Dat betekent dat we gaan snijden in de ambities van onze coalitie. Het doen pijn om keuzes te maken in de ambities die je hebt. Ik ben vanaf deze plek vaak enthousiast geweest over onze plannen uit het coalitieakkoord. Nu moet ik hier vandaag staan en hardop zeggen dat we niet alles kunnen doen. Dat heeft de afgelopen maanden geen positieve invloed gehad op m’n humeur. Maar, het nemen van verantwoordelijkheid is een wezenlijk onderdeel van de politiek. Wij hebben de verantwoordelijkheid om door samen te werken een geheel in samenhang te presenteren. Dat doen we vandaag dan ook.
Verantwoordelijkheid nemen in samenhang – Bijdrage Kadernota 2024
We zien ons geconfronteerd met een enorme bezuinigingsopgave die op alle fronten pijn doet. Om aan die opgave invulling te geven hanteren wij twee principes: we beperken de directe gevolgen van deze opgave voor inwoners en we houden onze basisvoorzieningen op orde. Om dat te kunnen doen vragen we van iedereen een bijdrage. Ook van onszelf.
Een pijnpunt is de communicatie over de gepresenteerde maatregelen. De kadernota bevat een lijst met posten waar op bezuinigd wordt, maar inhoudelijk zijn deze dan nog niet verduidelijkt. Door dat niet te doen ontstaan er verhalen en interpretaties in de samenleving die niet kloppen en veroorzaken de onnodige onrust, zoals we afgelopen dinsdag ook in deze zaal hebben gehoord. We moeten beter nadenken over wat een lijst met maatregelen voor impact heeft op de samenleving. Dan kunnen we eerder draagvlak creëren in plaats van dat er meer weerstand ontstaat.
De titel van het coalitieakkoord is ‘zichtbaar en dichtbij, samen bouwen aan een duurzame en vitale gemeente’. Het gaat dan vaak over de grote plannen, maar juist de ‘kleine’ activiteiten hebben direct impact op onze inwoners. Aan de hand van onze drie vaste thema’s benoem ik een aantal onderwerpen waar de zorgen zitten van de D66-fractie, maar noem ik ook voorbeelden van de dingen die goed gaan.
Bestaanszekerheid – AlphenPas
Allereerst bestaanszekerheid. Wij hopen dat er bij het opstellen van de begroting ruimte wordt gemaakt voor het realiseren van de AlphenPas, een extraatje voor alle inwoners, maar vooral voor de mensen die in de armoede leven en kinderen die in armoede opgroeien. Ik roep het college op om te kijken wat er wel mogelijk is. Eventueel in samenwerking met andere gemeentes, waardoor kosten lager kunnen zijn.
Ik had de wethouder Noordermeer vandaag graag complimenten gegeven voor het terugdringen van het niet-gebruik van minimaregelingen. Maar dat kan ik niet, omdat wederom de beantwoording van de technische vragen over het gebruik van de minimaregelingen onbevredigend is. Kan de wethouder toezeggen dat we deze beantwoording op dezelfde manier als over 2022 op korte termijn ontvangen?
Wat we wel goed doen is het toepassen van maatwerk bij inwoners die in de knel komen. Het motto ‘doen wat nodig is’ sluit daar uitstekend op aan. Door de omgekeerde toets toe te passen wordt nog beter aangesloten bij de situatie van de inwoner. Dat vind ik zichtbaar en dichtbij.
Duurzaamheid
Dan duurzaamheid. Om de huizen van onze inwoners te verduurzamen zetten we energiecoaches in en zijn lokale jongeren opgeleid tot energieklussers. Daarnaast blijven we de succesvolle operatie steenbreek uitvoeren, waardoor tuinen vergroenen en die bijvoorbeeld beter in staat zijn de vele regen te verwerken. Met en voor onze inwoners zijn we aan de slag met de verduurzaming van onze gemeente.
Onze zorgen zitten op de klimaatadaptatie binnen de gemeente en de voorbereidingen op extreme waterval en extreme hitte. Projecten dienen niet uitgesteld te worden, we moeten onze openbare ruimte hier beter blijvend op inrichten.
Ook verwachten we richting de begrotingsbehandeling het toegezegde voorstel om te komen tot een gevarieerd samenstelling van de tarieven voor de afvalstoffenheffing.
Participatie
Het derde thema is participatie. Met de gebiedsgerichte aanpak zijn er voor alle dorpen en wijken gebiedsagenda’s opgesteld en vastgesteld. Een mooi succes, maar dat maakt niet dat we er dan zijn. Participatie op de diverse onderwerpen vindt zeker plaats, maar het gaat niet automatisch goed. Het vraagt blijvend aandacht.
Blijf daarom de wijken in gaan om te vertellen wat er gedaan wordt, wat er niet kan en waarom het niet kan en informeer de Raad over de weging die is gedaan.
Betaalbaarheid en uitvoerbaarheid
Naast onze vaste drie thema’s moet het wat de D66-fractie ook blijvend gaan over de betaalbaarheid en uitvoerbaarheid van onze ambities. De huidige situatie vraagt dat we daar nog kritischer naar moeten gaan kijken, en ook oog moeten houden voor voldoende capaciteit om de overgebleven ambities uit te voeren.
Tot slot. De kadernota die we vandaag bespreken is het sluitstuk van een mooi traject waarin we als gemeenteraad in openheid zonder taboes hebben gewerkt aan het ontwikkelen van oplossingsrichtingen om zo te komen tot een sluitend meerjarenperspectief. Dat is gelukt en dat verdiend complimenten.
Het toont nogmaals dat we op moeilijke dossiers raadsbreed goed kunnen samenwerken. Dat hebben we gezien bij het succes wat Theater Castellum aan het worden is, dat zien we bij de grote stappen die we zetten om groen/blauwe woningbouw te realiseren in de Gnephoek. Het gaat nodig blijven in het oplossen van de verkeersproblematiek in Boskoop en Hazerswoude. Het is nodig omdat we ook met elkaar aan de slag gaan met het krijgen van meer grip op dat wat de gemeenschappelijke regelingen doen voor onze gemeente.
Met de voorstellen die zijn ingediend door GroenLinks, Partij van de Arbeid en de ChristenUnie tonen ook zij dat ze verantwoordelijkheid in samenhang willen nemen. Daar wil ik ze ook de complimenten voor geven. Om te voorkomen dat we vanavond op onderdelen gaan uitruilen willen wij het college graag oproepen om te kijken wat er uit de voorstellen meegenomen kan worden richting de begroting voor 2025.