Motie ‘Herken en voorkom femicide’

In de raadsvergadering van donderdag 28 november vroeg ons raadslid Kirsti van Dam samen met VVD-collega Vanessa Scholtens middels een motie aandacht voor het herkennen en voorkomen van femicide, het opzettelijk doden van vrouwen of meisjes vanwege hun geslacht. Deze motie is bijna unaniem (met 1 stem tegen) aangenomen voor de gemeenteraad. In de motie vroegen we onder andere om een actieplan en een expositie.

Aanleiding voor de motie

“In Nederland wordt elke 8 dagen een vrouw vermoord, en het merendeel daarvan ook nog door hun partner. Femicide verwijst naar gender, moord enkel omdat het slachtoffer een vrouw is. Vaak gaat hier (partner)geweld aan vooraf. Worden signalen te weinig waargenomen, durven vrouwen zich niet uit te spreken. Wíj kunnen ons hier wel uitspreken en doen dit via deze motie. Niet alleen omdat het deze week in het teken staat van Orange the World, maar omdat dit een onderwerp is wat ALTIJD aandacht behoeft, bespreekbaar gemaakt moet worden, zichtbaar gemaakt moet worden. Hoe doe je dat wanneer het een taboe is, wanneer je bang bent voor represailles wanneer je erover praat? Of vinden de slachtoffers van (huiselijk) geweld het al dermate gewoon dit mee te maken. Dát kan niet de bedoeling zijn.

Wij spreken ons in deze motie uit om hier aandacht voor te vragen:
– Middels een expositie
– Middels actieve bijdrage aan Orange the World
– Middels een actieplan
– Middels een overzicht tot hulpvoorzieningen
En…. middels een gebaar. Voorzitter, met uw permissie , wil mede-indiener mevrouw van Dam hier graag wat aanvullen op mijn oproep.”

Actie in de raadszaal

Kirsti: “Precies voor dát gebaar wil ik graag aandacht vragen. We noemen dit internationale gevaar waarmee vrouwen kunnen aangeven dat ze in een onveilige situatie zijn in onze motie maar we kunnen nog méér doen: wij kunnen als volksvertegenwoordigers rolmodellen zijn hierin. En daarom vraag ik de leden van onze gemeenteraad die dit gebaar kennen om op te staan en met mevrouw Scholtens en mij samen het gebaar te maken.” 

Na deze oproep stonden bijna alle raadsleden op. Een deel maakte dit gebaar en de anderen keken rond om het te leren. Heel mooi om zo’n grote betrokkenheid en interesse van collega-raadsleden te zien. En uiteraard zijn we er trots op dat onze motie aangenomen is!”

Tekst van de motie

MOTIE VREEMD
‘Herken en voorkom FEMICIDE (geweld tegen vrouwen om hun vrouw-zijn)’

Constaterende dat:
– In Nederland elke 8 dagen een vrouw wordt vermoord, en in meer dan de helft van de gevallen (6 op de 10) de dader een (ex-)partner is[1][2];
– Deze moorden volgen vaak op een periode van geweld, waaronder ook huiselijk geweld en vaak voorafgegaan worden patronen van isoleren, intimideren en vernederen van het slachtoffer. 
– Het belangrijk is dat onze inwoners deze patronen herkennen en daardoor adequaat de ernst van situaties kunnen inschatten, om femicide te helpen voorkomen;
– Het college in de informatiemarkt d.d. 3 oktober 2024 uitsprak aandacht te hebben voor huiselijk geweld, middels de Regiovisie;
– Dat de week van deze Gemeenteraadsvergadering (25 november t/m 10 december) in het teken staat van ‘Orange the World’, een mondiale campagne waarin aandacht wordt gevraagd, middels een scala aan verschillende acties, voor geweld tegen vrouwen;
– Wij ons, als vrouwelijke gemeenteraadsleden, wethouder en burgemeester, op 8 maart 2024 uitspraken in een video om aandacht te vragen voor geweld tegen vrouwen en dat dit thema onze blijvende aandacht verdient als voltallige gemeenteraad. 

Overwegende dat:
– De cijfers van femicide gedaald zijn[3], maar dat elke moord er één teveel is;
– Het eerder herkennen van signalen die een voorspeller zijn van femicide en het adequaat handelen naar aanleiding van die signalen, zowel een verdere daling in het aantal gevallen van femicide als in de gevallen van huiselijk/partnergeweld kan bewerkstelligen;
– Er een internationaal handgebaar is waarmee iemand kan aangeven slachtoffer te zijn van huiselijk geweld of zich in een onveilige situatie te bevinden, voor als diegene het niet met woorden kan benoemen, maar dat er nog te weinig inwoners van Alphen aan den Rijn zijn die dit handgebaar kennen of herkennen;
-Slachtoffers van huiselijk en gender gerelateerd geweld toegang moeten hebben tot opvanghuizen, psychologische hulp en juridisch advies;
– De gemeente Alphen aan den Rijn de zendmast oranje kleurt deze week en hiermee duidelijk haar steun aan deze campagne laat zien, maar dat deze actie helaas niet terug te vinden is op de website van Orange the World.

Verzoekt het college om:
– met een actieplan te komen om dit internationale gebaar voor huiselijk geweld en onveilige situaties bredere bekendheid te geven in onze gemeente;
– te onderzoeken of de expositie van Stichting Open Mind over femicide naar Alphen aan den Rijn kan worden gehaald (Open mind | FEMICIDE) om onze inwoners te alarmeren en informeren over femicide;
– in kaart te brengen welke ondersteuning en hulpbronnen er zijn voor zowel slachtoffers als plegers van huiselijk en gender gerelateerd geweld in de gemeente Alphen aan den Rijn;
– in 2025 actief te communiceren op de website van Orange the World wat de activiteiten in de gemeente Alphen aan den Rijn zullen zijn. 
 
En gaat over tot de orde van de dag. 

VVD D66
Vanessa Scholtens. Kirsti van Dam
 
Bronnen:
Home – Orange the World
Open mind | FEMICIDE
Factsheet Femicide: best practices voor beleid
Grafieken CBS uit Meer mensen vermoord in 2022, meeste slachtoffers in Rotterdam | CBS

[1] Atria.nl 
[2] CBS, Slachtoffers moord en doodslag in relatie tot de dader 2017-2021 
[3] Minder moorden in Nederland vorig jaar, 26 gevallen van femicide