voor veel boerenbedrijven in het buitengebied zal de bedrijfsvoering dankzij de strengere stikstofregels moeilijker worden. De samenleving is echter gebaat bij een goed functionerend platteland dat ecologisch verantwoord bijdraagt aan natuurbehoud. Daarom is D66 voorstander van biologische landbouw met milieu- en diervriendelijke productiemethoden. Dat houdt in dat we ons verzetten tegen megastallen. Maar niet alle boerenbedrijven willen of zijn in staat om op biologische bedrijfsvoering over te gaan. Voor hen willen we meer diversiteit mogelijk maken: denk bijvoorbeeld aan een boerderij met horeca, een landwinkel, recreatieve of toeristische voorzieningen. Zo dragen de bedrijven bij aan het verminderen van de hoeveelheid vee en dus aan minder stikstof, terwijl toch de levensvatbaarheid overeind blijft. Daarnaast komt het ook tegemoet aan de grote behoefte aan recreatie van de inwoners uit de stedelijke kernen.

Ook binnen de bebouwde kom vindt D66 biodiversiteit en ondersteuning van (bedreigde) diersoorten een belangrijk thema. In het groenbeleid werkt de gemeente hard aan het verminderen van hittestress in de stad, onder meer door meer groen en meer bomen aan te planten. Daarnaast steunen we het zoeken naar mogelijkheden om water in de stad vast te houden en op te slaan.

D66 is voorstander van het nieuwe bomenbeleid dat particulieren betere ondersteuning biedt bij het behoud van een monumentale of gezichtsbepalende boom op hun grondstuk. Ook bij het behoud van natuur binnen de gemeente vinden we bewonersparticipatie van belang. In een aantal wijken zijn groenvrijwilligers actief in de uitvoering van het groenbeleid. Verder kan de gemeente actief ideeën van wijkbewoners verzamelen over inzet en onderhoud van het openbare groen en deze in haar plannen verwerken.

In veel gezinnen dragen huisdieren bij aan ieders welzijn. Maar andere mensen ervaren juist overlast, bijvoorbeeld van loslopende honden. D66 denkt dat overlast is tegen te gaan door de honden en hun baasjes goede faciliteiten te bieden. Daarbij denken we aan losloopplaatsen verdeeld over de gemeente en het behoud van de hondenspeelplaats.

Om te zorgen voor een passende standaard in het dierenwelzijn van zowel huisdier als wild dier moet de gemeente ervoor zorgen dat de dierenbescherming en dierenambulance voldoende zijn toegerust om hun taken adequaat uit te kunnen voeren.

Op dit moment heeft de kern Alphen aan den Rijn twee kinderboerderijen. D66 heeft begrip voor de met het Bospark verbonden emoties, maar is desondanks van mening dat de dieren beter op één plek gehuisvest kunnen worden, namelijk bij de Zegerplas. Die kinderboerderij kan passend bij haar taken, waaronder natuureducatie, worden ingericht, samen met het bezoekerscentrum de Veenweiden. In het Bospark kan de vrijgekomen ruimte vervolgens worden benut voor een speeltuin, een skatepark of een andere op jongeren gerichte voorziening.

Vanwege de steeds duidelijker wordende nadelen, waaronder vervuiling, geluidsoverlast en een mens- en dieronvriendelijke uitwerking, vindt D66 dat consumentenvuurwerk uiteindelijk zal moeten verdwijnen. Ter compensatie van het verdwijnen van het vuurwerk kan de gemeente een centrale vuurwerkshow organiseren. Het populair geworden carbidschieten kan alleen in de buitengebieden veilig worden toegestaan. Totdat het vuurwerk volledig is verdwenen, bepleiten we het standaard inrichten van vuurwerkvrije zones om op die manier kwetsbare locaties, zoals verzorgingstehuizen en kinderboerderijen te beschermen.