Zorgen over afvalscheiding

Onlangs werden alle gemeenteraadsleden geïnformeerd dat de doelen om afval te scheiden, al langere tijd niet worden gehaald. Het doel voor 2020 was 75 % gescheiden afval en voor 2025 een 100% afvalvrije gemeente, dus geen restafval meer. Maar… in 2023 werd slechts 56% afval gescheiden. Dus nog lang niet richting die volledige afvalscheiding.

Koen Verwoerd: “Je ziet dus dat de resultaten wel ontzettend ver achterblijven bij de doelstellingen. Ik moet zeggen dat het 100% doel ook wel erg ambitieus is, wat vooral de maken heeft met de huidige stand van de techniek. Er bestaan technisch nog te weinig mogelijkheden om die 100% helemaal te kunnen halen.”

Alphen aan den Rijn scoort slecht in vergelijking met andere gemeentes. Dit is niet alleen een probleem vanuit duurzaamheid bekeken – betere afvalscheiding is duurzamer – maar het is ook voor onze inwoners problematisch qua portemonnee. Want slechtere afvalscheiding leidt uiteindelijk tot steeds hoger afvalstoffenheffing. Dat komt doordat het verbranden van restafval steeds duurder wordt. Je kunt je wel voorstellen dat als er minder gescheiden wordt, de hoeveelheid restafval groter is. En hoe groter die hoeveelheid, hoe meer er verbrand moeten worden. Deze steeds hogere kosten komen 1-1 terug in de afvalstoffenheffing die inwoners moeten betalen.

Naast het verbeteren en opschalen van voorlichting over het scheiden van afval, denken wij dat het introduceren van een prijsprikkel kan helpen bij het verhogen van het scheidingspercentage. Dit werkt namelijk al zichtbaar goed bij gemeentes die ermee werken: daar is het scheidingspercentage beduidend hoger. Concreet betekent een prijsprikkel dat inwoners betalen per zak restafval die ze in de container gooien. Daarbij wordt ervan uitgegaan dat hoe beter je je eigen afval scheidt, hoe minder restafval je zult hebben. Inwoners die dus hun afval scheiden, hoeven minder te betalen en worden op die manier beloond voor goed gedrag. Uiteindelijk leidt het invoeren van zo’n prijsprikkel niet alleen tot meer (en ook betere) afvalscheiding, maar ook tot een eerlijkere verdeling van de kosten. Wie meer vervuilt, met andere woorden: wie meer restafval inlevert – die betaalt dus ook meer.

Koen Verwoerd: “Zeker, er zijn verschillende uitdagingen waar we tegenaan lopen. Denk bijvoorbeeld aan hoogbouw, waarbij mensen momenteel minder mogelijkheden hebben om hun afval te scheiden. Of denk aan mensen die zonder dat ze daar iets aan kunnen doen meer afval hebben dan gemiddeld, bijvoorbeeld door incontinentiemateriaal, of luiers. Maar toch denken wij dat het belangrijk is om na te denken over het invoeren van zo’n prijsprikkel. Daarbij moeten we vooral ook leren van gemeentes die dit al doen.”